Γιατί το ΔΝΤ κάνει λάθος προβλέψεις
Γιατί το ΔΝΤ κάνει λάθος προβλέψεις
Οι λανθασμένες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) όσον αφορά την πορεία της ελληνικής οικονομίας από το 2010 και μετά είναι παροιμιώδεις, ιδίως οι αστοχίες για τον ρυθμό ανάπτυξης και για το επίπεδο της ανεργίας. Σύμφωνα με την έρευνα των ανεξάρτητων αξιολογητών του ΔΝΤ, τα αίτια για τις λάθος προβλέψεις του Ταμείου, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά γενικότερα, είναι η αδυναμία των οικονομολόγων να κάνουν ακριβείς προβλέψεις σε περιόδους ύφεσης, αλλά και η πρόθεσή τους να βοηθήσουν τις κυβερνήσεις που εφαρμόζουν Μνημόνιο.
Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ βρίσκονται στον σωστό δρόμο όσον αφορά την ακρίβεια των προβλέψεών τους, ωστόσο πρέπει να καταβάλουν ακόμη σημαντικές προσπάθειες, θα ήταν το συμπέρασμα, διατυπωμένο στη γλώσσα που χρησιμοποιεί συνήθως το ΔΝΤ, από την ανεξάρτητη αξιολόγηση των προβλέψεων που κάνει το Ταμείο. Σε γενικές γραμμές οι αξιολογητές θεωρούν ότι οι προβλέψεις του Ταμείου είναι ακριβείς και χωρίς προκαταλήψεις αν και απ’ ό,τι φαίνεται οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ τείνουν να προβλέπουν μεγαλύτερη ανάπτυξη από την πραγματική, χαμηλότερο πληθωρισμό από τον πραγματικό και μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα από τα πραγματικά. Τα μεγάλα προβλήματα προκύπτουν όταν υπάρχει και η μεγαλύτερη ανάγκη για ακριβείς προβλέψεις, δηλαδή σε περιόδους υφέσεων, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι όλοι οι οικονομολόγοι και όχι μόνο αυτοί του Ταμείου κάνουν μεγάλα λάθη σε περιόδους υφέσεων.
Ας έρθουμε όμως στις προβλέψεις που κάνει το ΔΝΤ για τις χώρες που εφαρμόζουν πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Οι αξιολογητές του ΔΝΤ παρατηρούν ότι σε γενικές γραμμές οι προβλέψεις που περιλαμβάνονται σε Μνημόνια εξαρτώνται από τις ιδιαίτερες συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι αρχές της χώρας (που εφαρμόζει το πρόγραμμα) και το προσωπικό του ΔΝΤ. «Οι προβλέψεις ορισμένες φορές έχουν στόχο να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του προγράμματος. Μια αισιόδοξη πρόβλεψη θα μπορούσε να δώσει το σήμα στους υπόλοιπους διεθνείς πιστωτές ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε περίοδο βιώσιμης ανάπτυξης, προτρέποντάς τους να συνεισφέρουν πόρους», λένε οι αξιολογητές. Για παράδειγμα, η πολύ πιο θετική πρόβλεψη για την εξέλιξη του ελληνικού ΑΕΠ τον Μάιο του 2010 μπορεί να είχε στόχο ν’ αποφευχθεί η (ορθή όπως αποδείχτηκε αργότερα) εντύπωση ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και συνεπώς θα πρέπει ν’ αναδιαρθρωθεί αμέσως. Βεβαίως, οι αξιολογητές παραδέχονται ότι οι οικονομολόγοι αδυνατούν να κάνουν ακριβείς προβλέψεις σε περιόδους ύφεσης και η ελληνική ύφεση αποδείχτηκε η μεγαλύτερη των τελευταίων δεκαετιών παγκοσμίως.
Οι αξιολογητές διαπιστώνουν δύο ακόμη προβλήματα στις προβλέψεις του ΔΝΤ, όταν αυτές γίνονται στο πλαίσιο μεγάλων προγραμμάτων οικονομικής διάσωσης, όπως το ελληνικό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ έχουν την τάση να κάνουν αισιόδοξες προβλέψεις όσον αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης και απαισιόδοξες όσον αφορά το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης (συνήθως τα δημοσιονομικά ελλείμματα και μερικές φορές τα πλεονάσματα). Σύμφωνα με τους αξιολογητές, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ είναι πιο απαισιόδοξοι όσον αφορά τα ελλείμματα διότι επιθυμούν να δώσουν το περιθώριο στις αρχές της χώρας που εφαρμόζουν το Μνημόνιο να καλύψουν πιθανές αστοχίες στην περικοπή δαπανών και στην αύξηση των εσόδων. Οταν προβλέπουν μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ από τον πραγματικό, δίνουν μια πολύ καλή δικαιολογία στην κυβέρνηση γιατί δεν πέτυχε τους δημοσιονομικούς στόχους του Μνημονίου: Η ύφεση ήταν πολύ μεγαλύτερη (ή η ανάπτυξη πολύ μικρότερη) και επηρέασε αρνητικά τα έσοδα, ενώ αύξησε τις δαπάνες π.χ. για επιδόματα ανεργίας. Δηλαδή, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ κάνουν ένα διπλό λάθος προς όφελος της χώρας που εφαρμόζει Μνημόνιο. Πράγμα καλό, αρκεί να το λένε ανοιχτά ώστε να μη διασύρεται μια ολόκληρη χώρα αν δεν πετυχαίνει ακριβώς τους στόχους.kathimerini
Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ βρίσκονται στον σωστό δρόμο όσον αφορά την ακρίβεια των προβλέψεών τους, ωστόσο πρέπει να καταβάλουν ακόμη σημαντικές προσπάθειες, θα ήταν το συμπέρασμα, διατυπωμένο στη γλώσσα που χρησιμοποιεί συνήθως το ΔΝΤ, από την ανεξάρτητη αξιολόγηση των προβλέψεων που κάνει το Ταμείο. Σε γενικές γραμμές οι αξιολογητές θεωρούν ότι οι προβλέψεις του Ταμείου είναι ακριβείς και χωρίς προκαταλήψεις αν και απ’ ό,τι φαίνεται οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ τείνουν να προβλέπουν μεγαλύτερη ανάπτυξη από την πραγματική, χαμηλότερο πληθωρισμό από τον πραγματικό και μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα από τα πραγματικά. Τα μεγάλα προβλήματα προκύπτουν όταν υπάρχει και η μεγαλύτερη ανάγκη για ακριβείς προβλέψεις, δηλαδή σε περιόδους υφέσεων, αν και πρέπει να σημειωθεί ότι όλοι οι οικονομολόγοι και όχι μόνο αυτοί του Ταμείου κάνουν μεγάλα λάθη σε περιόδους υφέσεων.
Ας έρθουμε όμως στις προβλέψεις που κάνει το ΔΝΤ για τις χώρες που εφαρμόζουν πρόγραμμα οικονομικής προσαρμογής. Οι αξιολογητές του ΔΝΤ παρατηρούν ότι σε γενικές γραμμές οι προβλέψεις που περιλαμβάνονται σε Μνημόνια εξαρτώνται από τις ιδιαίτερες συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι αρχές της χώρας (που εφαρμόζει το πρόγραμμα) και το προσωπικό του ΔΝΤ. «Οι προβλέψεις ορισμένες φορές έχουν στόχο να επηρεάσουν το αποτέλεσμα του προγράμματος. Μια αισιόδοξη πρόβλεψη θα μπορούσε να δώσει το σήμα στους υπόλοιπους διεθνείς πιστωτές ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε περίοδο βιώσιμης ανάπτυξης, προτρέποντάς τους να συνεισφέρουν πόρους», λένε οι αξιολογητές. Για παράδειγμα, η πολύ πιο θετική πρόβλεψη για την εξέλιξη του ελληνικού ΑΕΠ τον Μάιο του 2010 μπορεί να είχε στόχο ν’ αποφευχθεί η (ορθή όπως αποδείχτηκε αργότερα) εντύπωση ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και συνεπώς θα πρέπει ν’ αναδιαρθρωθεί αμέσως. Βεβαίως, οι αξιολογητές παραδέχονται ότι οι οικονομολόγοι αδυνατούν να κάνουν ακριβείς προβλέψεις σε περιόδους ύφεσης και η ελληνική ύφεση αποδείχτηκε η μεγαλύτερη των τελευταίων δεκαετιών παγκοσμίως.
Οι αξιολογητές διαπιστώνουν δύο ακόμη προβλήματα στις προβλέψεις του ΔΝΤ, όταν αυτές γίνονται στο πλαίσιο μεγάλων προγραμμάτων οικονομικής διάσωσης, όπως το ελληνικό. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ έχουν την τάση να κάνουν αισιόδοξες προβλέψεις όσον αφορά τον ρυθμό ανάπτυξης και απαισιόδοξες όσον αφορά το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης (συνήθως τα δημοσιονομικά ελλείμματα και μερικές φορές τα πλεονάσματα). Σύμφωνα με τους αξιολογητές, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ είναι πιο απαισιόδοξοι όσον αφορά τα ελλείμματα διότι επιθυμούν να δώσουν το περιθώριο στις αρχές της χώρας που εφαρμόζουν το Μνημόνιο να καλύψουν πιθανές αστοχίες στην περικοπή δαπανών και στην αύξηση των εσόδων. Οταν προβλέπουν μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ από τον πραγματικό, δίνουν μια πολύ καλή δικαιολογία στην κυβέρνηση γιατί δεν πέτυχε τους δημοσιονομικούς στόχους του Μνημονίου: Η ύφεση ήταν πολύ μεγαλύτερη (ή η ανάπτυξη πολύ μικρότερη) και επηρέασε αρνητικά τα έσοδα, ενώ αύξησε τις δαπάνες π.χ. για επιδόματα ανεργίας. Δηλαδή, οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ κάνουν ένα διπλό λάθος προς όφελος της χώρας που εφαρμόζει Μνημόνιο. Πράγμα καλό, αρκεί να το λένε ανοιχτά ώστε να μη διασύρεται μια ολόκληρη χώρα αν δεν πετυχαίνει ακριβώς τους στόχους.kathimerini
Comments