δυνάμεις ανατροπής
Δυνάμεις ανατροπής
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ταλαιπωρείται σύμπασα η Ευρώπη, κατά τακτά διαστήματα, από τις εκλογές που διεξάγονται στα διάφορα κράτη-μέλη, με αποτέλεσμα η λήψη κρισίμων αποφάσεων να μετατίθεται διαρκώς, ανάλογα με τη βαρύτητα της κάθε χώρας στο ευρωπαϊκό σύστημα. Αλλά, επί της ουσίας, οι ευρωπαϊκές πολιτικές διεργασίες έχουν για την παγκόσμια ισορροπία τη σημασία περιφερειακών εκλογών –στην περίπτωση μεγάλων ευρωπαϊκών δυνάμεων– ή εκλογών για την ανάδειξη κοινοταρχών – στις χώρες του ευρωπαϊκού περιθωρίου.
Από την άποψη αυτή, οι αμερικανικές εκλογές την προσεχή Τρίτη έχουν κεφαλαιώδη σημασία και μια ενδεχόμενη ανάδειξη του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου Ντόναλντ Τραμπ στο προεδρικό αξίωμα των ΗΠΑ ενδέχεται να έχει επιπτώσεις σεισμικές. Διότι, αν παρακάμψει κάποιος τις γραφικότητες και την οξύτητα της προεκλογικής αναμετρήσεως, ο κ. Τραμπ επαγγέλλεται την επιστροφή στις θεμελιώδεις και από μιαν άποψη αρχέγονες ιδέες ή εμμονές που δημιούργησαν το «αμερικανικό θαύμα».
Αυτάρεσκη και ομφαλοσκοπούσα η Ευρώπη, υπό την καταλυτική επιρροή της Γερμανίας, φαίνεται να λησμονεί ότι ο τόνος σε όλους τους τομείς και στην οικονομία ειδικότερα δίδεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εδώ και έναν αιώνα. Η Νέα Συμφωνία του Φραγκλίνου Ρούζβελτ θεσπίστηκε στη διάρκεια των ετών 1933-36 για να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες της Μεγάλης Υφέσεως του 1929 και ανέδειξε τον ρυθμιστικό ρόλο του κράτους στην οικονομική ανάπτυξη. Οι ιδέες αυτές εισεπήδησαν στην Ευρώπη, έως ότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν έδωσε μια νέα τροπή στην πορεία της αμερικανικής και της παγκόσμιας οικονομίας. Δεν έχει σημασία πού και από ποιους διαμορφώθηκαν οι αντιλήψεις του νεοφιλελευθερισμού, διότι μόνον οι ΗΠΑ μπορούσαν να τις επιβάλουν διεθνώς.
Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, η Ενωμένη Ευρώπη έχει διαμορφώσει μια εκ διαμέτρου αντίθετη αντίληψη από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσεως. Ο πολύς δρ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εμμένει στη δημοσιονομική πειθαρχία ως καλός Γερμανός. Επί της ουσίας, ενεργεί ως φοροτεχνικός –συμφώνως, άλλωστε, προς τις οικογενειακές του παραδόσεις– που κρύβει πράγματα «κάτω από το χαλί», προσπαθεί να διαφυλάξει τα συμφέροντα του «πελάτη» του, αλλά κάποια στιγμή οι ελεγκτικές αρχές, δηλαδή οι ΗΠΑ, επεμβαίνουν και επιβάλλουν πρόστιμα εξοντωτικά στα μεγαθήρια της γερμανικής οικονομίας και αντιλαμβάνεται η ανθρωπότης ποιος έχει τον τελευταίο λόγο.
Κυρίως, όμως, η Ευρώπη ενεργεί προεξοφλώντας ότι οι ΗΠΑ θα καταβάλλουν το τίμημα για την ασφάλεια της Δύσεως, ενώ κάποιες από τις ευημερούσες χώρες της Ενώσεως, όπως η Γερμανία, θα συσσωρεύουν πλούτο. Ο κ. Τραμπ απλώς διακηρύττει ότι το πνεύμα «συντροφικότητος» των αμερικανο-ευρωπαϊκών σχέσεων έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του.
Και επειδή άνεμος εθνικιστικός –νέας μορφής– πνέει στο Βερολίνο, η Ενωση εισέρχεται σταδιακώς στη «μετά ευρώ εποχή». Δυνάμεις ανατροπής –και όχι παιδικοί αυτοσχεδιασμοί της Αριστεράς– αρχίζουν να αναδύονται στη Δύση και ίσως η αλλαγή αρχίσει από τις ΗΠΑ.
Από την άποψη αυτή, οι αμερικανικές εκλογές την προσεχή Τρίτη έχουν κεφαλαιώδη σημασία και μια ενδεχόμενη ανάδειξη του Ρεπουμπλικανού υποψηφίου Ντόναλντ Τραμπ στο προεδρικό αξίωμα των ΗΠΑ ενδέχεται να έχει επιπτώσεις σεισμικές. Διότι, αν παρακάμψει κάποιος τις γραφικότητες και την οξύτητα της προεκλογικής αναμετρήσεως, ο κ. Τραμπ επαγγέλλεται την επιστροφή στις θεμελιώδεις και από μιαν άποψη αρχέγονες ιδέες ή εμμονές που δημιούργησαν το «αμερικανικό θαύμα».
Αυτάρεσκη και ομφαλοσκοπούσα η Ευρώπη, υπό την καταλυτική επιρροή της Γερμανίας, φαίνεται να λησμονεί ότι ο τόνος σε όλους τους τομείς και στην οικονομία ειδικότερα δίδεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εδώ και έναν αιώνα. Η Νέα Συμφωνία του Φραγκλίνου Ρούζβελτ θεσπίστηκε στη διάρκεια των ετών 1933-36 για να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες της Μεγάλης Υφέσεως του 1929 και ανέδειξε τον ρυθμιστικό ρόλο του κράτους στην οικονομική ανάπτυξη. Οι ιδέες αυτές εισεπήδησαν στην Ευρώπη, έως ότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν έδωσε μια νέα τροπή στην πορεία της αμερικανικής και της παγκόσμιας οικονομίας. Δεν έχει σημασία πού και από ποιους διαμορφώθηκαν οι αντιλήψεις του νεοφιλελευθερισμού, διότι μόνον οι ΗΠΑ μπορούσαν να τις επιβάλουν διεθνώς.
Στη διάρκεια των τελευταίων ετών, η Ενωμένη Ευρώπη έχει διαμορφώσει μια εκ διαμέτρου αντίθετη αντίληψη από τις Ηνωμένες Πολιτείες για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσεως. Ο πολύς δρ Βόλφγκανγκ Σόιμπλε εμμένει στη δημοσιονομική πειθαρχία ως καλός Γερμανός. Επί της ουσίας, ενεργεί ως φοροτεχνικός –συμφώνως, άλλωστε, προς τις οικογενειακές του παραδόσεις– που κρύβει πράγματα «κάτω από το χαλί», προσπαθεί να διαφυλάξει τα συμφέροντα του «πελάτη» του, αλλά κάποια στιγμή οι ελεγκτικές αρχές, δηλαδή οι ΗΠΑ, επεμβαίνουν και επιβάλλουν πρόστιμα εξοντωτικά στα μεγαθήρια της γερμανικής οικονομίας και αντιλαμβάνεται η ανθρωπότης ποιος έχει τον τελευταίο λόγο.
Κυρίως, όμως, η Ευρώπη ενεργεί προεξοφλώντας ότι οι ΗΠΑ θα καταβάλλουν το τίμημα για την ασφάλεια της Δύσεως, ενώ κάποιες από τις ευημερούσες χώρες της Ενώσεως, όπως η Γερμανία, θα συσσωρεύουν πλούτο. Ο κ. Τραμπ απλώς διακηρύττει ότι το πνεύμα «συντροφικότητος» των αμερικανο-ευρωπαϊκών σχέσεων έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του.
Και επειδή άνεμος εθνικιστικός –νέας μορφής– πνέει στο Βερολίνο, η Ενωση εισέρχεται σταδιακώς στη «μετά ευρώ εποχή». Δυνάμεις ανατροπής –και όχι παιδικοί αυτοσχεδιασμοί της Αριστεράς– αρχίζουν να αναδύονται στη Δύση και ίσως η αλλαγή αρχίσει από τις ΗΠΑ.
Comments