Από την ενοποίηση στην αποσύνθεση...
Από την ενοποίηση στην αποσύνθεση...
CAROLINE BAUM / BLOOMBERG
Η πρόσφατη κορύφωση της ελληνικής κρίσης δημοσίου χρέους αποκάλυψε διευρυνόμενα ρήγματα στην Ευρωζώνη τα οποία, αν δεν αντιμετωπιστούν σύντομα, θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη διάλυση της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης που αποτελεί το πλέον φιλόδοξο εγχείρημα της Ε.Ε.
Το σημάδι που ανησυχεί περισσότερο τους Ευρωπαίους ηγέτες είναι ότι η κοινή γνώμη και η εγχώρια πολιτική τους ωθούν όλο και πιο πολύ σε αντίθετες κατευθύνσεις - όχι μόνο την Ελλάδα και τη Γερμανία, τον μεγαλύτερο οφειλέτη και τον μεγαλύτερο πιστωτή, αλλά σχεδόν όλους.
Γερμανοί, Φινλανδοί, οι χώρες της Βαλτικής και οι Σλοβάκοι δεν επιθυμούν πλέον τη διάσωση της Ελλάδας, ενώ οι Γάλλοι, οι Ιταλοί και οι Ελληνες αισθάνονται ότι η Ευρωζώνη σχετίζεται μόνο με τη λιτότητα και την τιμωρία και ότι υπάρχει έλλειμμα αλληλεγγύης και μέτρων τόνωσης της οικονομίας.
Με τις χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης να αποκτούν όλο και μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και τους Ολλανδούς και τους Φινλανδούς να αντιμετωπίζουν όλο και μεγαλύτερα προβλήματα στο εσωτερικό, ο συμβιβασμός μεταξύ των ηγετικών δυνάμεων της Γερμανίας και της Γαλλίας δεν αρκεί πλέον ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα. Υπάρχουν τόσα πολλά μέρη με διαφορετικές απόψεις ώστε η διαχείριση κρίσεως καθίσταται όλο και πιο δύσκολη. Μια εκ βάθρων αναδιάρθρωση της προβληματικής δομής της Ευρωζώνης φαντάζει μακρινή προοπτική. Επειτα από εβδομάδες μεταμεσονύχτιων συνόδων των ηγετών και των υπουργών Οικονομικών, η Ευρωζώνη κατάφερε να παρουσιάσει μια εύθραυστη συμφωνία ώστε να κρατήσει την Ελλάδα στην επιφάνεια, μετατρέποντάς την σε προτεκτοράτο υπό επιτήρηση.
Λίγοι, αν όχι κανένας, από τους πρωταγωνιστές πιστεύουν ότι θα λειτουργήσει η συμφωνία. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είπε ότι είναι κακή συμφωνία η οποία θα δυσκολέψει τη ζωή των Ελλήνων, αλλά ότι αναγκάστηκε να την αποδεχτεί διότι ήταν χειρότερη η εναλλακτική πρόταση.
Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είπε ότι θα ήταν προτιμότερο για την Αθήνα να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη -προσωρινά- ώστε να αναδιαρθρώσει το χρέος της. Η Γερμανίδα καγκελάριος, Αγκελα Μέρκελ, η κυρίαρχη ηγέτις της Ευρώπης, κατέστησε σαφές πως το κύριο προσόν της συμφωνίας είναι ότι αποφεύχθηκε κάτι χειρότερο. Υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Ε.Ε. που ενεπλάκη στη σύναψη της συμφωνίας λέει, ανώνυμα, ότι οι πιθανότητες επιτυχίας της είναι σήμερα 20% ίσως 30%.
«Οταν σκέφτομαι τα επόμενα δύο-τρία χρόνια, τους επόμενους τρεις μήνες, βλέπω μόνο μαύρα σύννεφα. Το μόνο που πετύχαμε ήταν να αποφύγουμε μια χαοτική έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη». Είναι πιθανό τα προβλήματα να βγουν και πάλι στην επιφάνεια στα τέλη Αυγούστου ή τον Σεπτέμβριο όταν θα ολοκληρώνονται οι διαπραγματεύσεις για το νέο ελληνικό πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Το ΔΝΤ θα συγγράψει μια ακόμη ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους πριν από την υπογραφή της συμφωνίας και κάλλιστα μπορεί να αποφανθεί ότι αυτό μπορεί να γίνει βιώσιμο μόνο ύστερα από ένα «κούρεμα».
Ο κ. Σόιμπλε, ο οποίος υποστηρίζει ότι το «κούρεμα» είναι παράνομο εντός της Ευρωζώνης, θα καραδοκεί με το εναλλακτικό του σχέδιο περί αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους εκτός Ευρωζώνης.
Ακόμη και αν η τρίτη ελληνική διάσωση δεν καταρρεύσει σε αυτό το στάδιο οι πιθανότητες να εφαρμοστεί πλήρως και να αποφέρει την ανάκαμψη της οικονομίας είναι λιγοστές. Στις Βρυξέλλες υποστηρίζουν πολλοί ότι η ελληνική κρίση θα έπρεπε να οδηγήσει σε επιτάχυνση της διαδικασίας ενοποίησης και ενίσχυσης της Ευρωζώνης, ωστόσο δεν είναι σαφές τι ακριβώς μπορεί να επιτευχθεί.
Μεταξύ των προτάσεων που κατέθεσαν προ εβδομάδων οι πέντε θεσμικοί πρόεδροι της Ε.Ε. περιλαμβάνεται η ίδρυση μηχανισμού από κοινού εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων για την Ευρωζώνη και κρατική ενίσχυση προς το ταμείο διάσωσης των τραπεζών. Μένει να φανεί αν τέτοιες ιδέες είναι αποδεκτές στο Βερολίνο. Ωστόσο, παρόμοια φιλόδοξα οράματα έρχονται σε αντίθεση με τον όλο και οξύτερο εθνικιστικό τόνο που έχει πάρει η δημόσια συζήτηση στην Ευρωζώνη.
Comments