Πώς οδηγήθηκε ο κ. Χ. Θεοχάρης στην παραίτηση ΓΙΩΡΓΟΣ Π. ΤΕΡΖΗΣ
Πώς οδηγήθηκε ο κ. Χ. Θεοχάρης στην παραίτηση
Για «ανθρώπινο πρόσωπο» του εισπρακτικού μηχανισμού του κράτους μίλησε, στο Σύνταγμα, ο κ. Σαμαράς και για πολλούς η τύχη του κ. Χάρη Θεοχάρη είχε ήδη κριθεί.
«Στο μόνο που δεν θα περιμένω και θα πάρουμε μέτρα άμεσα είναι να αποκτήσει ανθρώπινο πρόσωπο ο εισπρακτικός μηχανισμός του κράτους. Δεν μπορεί να κυνηγάμε τον κόσμο, ίδια τους επαγγελματίες φοροφυγάδες και ίδια τους απλούς ανθρώπους που δυσκολεύονται. Εδώ έγινε λάθος και θα το διορθώσουμε άμεσα: στους φοροφυγάδες θα είμαστε πιο αυστηροί. Αλλά σε αυτούς που αληθινά δεν μπορούν, θα δίνουμε ευκαιρίες και διευκολύνσεις. Ξέρω τι πρέπει να γίνει και θα γίνει με τον τρόπο τον σωστό».
Οσοι άκουσαν με προσοχή την προεκλογική ομιλία του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, στις 23 Μαΐου στο Σύνταγμα, δεν είχαν καμία αμφιβολία ότι η τύχη του κ. Χάρη Θεοχάρη είχε κριθεί. Αλλωστε, το Μέγαρο Μαξίμου δεν είχε κρύψει την οργή του για αρκετές από τις πρωτοβουλίες του πρώην γεν. γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ειδικά κατά την περίοδο πριν από τις εκλογές.
Κατασχέσεις και εγκύκλιοι
Βασικό σημείο κριτικής προς τον απελθόντα γραμματέα είναι η απουσία αναλογικότητας στο κυνήγι των οφειλετών του Δημοσίου. Οι γενικευμένες κατασχέσεις, ακόμη και πολιτών σε εμφανή αδυναμία, μπορεί να έφεραν αύξηση εσόδων, ωστόσο συνιστούσαν μείζον πλήγμα για την κυβέρνηση, σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη. Παράλληλα, υπενθυμίζουν το πλήθος των εγκυκλίων, συχνά αλληλοακυρούμενων, που δημιουργούσαν εικόνα σύγχυσης της κυβέρνησης.
Ωστόσο, δύο είναι τα θέματα που καθόρισαν, μέσα στο τελευταίο δίμηνο, την τύχη του κ. Θεοχάρη, περιορίζοντας την -υπό κανονικές συνθήκες- πενταετή θητεία του σε μόλις 18 μήνες.
• Η ανακίνηση του ζητήματος της φορολόγησης των ξένων επενδυτών για τις συναλλαγές επί ελληνικών ομολόγων την περίοδο 2012-2013. Λίγες ημέρες νωρίτερα, η Αθήνα είχε βγει για πρώτη φορά ύστερα από πέντε έτη στις αγορές και τα επιτόκια δανεισμού αποκλιμακώνονταν. Η φορολόγηση των συναλλαγών ναι μεν προβλεπόταν σε ισχύοντα νόμο, ωστόσο στις εσωτερικές συσκέψεις που προηγήθηκαν επισημάνθηκε ότι πρέπει να επιδειχθεί προσοχή. Κατά πληροφορίες, μάλιστα, ήταν ο ίδιος ο κ. Σαμαράς που, σε τηλεφωνική του επικοινωνία με τον κ. Θεοχάρη, επεσήμανε την ανάγκη να ληφθεί υπ’ όψιν η πρόσφατη έκδοση. «Χάρη, πρόσεξε με αυτή την εγκύκλιο», φέρεται ειπών ο κ. Σαμαράς. Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο κ. Θεοχάρης προχώρησε στην έκδοση εγκυκλίου, χωρίς καν, όπως ισχυρίζονται όσοι γνωρίζουν το παρασκήνιο, να συνεννοηθεί με τον γραμματέα του ΟΔΔΗΧ Στ. Παπαδόπουλο. Η εγκύκλιος μεταφράστηκε και διανεμήθηκε άμεσα από το χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης προκαλώντας πανικό στη δευτερογενή αγορά με μαζικές ρευστοποιήσεις και σημαντική υποχώρηση των τιμών. Το Μαξίμου εξερράγη και η εγκύκλιος αποσύρθηκε νύχτα από τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος και «παραβίασε» την αυτονομία του γραμματέα.
• Η δημοσιοποίηση του διετούς επιχειρησιακού σχεδίου, που προέβλεπε μπαράζ ελέγχων, και το οποίο ερμηνεύτηκε από τα ΜΜΕ ως νέο πογκρόμ εναντίον των μικρομεσαίων. Σε μια περίοδο που η κυβέρνηση και ο ίδιος ο κ. Σαμαράς δημιουργούσαν κλίμα μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων και ο ΣΥΡΙΖΑ ταλανιζόταν με τον... αναγκαστικό εσωτερικό δανεισμό, το επιχειρησιακό πλάνο Θεοχάρη ερμηνεύτηκε ως δυνατότητα κατάσχεσης και ποσών από 1.000 ευρώ και κάτω, προκαλώντας έκρηξη στο Μαξίμου. Μέχρι και για... συμμαχία του με τον ΣΥΡΙΖΑ μίλησαν κάποιοι, καθώς στα μάτια τους ο κ. Θεοχάρης έριχνε νερό στον μύλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεν προκαλεί, συνεπώς, έκπληξη πώς υπήρξαν εισηγήσεις περί... παραίτησης του κ. Θεοχάρη ακόμη και πριν από τις εκλογές. Κατά τους φορείς αυτής της ιδέας, «ο Θεοχάρης μας κοστίζει τουλάχιστον δύο εκλογικές μονάδες». Ωστόσο, ο κ. Σαμαράς τις απέρριψε κρίνοντας ότι μια βεβιασμένη κίνηση θα έστελνε εντελώς λανθασμένα μηνύματα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Ηδη, όμως, η Αθήνα φρόντιζε τα μηνύματα για το τι επίκειται να αποστέλλονται στους κατάλληλους παραλήπτες εκτός Ελλάδας.
Η ανάγκη αλλαγής σελίδας στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, παράλληλα με τις αλλαγές στην κυβέρνηση και σε άλλες θέσεις της κρατικής μηχανής, επαναβεβαιώθηκε κατά τη συνάντηση των κ. Αντ. Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλου μετά τις ευρωεκλογές.
Στη συνάντηση της Τρίτης
Παρά το γεγονός ότι αρμοδίως διαψεύδεται, η αλλαγή φρουράς συζητήθηκε –μεταξύ άλλων, όπως τα επόμενα στάδια του ελληνικού προγράμματος και η διαπραγμάτευση για το χρέος– και στη συνάντηση που είχε, την Τρίτη, στο Παρίσι ο κ. Γιάννης Στουρνάρας με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Παρόντες, από πλευράς ΔΝΤ, ήταν ο επικεφαλής της αποστολής του Ταμείου για την Ελλάδα, Πόουλ Τόμσεν, ενώ από την ελληνική κυβέρνηση ο κ. Σταύρος Παπασταύρου.
Η εξασφάλιση της ανοχής - κατανόησης των εταίρων ήταν απαραίτητη καθώς η θέση που μέχρι την Πέμπτη κατείχε ο κ. Θεοχάρης συστάθηκε καθ’ υπόδειξιν της τρόικας, η οποία και επέμεινε όχι μόνον στην 5ετή θητεία του γραμματέα αλλά και, μάλιστα ως προαπαιτούμενο για την εκταμίευση δόσεων, στη μεταβίβαση προς αυτόν συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων και ευρείας αυτονομίας. Αυτή η πτυχή των αρμοδιοτήτων Θεοχάρη (έλεγχος ΣΔΟΕ, ορισμός προϊσταμένων στις εφορίες κ.ά.) αποτελούσε άλλωστε διαχρονική αιτία τριβών μεταξύ ΓΓΔΕ και κυβέρνησης.
Το βράδυ της Τετάρτης, ο κ. Γ. Στουρνάρας του ζήτησε να διευκολύνει την κυβέρνηση παραιτούμενος. Ο κ. Θεοχάρης επιφυλάχθηκε. Η τελευταία πράξη γράφτηκε στη μακρά σύσκεψη της Πέμπτης, όπου, πέραν του περιεχομένου της παραίτησης, συζητήθηκαν και όλες οι εκκρεμότητες της μεταβατικής φάσης μέχρι την επιλογή του διαδόχου του κ. Θεοχάρη. Στην ανακοίνωση παραίτησης, το ΔΝΤ επέλεξε να μη σχολιάσει ενώ η Κομισιόν απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση εμμένοντας στη ανάγκη ανεξαρτησίας της ΓΓΔΕ.
Ο κ. Θεοχάρης αποχώρησε τύποις για «προσωπικούς λόγους». Παρά το εγκώμιο που του έπλεξε ο κ. Στουρνάρας, τα δάκρυα του πρώην γραμματέα, καθώς αποχωρούσε για τελευταία φορά από την οδό Νίκης, πρόδιδαν το μέγεθος της πίεσης στην οποία είχε βρεθεί αλλά και την πολιτική μοναξιά που ένιωσε κατά τους 18 μήνες στη θέση αυτή.
Οσοι άκουσαν με προσοχή την προεκλογική ομιλία του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, στις 23 Μαΐου στο Σύνταγμα, δεν είχαν καμία αμφιβολία ότι η τύχη του κ. Χάρη Θεοχάρη είχε κριθεί. Αλλωστε, το Μέγαρο Μαξίμου δεν είχε κρύψει την οργή του για αρκετές από τις πρωτοβουλίες του πρώην γεν. γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, ειδικά κατά την περίοδο πριν από τις εκλογές.
Κατασχέσεις και εγκύκλιοι
Βασικό σημείο κριτικής προς τον απελθόντα γραμματέα είναι η απουσία αναλογικότητας στο κυνήγι των οφειλετών του Δημοσίου. Οι γενικευμένες κατασχέσεις, ακόμη και πολιτών σε εμφανή αδυναμία, μπορεί να έφεραν αύξηση εσόδων, ωστόσο συνιστούσαν μείζον πλήγμα για την κυβέρνηση, σημειώνουν κυβερνητικά στελέχη. Παράλληλα, υπενθυμίζουν το πλήθος των εγκυκλίων, συχνά αλληλοακυρούμενων, που δημιουργούσαν εικόνα σύγχυσης της κυβέρνησης.
Ωστόσο, δύο είναι τα θέματα που καθόρισαν, μέσα στο τελευταίο δίμηνο, την τύχη του κ. Θεοχάρη, περιορίζοντας την -υπό κανονικές συνθήκες- πενταετή θητεία του σε μόλις 18 μήνες.
• Η ανακίνηση του ζητήματος της φορολόγησης των ξένων επενδυτών για τις συναλλαγές επί ελληνικών ομολόγων την περίοδο 2012-2013. Λίγες ημέρες νωρίτερα, η Αθήνα είχε βγει για πρώτη φορά ύστερα από πέντε έτη στις αγορές και τα επιτόκια δανεισμού αποκλιμακώνονταν. Η φορολόγηση των συναλλαγών ναι μεν προβλεπόταν σε ισχύοντα νόμο, ωστόσο στις εσωτερικές συσκέψεις που προηγήθηκαν επισημάνθηκε ότι πρέπει να επιδειχθεί προσοχή. Κατά πληροφορίες, μάλιστα, ήταν ο ίδιος ο κ. Σαμαράς που, σε τηλεφωνική του επικοινωνία με τον κ. Θεοχάρη, επεσήμανε την ανάγκη να ληφθεί υπ’ όψιν η πρόσφατη έκδοση. «Χάρη, πρόσεξε με αυτή την εγκύκλιο», φέρεται ειπών ο κ. Σαμαράς. Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο κ. Θεοχάρης προχώρησε στην έκδοση εγκυκλίου, χωρίς καν, όπως ισχυρίζονται όσοι γνωρίζουν το παρασκήνιο, να συνεννοηθεί με τον γραμματέα του ΟΔΔΗΧ Στ. Παπαδόπουλο. Η εγκύκλιος μεταφράστηκε και διανεμήθηκε άμεσα από το χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης προκαλώντας πανικό στη δευτερογενή αγορά με μαζικές ρευστοποιήσεις και σημαντική υποχώρηση των τιμών. Το Μαξίμου εξερράγη και η εγκύκλιος αποσύρθηκε νύχτα από τον ίδιο τον υπουργό Οικονομικών, ο οποίος και «παραβίασε» την αυτονομία του γραμματέα.
• Η δημοσιοποίηση του διετούς επιχειρησιακού σχεδίου, που προέβλεπε μπαράζ ελέγχων, και το οποίο ερμηνεύτηκε από τα ΜΜΕ ως νέο πογκρόμ εναντίον των μικρομεσαίων. Σε μια περίοδο που η κυβέρνηση και ο ίδιος ο κ. Σαμαράς δημιουργούσαν κλίμα μείωσης των φορολογικών επιβαρύνσεων και ο ΣΥΡΙΖΑ ταλανιζόταν με τον... αναγκαστικό εσωτερικό δανεισμό, το επιχειρησιακό πλάνο Θεοχάρη ερμηνεύτηκε ως δυνατότητα κατάσχεσης και ποσών από 1.000 ευρώ και κάτω, προκαλώντας έκρηξη στο Μαξίμου. Μέχρι και για... συμμαχία του με τον ΣΥΡΙΖΑ μίλησαν κάποιοι, καθώς στα μάτια τους ο κ. Θεοχάρης έριχνε νερό στον μύλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Δεν προκαλεί, συνεπώς, έκπληξη πώς υπήρξαν εισηγήσεις περί... παραίτησης του κ. Θεοχάρη ακόμη και πριν από τις εκλογές. Κατά τους φορείς αυτής της ιδέας, «ο Θεοχάρης μας κοστίζει τουλάχιστον δύο εκλογικές μονάδες». Ωστόσο, ο κ. Σαμαράς τις απέρριψε κρίνοντας ότι μια βεβιασμένη κίνηση θα έστελνε εντελώς λανθασμένα μηνύματα τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Ηδη, όμως, η Αθήνα φρόντιζε τα μηνύματα για το τι επίκειται να αποστέλλονται στους κατάλληλους παραλήπτες εκτός Ελλάδας.
Η ανάγκη αλλαγής σελίδας στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, παράλληλα με τις αλλαγές στην κυβέρνηση και σε άλλες θέσεις της κρατικής μηχανής, επαναβεβαιώθηκε κατά τη συνάντηση των κ. Αντ. Σαμαρά και Ευ. Βενιζέλου μετά τις ευρωεκλογές.
Στη συνάντηση της Τρίτης
Παρά το γεγονός ότι αρμοδίως διαψεύδεται, η αλλαγή φρουράς συζητήθηκε –μεταξύ άλλων, όπως τα επόμενα στάδια του ελληνικού προγράμματος και η διαπραγμάτευση για το χρέος– και στη συνάντηση που είχε, την Τρίτη, στο Παρίσι ο κ. Γιάννης Στουρνάρας με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ. Παρόντες, από πλευράς ΔΝΤ, ήταν ο επικεφαλής της αποστολής του Ταμείου για την Ελλάδα, Πόουλ Τόμσεν, ενώ από την ελληνική κυβέρνηση ο κ. Σταύρος Παπασταύρου.
Η εξασφάλιση της ανοχής - κατανόησης των εταίρων ήταν απαραίτητη καθώς η θέση που μέχρι την Πέμπτη κατείχε ο κ. Θεοχάρης συστάθηκε καθ’ υπόδειξιν της τρόικας, η οποία και επέμεινε όχι μόνον στην 5ετή θητεία του γραμματέα αλλά και, μάλιστα ως προαπαιτούμενο για την εκταμίευση δόσεων, στη μεταβίβαση προς αυτόν συγκεκριμένων αρμοδιοτήτων και ευρείας αυτονομίας. Αυτή η πτυχή των αρμοδιοτήτων Θεοχάρη (έλεγχος ΣΔΟΕ, ορισμός προϊσταμένων στις εφορίες κ.ά.) αποτελούσε άλλωστε διαχρονική αιτία τριβών μεταξύ ΓΓΔΕ και κυβέρνησης.
Το βράδυ της Τετάρτης, ο κ. Γ. Στουρνάρας του ζήτησε να διευκολύνει την κυβέρνηση παραιτούμενος. Ο κ. Θεοχάρης επιφυλάχθηκε. Η τελευταία πράξη γράφτηκε στη μακρά σύσκεψη της Πέμπτης, όπου, πέραν του περιεχομένου της παραίτησης, συζητήθηκαν και όλες οι εκκρεμότητες της μεταβατικής φάσης μέχρι την επιλογή του διαδόχου του κ. Θεοχάρη. Στην ανακοίνωση παραίτησης, το ΔΝΤ επέλεξε να μη σχολιάσει ενώ η Κομισιόν απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση εμμένοντας στη ανάγκη ανεξαρτησίας της ΓΓΔΕ.
Ο κ. Θεοχάρης αποχώρησε τύποις για «προσωπικούς λόγους». Παρά το εγκώμιο που του έπλεξε ο κ. Στουρνάρας, τα δάκρυα του πρώην γραμματέα, καθώς αποχωρούσε για τελευταία φορά από την οδό Νίκης, πρόδιδαν το μέγεθος της πίεσης στην οποία είχε βρεθεί αλλά και την πολιτική μοναξιά που ένιωσε κατά τους 18 μήνες στη θέση αυτή.
Συνάντηση Σαμαρά - Καραμανλή
Συνάντηση, στο περιθώριο της εκδήλωσης που διοργάνωσε το Ιδρυμα Κ. Καραμανλή με κεντρικό ομιλητή τον πρώην επικεφαλής των νατοϊκών δυνάμεων στην Ευρώπη και, πλέον, πρύτανη της σχολής Νομικών και Διπλωματικών Επιστημών Fletcher του πανεπιστημίου Tufts κ. Τζέιμς Σταυρίδη, είχαν το βράδυ της Πέμπτης ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς και ο προκάτοχός του στην ηγεσία της Ν.Δ. και πρώην πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής. Η συνάντηση των δύο ανδρών πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο κλειστού δείπνου που παρέθεσε, προς τιμήν του κ. Σταυρίδη, ο αντιπρόεδρος του Ιδρύματος, Αχιλλέας Καραμανλής, στην οικία του. Παρά την κρίσιμη πολιτική συγκυρία, πηγές στο περιβάλλον των δύο ανδρών κάνουν λόγο για μία μάλλον κοινωνική επαφή, επιδιώκοντας έτσι να περιορίσουν τις όποιες πολιτικές προεκτάσεις. Στην ομιλία που προηγήθηκε το «παρών» έδωσαν, μεταξύ άλλων, οι Π. Μολυβιάτης, Στ. Δήμας, Ιω. Βαρβιτσιώτης, Δημ. Σιούφας και ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ Μιχ. Κωσταράκος.
Comments