τοπικό ιδιωτικό και δημόσιο

Τοπικό, ιδιωτικό και δημόσιο

Του Νίκου Ξυδάκη

Η εικόνα των τουριστικών νησιών είναι αμβλυμένη η εικόνα της χώρας: πορεία στον αυτόματο ή στα τυφλά. Κάποια αόρατος χειρ, της θεάς Αγοράς ίσως ή του θεού της Ελλάδος, κρατάει ακόμη όρθιο τον τόπο, έστω ετοιμόρροπο, έστω σαν σκηνικό πόλης του Φαρ Ουέστ σε σπαγκέτι γουέστερν. Προσόψεις μαγαζιών, προσόψεις επιχειρήσεων, και από πίσω πρόχειρα υποστυλώματα. Σε πολλούς τουριστικούς προορισμούς οι διαλυμένοι ή υποστελεχωμένοι ή υποχρηματοδοτημένοι δήμοι έχασαν τη μάχη της καθαριότητας και του ευπρεπισμού. Τα σκουπίδια υψώνονται βουνά γύρω από τους κάδους, τα σκουπίδια στολίζουν τους δρόμους του επαρχιακού δικτύου, τα σκουπίδια στροβιλίζονται από το μελτέμι στα σοκάκια, τα σκουπίδια αυτοαναφλέγονται σε κάδους και ΧΥΤΑ. Τα νησιά γονατίζουν υπό την πίεση του πλήθους, μένουν ανυπεράσπιστα, ντροπιασμένα. Οι δημοτικές αρχές έχουν γονατίσει κι αυτές υπό το βάρος των δικών τους σκανδάλων, της διαφθοράς και της ανικανότητας, αλλά και υπό τα νέα βάρη της οικονομικής ασφυξίας και της υποστελέχωσης λόγω συνταξιοδότησης και διαθεσιμότητας. Και λόγω της γραφειοκρατικής κατάψυξης, η οποία απαιτεί περίπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες για να προσληφθούν πέντ’-έξι εποχικοί εργάτες καθαριότητας. Από το ένα άκρο στο άλλο: από το πελατειακό και σπάταλο κράτος στο συρρικνωμένο και χρεοκοπημένο. Και εντέλει, στο μη λειτουργικό. Η οικονομική χρεοκοπία έδειξε μεγεθυμένη, τρομακτική, και την άλλη χρεοκοπία, την πολιτική. Οι επί δεκαετίες διαχειριστές του κράτους, κεντρικά και τοπικά, φάνηκαν αίφνης ελάχιστοι και ανίκανοι· σε πολλές περιπτώσεις ανάλογοι των προσδοκιών των ψηφοφόρων τους. Αιρετοί άρχοντες ανίκανοι να υπηρετήσουν τον δημόσιο χώρο, αλλά ικανοί να υπηρετήσουν τις επιθυμίες της εκλογικής τους πελατείας. Η αμοιβαία εξαχρείωση φαίνεται πιο καθαρά από ποτέ στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, τώρα που απογυμνώθηκε από πόρους και δυνατότητες δανεισμού. Η χαμηλή ή ανύπαρκτη διοικητική ικανότητα, συνδυαζόμενη με τη συνεχιζόμενη αποστελέχωση και τη διακοπή χρηματοδότησης, απειλεί τους δήμους με κατάρρευση και τις τοπικές κοινωνίες με πολλαπλά αδιέξοδα. Οταν λ.χ. ένα φημισμένο νησί, βιτρίνα της τουριστικής βιομηχανίας, δεν μπορεί να διαχειριστεί τα σκουπίδια του, τον βιολογικό καθαρισμό αποβλήτων και την ύδρευση, όταν δεν διαθέτει πλέον κανέναν ελεγκτικό μηχανισμό, λόγω κατάργησης της δημοτικής αστυνομίας, για την εύρυθμη λειτουργία των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος ή για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας οχημάτων, τότε βρισκόμαστε ενώπιον του επελαύνοντος μαρασμού και της επιχειρηματικής δραστηριότητας και του δημόσιου βίου. Διότι υγιής επιχειρηματικότητα δεν μπορεί να υπάρξει σε μια νοσούσα δημόσια σφαίρα. Αυτή τη νομοτελειακή συσχέτιση αρχίζουν να την αντιλαμβάνονται πικρά οι επιχειρηματίες, όταν οι υποδομές και τα δίκτυα καταρρέουν, από τη Σαντορίνη μέχρι τη Μύκονο και την Αίγινα. Υπάρχουν όμως και πολιτικοί που αγνοούν αυτή την αμοιβαιότητα, βυθισμένοι στην ιδεοληπτική αντιπαράθεση ιδιωτικού-δημόσιου· κάπως σαν τη σουρεαλιστική δήλωση του υπουργού (δημόσιας) Υγείας χθες: «Εγώ εδώ εκπροσωπώ τον ιδιωτικό τομέα»... Και τον δημόσιο ποιος τον εκπροσωπεί; Ποιος τον υπερασπίζεται;