ΟΙ ελίτες

 

 ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Οι ελίτες

ΠΟΛΙΤΙΚΗ 16:30

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:ΔIAΓΩNIΩΣ

Τη λέξη «ελίτες» την είχε καθιερώσει, αν δεν κάνω λάθος, ο αείμνηστος ηγέτης του ελληνικού λαϊκισμού, ο Ανδρέας Παπανδρέου. Εννοείται πως «ελληνοποίησε» τις ελίτ για να επιδείξει την περιφρόνηση που ο ίδιος αισθανόταν απέναντί τους, αποκρύπτοντας το γεγονός ότι ο ίδιος ήταν μέρος αυτών των ελίτ. Η συνήχηση με τους «αλήτες» ταίριαζε ακόμη περισσότερο με το ρητορικό εφέ. Μην ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε στη δεκαετία του ογδόντα οπότε και αρχίζει η επιβολή της νεογλώσσας του λαϊκισμού. Είναι η εποχή όπου η λέξη «καλλιέργεια» καταργείται από το λεξιλόγιο για να αντικατασταθεί από τη λέξη «κουλτούρα», κάποτε κομβικό σημείο της κομμουνιστικής διανόησης, ο δε διανοούμενος μετονομάζεται σε «κουλτουριάρη», ένα αλλοπρόσαλλο ον το οποίο μιλάει ακαταλαβίστικα, κάτι που δεν ενοχλεί κανέναν αφού κανείς δεν ενδιαφέρεται να καταλάβει τι λέει. Ούτε ο ίδιος τον εαυτό του.

Επειδή πολλή κουβέντα γίνεται για την ήττα των ελίτ στον δυτικό κόσμο, προσπαθώ εδώ και καιρό να βρω το ελληνικό αντίστοιχο. Το μόνο που σκέφτομαι είναι η λέξη «επίλεκτοι», αναγνωρίζω όμως ότι η αντιστοιχία δεν είναι ακριβής. Εξ ου και η χρήση της λέξης ελίτ, ακόμη και σε ελληνικά επιστημονικά συγγράμματα. Μήπως δεν είναι τυχαίο ότι οι δύο λέξεις, η ελίτ και το χιούμορ, δεν έχουν βρει το αντίστοιχο στη γλώσσα μας; Η σοβαροφάνεια που καταπλακώνει τον δημόσιο βίο μας επιτρέπει την «πλάκα», το «αστείο», την «ειρωνεία» ή τον «σαρκασμό». Οχι όμως και το χιούμορ. Η ίδια σοβαροφάνεια, σε συνδυασμό με την τυραννία της δημοκρατικής υποκρισίας, αρνείται πεισματικά να εντάξει στη γλώσσα μας, κοινώς να μεταφράσει, τη λέξη ελίτ. Δεν θέλουμε πανεπιστήμια τα οποία παράγουν ελίτ. Είμαστε εναντίον του «ελιτίστικου σχολείου». Αν θυμάμαι καλά στον τύραννο Κύψελο ανήκει το περίφημο: «Οποιο στάχυ είναι πιο ψηλό το κονταίνουμε». Σε αντίθεση με τις τυραννίες, οι δημοκρατίες δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν χωρίς ελίτ.

Ο Καρλ Πόπερ λέει ότι οι ελίτ δεν ξεχωρίζουν επειδή έχουν περισσότερα δικαιώματα, αλλά επειδή έχουν περισσότερες ευθύνες. Κι αν στις δυτικές δημοκρατίες μιλούμε σήμερα για την ήττα των ελίτ, εννοούμε ότι αυτές δεν μπόρεσαν να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αντιστοιχούσαν. Στην πραγματικότητα αυτό λέει ο Τραμπ: Εγώ μπορώ να υπηρετήσω καλύτερα την ευθύνη της ανευθυνότητας των ελίτ. Στην Ιταλία την ευθύνη της ανευθυνότητας την έχει αναλάβει ένας κωμικός, ο Mπέπε Γκρίλο. Παρ’ ημίν κάτι μυαλά που καταψύχθηκαν στη δεκαετία του εβδομήντα, θαυμαστές του Τσε, κωμικοί κι αυτοί με τον τρόπο τους.

Επιχαίρουμε για την αποτυχία των ελίτ; Ακουσα τον κ. Τσίπρα χθες να επιχαίρει, επειδή στο μυαλουδάκι του η αποτυχία των ελίτ σημαίνει ότι ήρθε η ώρα του λαού. Δεν του περνάει βέβαια απ’ το μυαλό ότι ο ίδιος και η παρέα του είναι σύμπτωμα αυτής της αποτυχίας. Δεν ενδιαφέρει, θα μου πείτε. Εκείνο που ενδιαφέρει είναι οι υπόλοιποι, όσοι θα διαδεχθούν τη γρίπη των Συριζανέλ που βρίσκεται σε αποδρομή. Η ελληνική δημοκρατία, για να ζήσει, χρειάζεται ελίτ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ εξελέγη από τους νοσταλγούς της μεταπολίτευσης. Ενα από τα μεγάλα προβλήματα της μακράς αυτής περιόδου ήταν η απαξίωση των ελίτ – με τη συνενοχή τους. Ετσι φτιάξαμε μια χώρα-σκυλάδικο και έτσι καταλήξαμε στη σημερινή «Χώρα του Περίπου».