επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

Τα Χριστούγεννα των ξενιτεμένων Tου Νικου Χρυσολωρα Ακόμη και αν η κατάσταση της οικονομίας σταθεροποιηθεί τους επόμενους μήνες, η ανεργία θα αργήσει να μειωθεί, όπως τουλάχιστον δείχνει η διεθνής εμπειρία. Επομένως, πολλοί Eλληνες θα αναγκαστούν να εκπατριστούν και το 2013, πληρώνοντας το μάρμαρο της χρεοκοπίας του πελατειακού μας συστήματος, της εγκληματικής διαχείρισης των δημοσίων οικονομικών από τις κυβερνήσεις μας, αλλά και το τίμημα προσωπικών, επαγγελματικών ή πολιτικών επιλογών του παρελθόντος. Πολλοί είναι και εκείνοι που έχουν ήδη φύγει, είτε από επιλογή είτε από ανάγκη, τα τελευταία χρόνια και θα γιορτάσουν τη νέα χρονιά μακριά από τους φίλους και την οικογένειά τους. Οσο φτωχά κι αν φαίνονται πλέον τα Χριστούγεννα στην Ελλάδα, είναι δύσκολο να τα περνάς μακριά από τους αγαπημένους σου. Ωστόσο, αν και, τέτοιες μέρες, η νοσταλγία σπανίως εγκαταλείπει τις καρδιές των περισσότερων ξενιτεμένων, οι μαύρες πλερέζες δεν είναι αναγκαίες. Εχει και η φυγή τα καλά της. Δεν αναφέρομαι μόνο στο εργασιακό περιβάλλον και στις επαγγελματικές ευκαιρίες ή στη σχετική ισότητα δικαιωμάτων, υποχρεώσεων και ευκαιριών που θα βρουν οι Ελληνες του εξωτερικού στις περισσότερες χώρες του Δυτικού κόσμου – από τη Νέα Ζηλανδία μέχρι τη Σουηδία και τον Καναδά. Ούτε στο γεγονός ότι, εκεί που βρίσκονται, δεν θα πέσουν θύματα του παραδοσιακού εκβιασμού στον οποίο υπόκεινται κάθε Χριστούγεννα οι Αθηναίοι, πνιγμένοι στα σκουπίδια από τον κ. Μπαλασόπουλο και τα παλικάρια του. Εκτός από τα γνωστές πληγές της Ελλάδας, η ίδια η εμπειρία τού να είναι κανείς «ξένος» σε μια ξένη χώρα είναι από πολλές πλευρές «απελευθερωτική». Αλλωστε, προβλήματα και κουραστική πολιτική ζωή έχουν κι άλλα κράτη. Οταν είσαι ξένος, όμως, έχεις την πολυτέλεια να παρακολουθείς τον σκοτωμό μεταξύ Βαλλόνων και Φλαμανδών στο Βέλγιο ή τις παραξενιές των Βρετανών λόρδων και της βασιλικής οικογένειας, από κάποια –διασκεδαστική πολλές φορές– απόσταση. Νιώθεις κάτι ανάμεσα σε τουρίστα και ανθρωπολόγο και η καθημερινότητα δεν σε αγγίζει ούτε σε φθείρει τόσο πολύ, όσο όταν είσαι «ντόπιος» (ειδικά όταν είσαι ντόπιος στην Ελλάδα). Δεν εννοώ, βέβαια, πως όλα είναι ρόδινα για όσους κατέφυγαν στο εξωτερικό προκειμένου να διασφαλίσουν τον επιούσιο. Το αντίθετο, τα μεγαλωμένα στα πούπουλα Ελληνόπουλα εκπλήττονται συνήθως δυσάρεστα όταν διαπιστώνουν ότι πρέπει να σκίζονται στο μεροκάματο όλη μέρα για να μπορούν να πληρώσουν το νοίκι σ’ ένα αχούρι των 20 τετραγωνικών στο Παρίσι ή να μοιράζονται ένα δυάρι με κάποιον άγνωστο στο Λονδίνο, μολονότι βρήκαν δουλειά ως λέκτορες σε πανεπιστήμιο περιωπής. Ακόμη και αυτή η σκληραγώγηση, όμως, είναι απελευθερωτική για όσους είχαν καλομάθει στις «οικογενειακές παροχές» της Ελλάδας, με αντάλλαγμα τον μπαμπακισμό και τις σχέσεις εξάρτησης με την οικογένεια. Φυσικά, δεν μπορεί να μη σου λείψουν η γλώσσα σου, ο ήλιος σου, τα στέκια της γειτονιάς σου, «τ’ αμπέλια κι οι χρυσές ελιές», οι φίλοι σου. Και πάλι, όμως, την Ελλάδα μπορείς να την βρεις παντού: ακούγοντας τον πλανόδιο Πακιστανό μουσικό που παίζει Χατζιδάκι στο μετρό των Βρυξελλών ή διαβάζοντας την «Καθημερινή» τις Κυριακές στα ελληνικά καφενεία του Μπέιζγουοτερ. Εξάλλου, οι νέοι που εγκαταλείπουν την Ελλάδα θα διαπιστώσουν ότι η οικειότητα με τις νέες γειτονιές τους δεν θα αργήσει να έλθει. Σε λίγους μήνες, ο ψιλικατζής κοντά στο σπίτι θα ξέρει τη μάρκα των τσιγάρων τους και θα τους τα δίνει πριν τα ζητήσουν και οι δεσμοί με τους νέους φίλους θα γίνονται όλο και πιο στενοί. Επειτα από χρόνια, θα νιώσουν ίσως ότι αποκτούν μια δεύτερη πατρίδα, αφού άλλωστε μάνα είναι και αυτή που σε γεννάει, μάνα κι εκείνη που σε μεγαλώνει. Το κυριότερο, πάντως, είναι ότι η επαφή με άλλες κουλτούρες, με άλλους ανθρώπους, το ξεβόλεμα από τις γνωστές συνήθειες, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αμφισβήτηση των παλαιών μας βεβαιοτήτων, ορισμένες εκ των οποίων ευθύνονται για τη σημερινή κατάντια της πατρίδας μας. Το αποτέλεσμα είναι ότι όταν επιστρέψουν, οι σημερινοί ξενιτεμένοι της κρίσης ενδεχομένως θα νιώσουν και πάλι ξένοι, αυτή τη φορά όμως στην Ελλάδα. kathimerini.