η Τουρκία εξετάζει στρατιωτικές επιλογές
Η Άγκυρα προειδοποίησε ότι θα συμμετάσχει σε διεθνή συνασπισμό δυνάμεων κατά του Άσαντ, αν ο ΟΗΕ δεν εγκρίνει κοινό σχέδιο δράσης. Η τουρκική αντιπολίτευση αποδοκιμάζει τα κυβερνητικά σχέδια.
Η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο να ενταχθεί σε πιθανό διεθνή συνασπισμό δυνάμεων υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ, με σκοπό την ανάληψη στρατιωτικής δράσης κατά του συριακού καθεστώτος, ανακοίνωσε την Τρίτη ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπουλέντ Αρίντς. Ωστόσο, οι κίνδυνοι για την ασφάλεια σε συνδυασμό με τις νομικές και πολιτικές προκλήσεις που συνεπάγεται μία τέτοια κίνηση, περιορίζουν τη δυνατότητα δράσης της κυβέρνησης. Ο Αρίντς διευκρίνισε ότι η Τουρκία θα συμμετείχε σε ένα διεθνή συνασπισμό με στόχο να τερματίσει τη σφαγή στη Συρία, τονίζοντας ότι ενδεχόμενη εμπλοκή της χώρας του θα είχε αποκλειστικά ανθρωπιστικά κίνητρα.
Στις δηλώσεις Αρίντς ήρθαν να προστεθούν και αυτές του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος χαρακτήρισε τη χρήση χημικών όπλων «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας», το οποίο «δεν μπορεί να μείνει ατιμώρητο». Ο Αχμέτ Νταβούτογλου ξεκαθάρισε ότι προτεραιότητα της χώρας του είναι να καταλήξει το Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ σε μία κοινή απόφαση για τη Συρία, ωστόσο η αδράνεια του Συμβουλίου έχει αρχίσει να ενοχλεί την Άγκυρα.
Κίνδυνοι για την ασφάλεια της Τουρκίας
Τα τουρκοσυριακά σύνορα στο Ρεϊχανλί της Τουρκίας
Τα τελευταία δύο και πλέον χρόνια η Τουρκία ζητά μία πολυμερή επέμβαση των ΗΕ στη Συρία και τον καθορισμό μίας ζώνης απαγόρευσης πτήσεων χωρίς να έχει καταφέρει να πείσει τους δυτικούς και τους περιφερειακούς της εταίρους. «Η Τουρκία θέλει να παίξει σημαντικό ρόλο στις μελλοντικές εξελίξεις» λέει στη DW ο Σερκάν Ντεμιρτάς. Ο δημοσιογράφος, ειδικός σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, σημειώνει όμως ότι «πολλά πράγματα παραμένουν ασαφή. Οι πολιτικές και στρατιωτικές συνομιλίες μεταξύ συμμάχων και εταίρων συνεχίζονται ακόμη».
Τα τουρκοσυριακά σύνορα καλύπτουν μία γραμμή 910 χλμ. Ο πόλεμος στη Συρία τα τελευταία δύο χρόνια επηρέασε αρνητικά την ασφάλεια στην περιοχή, δημιουργώντας νέες απειλές για την Τουρκία. Τούρκοι παρατηρητές επισημαίνουν ότι, αν η Τουρκία συμμετάσχει άμεσα σε στρατιωτικές επιχειρήσεις στο πλαίσιο διεθνούς συνασπισμού δυνάμεων, διακυβεύεται η ασφάλεια της χώρας. Σε περίπτωση κάποιας διεθνούς στρατιωτικής επιχείρησης, η συμβολή της Άγκυρας αναμένεται να περιοριστεί κυρίως σε παροχή πληροφοριών, ανθρωπιστικής και τεχνικής βοήθειας. Πιθανολογείται επίσης ότι η τουρκική κυβέρνηση θα ανοίξει τις στρατιωτικές βάσεις της στους συμμάχους, αν υποβληθεί σχετικό αίτημα.
Στο Ιντσιρλίκ και τη Σμύρνη βρίσκονται δύο από τις κοντινότερες στη Συρία νατοϊκές βάσεις. Η στρατηγικά σημαντική βάση του Ιντσιρλίκ έχει χρησιμοποιηθεί για επιχειρήσεις υπό την καθοδήγηση των ΗΠΑ, όπως στον πόλεμο του Κόλπου το 1990, αλλά και πιο πρόσφατα στους πολέμους σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Εντός του 2013 εγκαταστάθηκαν στην ίδια βάση συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας Patriot για να αποτραπούν πιθανές επιθέσεις από τη συριακή πλευρά.
Πολιτικοί και νομικοί περιορισμοί
Αναμένονται τα πορίσματα των επιθεωρητών του ΟΗΕ
Γεγονός είναι πάντως ότι η συνδρομή της Τουρκίας σε μία πιθανή διεθνή στρατιωτική επιχείρηση υπάγεται σε ορισμένους νομικούς και πολιτικούς περιορισμούς. «Μία συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας από το 1980 και το συμπληρωματικό της πρωτόκολλο ορίζουν ότι η νομική βάση μίας τέτοιας επιχείρησης στοιχειοθετείται είτε μέσω απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ είτε του ΝΑΤΟ» επισημαίνει στη DW ο Καγκρί Ερχάν, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας. Όπως λέει, αν δεν υπάρχει απόφαση του ΝΑΤΟ ή του Συμβουλίου Ασφαλείας, η χρήση τουρκικών βάσεων για επιχειρήσεις αμερικανικών ή άλλων συμμαχικών δυνάμεων πρέπει να λάβει την έγκριση του τουρκικού κοινοβουλίου. Το Μάρτιο του 2003 η τουρκική Βουλή είχε απορρίψει ψήφισμα που θα επέτρεπε στις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις να χρησιμοποιήσουν τουρκικές βάσεις για να ανοίξουν ένα βόρειο μέτωπο στον πόλεμο κατά του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν.
Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Αρίντς ανακοίνωσε την πρόθεση της κυβέρνησης να προετοιμάσει ένα νέο ψήφισμα, που θα επιτρέψει τη συμμετοχή της Τουρκίας σε έναν διεθνή συνασπισμό δυνάμεων για ανάληψη δράσης κατά του συριακού καθεστώτος. Τα σχέδια αυτά συναντούν, ωστόσο, την αντίδραση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, τα οποία καθιστούν σαφές ότι κάτι τέτοιο θα συνιστούσε σαφή παραβίαση του τουρκικού Συντάγματος, το οποίο αναζητά «διεθνή νομιμοποίηση» για τέτοιου είδους στρατιωτικές επιχειρήσεις. Όπως διαμηνύει ο αντιπρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Φαρούκ Λογογλού, «δεν έχει σημασία πόσες χώρες θα στηρίξουν μία τέτοια επέμβαση. Αυτή δεν θα έχει διεθνή νομιμοποίηση. Η Τουρκία πρέπει να περιμένει πρώτα τα πορίσματα των ειδικών των ΗΕ που ερευνούν τις επιθέσεις με χημικά στη Συρία, καθώς και την απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ».
Ayhan Simsek / Άρης Καλτιριμτζής
Υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη dw de
Comments