from VOA /Καλό ταξίδι Κώστα Μαρινάκο




01-02-2008

Ακούστε το αφιέρωμα στον Κώστα Μαρινάκο - Download audio clip

Marinakos Picture
Ο Κώστας και η Μαρία Μαρινάκου σε μια παλιά ευτυχισμένη στιγμή.
Καθώς ο Ελληνικός λαός αποχαιρετούσε τον δημοφιλέστατο και αγαπητό σε όλους μας Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδας, Χριστόδουλο, η ομογένεια στην ευρύτερη περιοχή της Αμερικανικής πρωτεύουσας συνόδευε ένα από τα δικά της πιο αγαπημένα και δραστήρια παιδιά, τον επιχειρηματία και φιλάνθρωπο Κώστα Μαρινάκο, στην τελευταία του κατοικία. Ο Κώστας Μαρινάκος, που έκλεισε για πάντα τα μάτια σε ηλικία 79 χρονών, ήτανε από τους ανθρώπους εκείνους που δεν επιδιώκουν τίτλους και αξιώματα αλλά επιδίδονται πάντα σε κάποιο καλό σκοπό, χωρίς να προσμένουνε καμιά ανταπόδοση, ούτε καν ένα ευχαριστώ, για τις αγαθοεργές πράξεις τους.

Τον γνώρισα στις αρχές της δεκαετίας 1980 σε μια δεξίωση στη Νέα Υόρκη μετά από την οποία πήγαμε οικογενειακώς και φάγαμε σε ένα Ελληνικό εστιατόριο της μεγαλούπολης. Την ώρα του φαγητού, ο Κώστας έβγαλε από την τσέπη του ένα μάτσο λαχνούς τους οποίους και πούλησε σε αρκετούς συνδαιτυμόνες, περιλαμβανομένου κι εμένα, για την ενίσχυση κάποιου ομογενειακού προγράμματος. Εκείνα τα χρόνια όλοι λίγο-πολύ οι σύλλογοι και οι οργανώσεις της παροικίας μας στη Ουάσιγκτον, τρέχανε να βρουν τον Κώστα Μαρινάκο να τους πουλήσει εισιτήρια για τις εκδηλώσεις τους. Κι αυτό γιατί ξέρανε πως ο Κώστας είχε την μοναδική ικανότητα, το εκπληκτικό ταλέντο, να σου πουλά εισιτήρια ακόμα και για εκδηλώσεις στις οποίες δεν είχες μέχρι εκείνη την ώρα κανένα απολύτως ενδιαφέρον να παραστείς. Δεν έφερνε ποτέ πίσω απούλητα εισιτήρια. Όποτε δεν κατάφερνε να βρει αγοραστές για όλα, αγόραζε ο ίδιος όσα περίσσευαν και τα διένειμε δωρεάν σε συγγενείς και φίλους ή σε άτομα που δεν είχανε την οικονομική δυνατότητα να τα προμηθευτούν.

Αλλά η συμβολή του Κώστα Μαρινάκου στη ζωή της ομογένειας ήτανε πολύ ευρύτερη. Θυμάμαι που αρκετές φορές έκλεινε ένα από τα εστιατόριά του ώστε να γίνονται μέσα σε αυτό συνεδριάσεις της παροικίας για την λήψη αποφάσεων σε σχέση με τον τρόπο αντίδρασής της σε διάφορες εξελίξεις εξωτερικής πολιτικής, που αφορούσαν ιδιαίτερα την Ελλάδα και την Κύπρο, τις δύο χώρες που κράταγε σφιχτά στην καρδιά του. Άλλες φορές, κατά τις οποίες Ελληνοαμερικανικές οργανώσεις χρειάζονταν να κάνουν εκλογές για την ανάδειξη νέων προεδρείων, ο Κώστας μετέτρεπε ένα μεγάλο εστιατόριό του σε εκλογικό κέντρο για την εξυπηρέτηση των αναγκών τους. Και όχι μόνον δεν ζήτησε ποτέ από κανέναν την παραμικρή αποζημίωση για όλα αυτά, αλλά πρόσφερε επίσης δωρεάν φαγητό και ποτό σε όλους αδιακρίτως που συμμετείχαν στις συνεδριάσεις και οι οποίοι ανέρχονταν σε πολλές δεκάδες άτομα την κάθε φορά.

Δούλεψα στενά με τον Κώστα Μαρινάκο στα πλαίσια μιας προσπάθειας που το 1984 οδήγησε στην ίδρυση και μετέπειτα στην λειτουργία ενός βραχύβιου μη κερδοσκοπικού οργανισμού, που είχαμε ονομάσει Ελληνικό Θέατρο της Ουάσιγκτον. Το θέατρο αυτό, το οποίο ο Κώστας, σαν ένα από τα βασικά ιδρυτικά στελέχη του, αγάπησε με όλη του την καρδιά και του πρόσφερε γενναιόδωρα χρόνο, χρήμα, και ηθικό στήριγμα, είχε σαν στόχο το ανέβασμα θεατρικών έργων στα Ελληνικά για την διατήρηση της γλώσσας ανάμεσα στα δεύτερης και τρίτης γενιάς παιδιά της ομογένειας, αυτά που γεννιούνται στην Αμερική.

Το ενδιαφέρον του Κώστα Μαρινάκου για το θέατρο είχε πρωτοεκδηλωθεί κάπου 25 χρόνια νωρίτερα, το 1959, οπότε εμφανίστηκε σε παραστάσεις ενός ερασιτεχνικού ομίλου, ο οποίος λειτουργούσε τότε κάτω από την ομπρέλα του Καθεδρικού ναού της Αγίας Σοφίας, δηλαδή της μεγαλύτερης από τις τέσσαρες Ελληνορθόδοξες εκκλησίες της Ουάσιγκτον. Ο όμιλος εκείνος, όπως μαθαίνω από τον ομογενή Παρασκευά Μιχαήλ, που ήτανε επίσης εξέχον στέλεχός του, έδινε παραστάσεις για τους Έλληνες της περιοχής με πατριωτικά έργα, όπως «Η Καταστροφή του Μεσολογγίου», στις επετείους της 25ης Μαρτίου και της 28ης Οκτωβρίου. Και ήτανε σε ένα από τα έργα αυτά που ο Κώστας Μαρινάκος γνώρισε μια νεαρή τότε ελληνοαμερικανίδα ηθοποιό, την Μαρία Μπουρσίνου, την οποία παντρεύτηκε το 1960 και απέκτησε μαζί της, πέντε εξαίρετα παιδιά, τον Γιώργο, την Αλεξάνδρα, την Σοφία, την Ιωάννα και τον Φίλιππα.

Όταν ο Κώστας Μαρινάκος αποδέχτηκε να συνδεθεί με το Ελληνικό Θέατρο της Ουάσιγκτον στην δεκαετία 1980 το έκανε όχι μόνο λόγω της αγάπης του για την σκηνή και την Ελληνική γλώσσα, αλλά και επειδή ήξερε πως τα έσοδα από τις παραστάσεις του συγκροτήματος θα πήγαιναν για την ενίσχυση σημαντικών προγραμμάτων της ομογένειας, όπως ήταν η στήριξη μιας φιλόπτωχης οργάνωσης εκκλησίας της Ουάσιγκτον, η παροχή στέγης και βοήθειας στις οικογένειες που συνόδευαν άρρωστα Ελληνόπουλα, τα οποία έρχονταν στην Αμερική για εγχειρήσεις ανοιχτής καρδιάς στο Εθνικό Ινστιτούτου Υγείας στο προάστιο Μπεθέσντα, και η οικονομική τόνωση του Ελληνικού σχολείου της περιοχής μας και του πολιτιστικού συλλόγου «Προμηθέας», για να αναφέρουμε μερικά.

Στην σαιζόν 1984-1985 μου δόθηκε από το Ελληνικό Θέατρο της Ουάσιγκτον η τιμή και η χαρά να σκηνοθετήσω γι αυτό το ανέβασμα της κλασσικής κωμωδίας του Δημήτρη Ψαθά, «Φωνάζει ο Κλέφτης». Οι πρώτοι ρόλοι του έργου ανατέθηκαν στον Κώστα Μαρινάκο, την Δέσποινα Σκεντέρη (νυν Φουρνιάδου) και τον Περικλή Σταμπέκη. Στο πλευρό τους συμπρωταγωνίστησαν οι εκλεκτοί και ταλαντούχοι καλλιτέχνες Γιώργος Νικολαΐδης, Μαρία Σαούτη και Παρασκευάς Μιχαήλ, ενώ μικρότερους ρόλους ερμήνευσαν η κόρη του Κώστα, Σοφία Μαρινάκου και η Πόπη Τουφίδου, οι οποίες έκαναν με το έργο αυτό το ντεμπούτο τους στο θέατρο.

Στο «Φωνάζει ο Κλέφτης» ο Κώστας Μαρινάκος, υποδύονταν ένα στρατηγό ο οποίος υποχρεώθηκε μια νύχτα να σηκωθεί από το κρεβάτι, όπου κοιμότανε μαζί με την σύζυγό του Λία (Δέσποινα Σκεντέρη), για να ακούσει από κάποιον τύφλα μεθυσμένο υφιστάμενό του, τον Τιμολέοντα (Περικλής Σταμπέκης), για μια απάτη στον οργανισμό που διηύθυνε. Η σκηνή στην οποία ο Κώστας Μαρινάκος, ως μεσήλικας στρατηγός, βγήκε από το κρεβάτι κι εμφανίστηκε με μια παλιομοδίτικη κουκούλα ύπνου στο κεφάλι και φορώντας μακριά σώβρακα διακοσμημένα με κόκκινες καρδιές, ήταν από τις πιο ξεκαρδιστικές που έχουνε παρουσιαστεί όχι μόνο σε ερασιτεχνικό αλλά και σε επαγγελματικό Ελληνικό θέατρο. Κι όταν με αυτή την αμφίεση παρενέβη για να σταματήσει έναν διαπληκτισμό ανάμεσα στην Λία και τον Τιμολέοντα, αρπάζοντας παντουφλιές από την μία και πατήματα του κάλου του από τον άλλον, σε ένα ξέφρενο κυνηγητό επί σκηνής, το τι έγινε δεν περιγράφεται. Το κοινό με τα παρατεταμένα ενθουσιώδη χειροκροτήματα του και τα γέλια του σταμάταγε συνεχώς την παράσταση για αρκετά λεπτά την κάθε φορά. Πολύς κόσμος ήρθε ξανά και ξανά σε παραστάσεις του «Φωνάζει ο Κλέφτης» για να απολαύσει τον Κώστα Μαρινάκο, στην αξέχαστη εκείνη ερμηνεία του.

Ήταν μια ερμηνεία που άφησε εποχή. Τέσσαρα-πέντε χρόνια αργότερα ο Ελληνισμός της Ουάσιγκτον απαίτησε να ξαναδεί το «Φωνάζει ο Κλέφτης» με τον ίδιο θίασο, ή τουλάχιστον με τους ίδιους πρωταγωνιστές. Η απαίτηση ήταν επίμονη και προέρχονταν από πολλούς κύκλους. Κολακευμένοι από αυτήν συμφωνήσαμε να την ικανοποιήσουμε στα πλαίσια ενός μεγάλου συνεδρίου της Παγκρητικής, επειδή εκείνο προσφέρθηκε και προπώλησε όλα τα εισιτήρια για την παράστασή μας. Το πρόβλημα όμως ήταν πως ο Κώστας, εν αγνοία δική μας, είχε αρχίσει να έχει ενδείξεις ότι η μνήμη του συχνά-πυκνά τον εγκατέλειπε. Αποδέχτηκε να ξαναπαίξει τον ρόλο του στρατηγού αλλά δυσκολεύονταν να αποστηθίσει στίχους. Μια εβδομάδα πριν την παράσταση ήτανε βέβαιος πως αποκλείονταν να μάθει ξανά όλα τα λόγια του ρόλου του. Αλλά και κανένας βέβαια δεν ήθελε την αντικατάστασή του, γιατί κάτι τέτοιο θα απογοήτευε το κοινό αφάνταστα. Έτσι λοιπόν συμφωνήσαμε να παίξει ο Κώστας τον στρατηγό με όσους στίχους μπορούσε να συγκρατήσει και σε όλη την διάρκεια της παράστασης να έχει μέσα στο αυτί του ένα μικροσκοπικό ασύρματο μεγάφωνο μέσω του οποίου να του λέω εγώ από κάποιο παρασκηνιακό υποβολείο την επόμενη ατάκα για να την επαναλαμβάνει εκείνος στην σκηνή. Έτσι κι έγινε. Το αυτοσχέδιο γουώκι-τόκι λειτούργησε μια χαρά κι ελάχιστοι αντιλήφθηκαν το πρόβλημα που υπήρχε. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που ο Κώστας βγήκε στην σκηνή. Κατόπιν αποσύρθηκε στην Αριζόνα, και αργότερα στην Νότια Καρολίνα, όπου και πέθανε.

Λίγες μέρες πριν μας αφήσει, ο Κώστας Μαρινάκος ζήτησε και του παίξανε για τελευταία φορά την ταινία από την παράσταση εκείνη του «Φωνάζει ο Κλέφτης», ίσως γιατί δεν ήθελε φύγει χωρίς να έχει μαζί του αυτή την τόσο ευχάριστη ανάμνηση.

Μια από τις τελευταίες επιθυμίες του Κώστα Μαρινάκου, που είναι και ενδεικτική της αγάπης που έτρεφε για την ομογένεια, είναι οι φίλοι του, αντί για λουλούδια στην κηδεία του να στείλουνε συνεισφορές για την ενίσχυση οργανώσεων με τις οποίες συνδέθηκε, όπως ο Παγκύπριος Σύλλογος της Ουάσιγκτον, η Μακεδονική Ένωση της Ουάσιγκτον, η Ηπειρωτική Οργάνωση της Ουάσιγκτον και η Λακωνική Ομοσπονδία της Ουάσιγκτον.

Ο Κώστας Μαρινάκος έδωσε πολλή αγάπη, πολλή χαρά και πολύ γέλιο σε πολλούς ανθρώπους. Όλοι εμείς, των οποίων τη ζωή άγγιξε το πέρασμά του, του εκφράζουμε, μέσα από τις λίγες αυτές γραμμές, ένα μεγάλο ευχαριστώ για κάθε καλό που έκανε και συμπαραστεκόμαστε σύσσωμα στο βαρύ πένθος της οικογένειάς του.

Καλό ταξίδι αξέχαστε Κώστα.

Comments

Popular posts from this blog

επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

Macmillan and Eisenhower in 1959 tv debate-bbc