Ν.Υ. Times: Η Goldman Sachs έπαιζε... subprimes με την Ελλάδα

Του ΘΑΝΑΣΗ ΤΣΙΤΣΑ

Η Γουόλ Στριτ, με συγκεκριμένες τακτικές, ανάλογες με εκείνες που οδήγησαν στη μεγάλη κρίση των δανείων υψηλού κινδύνου (subprime) στις ΗΠΑ, επιδείνωσε την οικονομική κρίση, κλονίζοντας την Ελλάδα, υπονομεύοντας το ευρώ και διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κρύψουν τα αυξανόμενα χρέη τους.

Ο Γκάρι Κον, επιχειρησιακός διευθυντής της Goldman Sachs Η παραπάνω αποκάλυψη ήταν η κεντρική ιδέα πρωτοσέλιδου ρεπορτάζ των κυριακάτικων «Νιου Γιορκ Τάιμς», στο οποίο εξετάζεται ο ρόλος του χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης στην κρίση της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής οικονομίας. Κατά την εφημερίδα, η Γουόλ Στριτ και οι τραπεζίτες της φέρεται να διευκόλυναν την Ελλάδα να δανειστεί πέρα από τις δυνατότητές της. Αν και διευκρινίζεται ότι η Γουόλ Στριτ δεν δημιούργησε το πρόβλημα του χρέους στην Ευρώπη, ωστόσο αναφέρεται ότι οι τραπεζίτες έδωσαν τη δυνατότητα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες να δανειστούν περισσότερα από τις δυνατότητές τους, σε συμφωνίες, όμως, που ήταν απόλυτα νομότυπες.

Στο ρεπορτάζ εξηγείται με λεπτομέρεια το πώς λειτουργούν οι συμφωνίες αυτές, που έφεραν κωδικές ονομασίες εμπνευσμένες από την ελληνική μυθολογία, όπως «Αίολος» και «Αριάδνη», και στην ουσία αποτελούσαν «συγκαλυμμένα δάνεια», τα οποία, όμως, «δεν ήταν καταγεγραμμένα» στον προϋπολογισμό ως τέτοια. Σύμφωνα με τους τρεις συντάκτες του δημοσιεύματος, το 2001, μετά την είσοδο της Ελλάδας στην ευρωζώνη, ο όμιλος Goldman Sachs είχε δανείσει κρυφά στην ελληνική κυβέρνηση δισεκατομμύρια δολάρια προκειμένου η Ελλάδα να μπορέσει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ευρωζώνης, σε μια συμφωνία που είχε προωθηθεί ως «νομισματική συναλλαγή» και όχι ως δάνειο και που βοήθησε την Αθήνα «να επιτύχει τα ευρωπαϊκά κριτήρια του ελλείμματος, παρότι συνέχιζε να ξοδεύει πέρα από τις δυνατότητές της».

Ανάλογα χρηματοοικονομικά εργαλεία χρησιμοποίησε εκτός από την Goldman Sachs και η J.Ρ. Morgan Chase, καθώς και άλλες τράπεζες, οι οποίες έδωσαν τη δυνατότητα σε πολιτικούς να κρύψουν επιπρόσθετα δάνεια σε Ελλάδα, Ιταλία και πιθανότατα σε άλλα μέρη. Σε αντάλλαγμα, η Ελλάδα δέχτηκε να εκχωρήσει τα δικαιώματά της σε τέλη αεροδρομίων ή κέρδη από τυχερά παιχνίδια για τα επόμενα χρόνια.

Μια τέτοια «παρόμοια συμφωνία» φαίνεται να ξαναπροτάθηκε από την Goldman Sachs στην ελληνική κυβέρνηση και τον περασμένο Νοέμβριο, λίγο πριν η χώρα βρεθεί στο επίκεντρο της κρίσης, πρόταση που, όμως, απερρίφθη από την Αθήνα. «Οι τραπεζίτες, υπό τον πρόεδρο της Goldman, Γκάρι Ντ. Κον, προσέφεραν ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο το οποίο θα ωθούσε το χρέος του συστήματος υγείας στο απώτερο μέλλον, όπως περίπου όταν οι δανειολήπτες παίρνουν ένα δεύτερο δάνειο για να ξεχρεώσουν τις πιστωτικές τους κάρτες». Η Αθήνα δεν δέχτηκε την πρόταση αυτή, επισημαίνει η εφημερίδα, κάνοντας λόγο για άλλες παρόμοιες τακτικές την τελευταία δεκαετία «οι οποίες εγείρουν ερωτήματα για τον ρόλο της Γουόλ Στριτ στο πρόσφατο παγκόσμιο οικονομικό δράμα».

Πληρώσαμε 300 εκατ. ― αμοιβή τον Νοέμβριο

Ενώ η κυβέρνηση Παπανδρέου αρνήθηκε να αποδεχθεί την πρόταση της Goldman Sachs, τον Νοέμβριο του 2009 η Ελλάδα είχε την υποχρέωση να καταβάλει στην τράπεζα το ποσό των 300 εκατομμυρίων ευρώ ως αμοιβή για τον διακανονισμό του 2001. Η «Νιου Γιορκ Τάιμς» εκφράζει φόβους ότι τέτοιου είδους συγκαλυμμένα δάνεια, τα οποία δεν εγγράφονται επίσημα στον προϋπολογισμό ούτε γνωστοποιούνται, μεγαλώνουν την αβεβαιότητα για το πόσο μεγάλα είναι τα προβλήματα στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες που χρησιμοποίησαν παρόμοιες λογιστικές αλχημείες.

Επαναδιαπραγμάτευση Αλογοσκούφη

Η «Νιου Γιορκ Τάιμς» επισημαίνει ότι ο τέως υπουργός Οικονομικών, Γιώργος Αλογοσκούφης, άσκησε κριτική σ' αυτή τη συναλλαγή με την Goldman Sachs στο Κοινοβούλιο το 2005. Η συμφωνία, είπε ο Γιώργος Αλογοσκούφης, θα γονάτιζε την κυβέρνηση με μεγάλες αποπληρωμές δόσεων στην Goldman Sachs μέχρι το 2019. Σε ένα e-mail που έστειλε την περασμένη εβδομάδα, προφανώς προς την εφημερίδα, ισχυρίστηκε ότι η «Goldman Sachs αργότερα συμφώνησε να αναπροσαρμόσει τη συμφωνία ως ένδειξη καλής θέλησης, για να αποκαταστήσει τις σχέσεις της με τη χώρα, λέγοντας παράλληλα ότι η νέα συμφωνία ήταν καλύτερη για την Ελλάδα σε σχέση με την προηγούμενη».

Το 2005, συνεχίζει το ρεπορτάζ, η Goldman Sachs συνήψε με την Εθνική Τράπεζα μια συμφωνία ανταλλαγής επιτοκίων (interest rate swap), σύμφωνα με δύο άτομα που ήταν ενημερωμένα για τη συναλλαγή. Το 2008, η Goldman βοήθησε την Εθνική Τράπεζα να δημιουργήσει μια νομική οντότητα (εταιρεία) με την ονομασία «Τίτλος». Ομως, η Τράπεζα κράτησε τις μετοχές που η «Τίτλος» εξέδωσε σύμφωνα με την Dealogic, μια εταιρεία οικονομικής έρευνας, για να το χρησιμοποιήσει ως εχέγγυο σε περίπτωση που χρειαστεί να δανειστεί περισσότερα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο Εντουαρντ Μάντσεστερ, αντιπρόεδρος της Moody's, δήλωσε στην εφημερίδα ότι «η συμφωνία δεν θα είναι συμφέρουσα για την Ελλάδα, εξαιτίας των μακροχρόνιων δεσμευτικών αποπληρωμών». *

Εγχειρίδιο κρίσεων αναζητεί ο Σόιμπλε

«Οχι» λένε οι Γερμανοί στην ιδέα δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού ταμείου α λα ΔΝΤ, που θα συντρέχει τις χώρες της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, όπως η Ελλάδα.

Ο εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών Μάικλ Οφερ δήλωσε ότι η ιδέα δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού Ταμείου σαν το ΔΝΤ, όπως προτείνουν πολλά Μέσα Ενημέρωσης, «δεν φαίνεται να είναι η λύση» σε ένα πρόβλημα σαν αυτό που ταλαιπωρεί την Ελλάδα, γιατί δεν αντιμετωπίζει τη «ρίζα» του προβλήματος. Για το ίδιο θέμα, ο υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δήλωσε σε γερμανική εφημερίδα: «Δεν υπάρχει εγχειρίδιο που να λέει τι να κάνουμε όταν μια περιοχή μέσα σε μια νομισματική ένωση καταρρέει. Δεν υπάρχει προηγούμενο. Η Πολιτεία της Καλιφόρνιας δεν πάει στο ΔΝΤ για βοήθεια».