Πολιτική

Να μην ακυρώσει η Τουρκία τη συμφωνία για τους πρόσφυγες

Μιλώντας σήμερα στους ξένους ανταποκριτές στο Βερολίνο ο γερμανός ΥΠΕΞ Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ παραδέχθηκε ότι το ψήφισμα της γερμανικής βουλής για τη γενοκτονία των Αρμενίων θα επισκιάσει και το προσφυγικό.

Με την αρχική του δήλωση ότι “είμαστε απορροφημένοι από πάρα πολλές κρίσεις” ο γερμανός ΥΠΕΞ έδωσε το στίγμα της ετήσιας συνέντευξης του στην Ένωση Ξένων Ανταποκριτών στο Βερολίνο. Στην ανασκόπηση των μεγάλων θεμάτων της γερμανικής εξωτερικής πολιτικής ο Φρανκ Βάλτερ Στάινμαϊερ σκιαγράφησε "εργοτάξια" με ανοιχτό τον ορίζοντα της ολοκλήρωσης του εκάστοτε έργου.

Προσφυγικό και Τουρκία

Εν αναμονή του ψηφίσματος για τη γενοκτονία των Αρμενίων

Αναφορικά με το προσφυγικό ο κ. Σταϊνμάιερ υποστήριξε την αναγκαιότητα της σχετικής συμφωνίας της ΕΕ με την Τουρκία προκειμένου να αποφευχθούν στο μέλλον μεγάλα προσφυγικά κύματα προς την Ευρώπη όπως αυτά πέρυσι. Μια ανάλογη συμφωνία με τη Λιβύη θα ήταν αναποτελεσματική, επειδή στη χώρα επικρατεί πόλεμος και η εξουσία της κυβέρνησης είναι αρκετά περιορισμένη. Σύμφωνα με τον γερμανό ΥΠΕΞ σε ό,τι αφορά τη συμφωνία με την Άγκυρα δύο θέματα επισκιάζουν την οριστική της εφαρμογή: το ένα είναι η επικείμενη ψηφοφορία στη γερμανική βουλή για την γενοκτονία των Αρμενίων και το άλλο είναι η άρνηση του τούρκου προέδρου Ερντογάν να εφαρμόσει όλες τις δεσμεύσεις που προκύπτουν από τη συμφωνία με τις Βρυξέλλες.

Παρότι ο ίδιος έχει από καιρό εκφράσει ενδοιασμούς για το ψήφισμα που έχει κατατεθεί στη βουλή και το οποίο χαρακτηρίζει ως γενοκτονία τα συμβάντα του 1915 στην Τουρκία, ο κ. Σταϊνμάιερ διευκρίνισε ότι αν δεν βρισκόταν την Πέμπτη στο Μπουένος Άιρες θα ψήφιζε μαζί με την κοινοβουλευτική ομάδα των σοσιαλδημοκρατών υπέρ. Αναφορικά με τις πιθανές επιπτώσεις αυτού του ψηφίσματος άλλα και άλλων ανοιχτών θεμάτων για το προσφυγικό ο Σταϊνμάιερ εξέφρασε την ελπίδα “η πολιτική ηγεσία της Τουρκίας να μην πάρει ως αφορμή αντικειμενικές δυσκολίες που σίγουρα υπάρχουν, όπως είναι η υπόθεση με τον κωμικό Μπέμερμαν ή η διένεξη για το πότε μπορεί ρεαλιστικά να εφαρμοστούν οι ελαφρύνσεις στο θέμα της βίζας – αλλά και δεν έχω ενδείξεις για αυτό – για να ακυρώσει όλα αυτά για τα οποία έχουμε συμφωνήσει στο μεταναστευτικό.”

Ο κ. Σταϊνμάιερ παραδέχθηκε όμως ότι η Τουρκία δεν σκοπεύει να εφαρμόσει τη συμφωνία επανεισδοχής προσφύγων (Readmission Agreement) πριν καταργηθεί η βίζα για τους πολίτες της.

Οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός

Οι κυρώσεις τελικά δεν απέδωσαν

Εκτενώς ο γερμανός ΥΠΕΞ αναφέρθηκε στην κατάσταση στην Ανατολική Ουκρανία και στις κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία. Όπως διευκρίνισε, η Γερμανία δεν πρόκειται να αποδεχθεί την προσάρτηση της Κριμαίας επειδή συνιστά παραβίαση του διεθνούς δικαίου από κράτος που έχει υπογράψει τη Συμφωνία του Ελσίνκι. Γνωρίζει, είπε, για τους ενδοιασμούς που υφίστανται σε μια σειρά κρατών-μελών της ΕΕ για τις κυρώσεις. Ο ίδιος πάντως είναι της άποψης ότι οι κυρώσεις δεν είναι αυτοσκοπός άλλα αποτελούν ένα “βοηθητικό μέσο” για την επίσπευση της υλοποίησης της συμφωνίας του Μινσκ. Για αυτό το λόγο θα πρέπει αυτό το μέσον να χρησιμοποιείται “έξυπνα”: “Και έξυπνα σημαίνει, αν υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στην εφαρμογή του Μινσκ, που αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει, τότε ,υπό αυτή την προϋπόθεση και μόνο υπό αυτή, θα μπορούσαμε να σκεφτούμε το σταδιακό περιορισμό των κυρώσεων. Νομίζω ότι αυτή η συζήτηση είναι πλέον αναγκαία. Η αρχή του όλα ή τίποτα που διέπει τα τελευταία δύο χρόνια τον υπάρχοντα μηχανισμό κυρώσεων δεν μας έχει πάει ουσιαστικά μπροστά.”

Με πολύ προσεκτικό τρόπο ο κ. Σταϊνμάιερ έθεσε ερωτηματικά για το αν οι αναμενόμενες αποφάσεις στην επικείμενη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία θα βοηθήσουν στην αποκλιμάκωση της έντασης που επικρατεί στις σχέσεις με τη Ρωσία. Η αναφορά του γερμανού ΥΠΕΞ αφορούσε έμμεσα μεν αλλά σαφώς αποφάσεις για την αύξηση των νατοϊκών δυνάμεων σε κράτη της Ανατολικής Ευρώπης όπως επίσης και του εξοπλισμού αυτών των χωρών. “Φυσικά θα υπάρξουν αντιδράσεις σε αυτά που θα αποφασισθούν στη Βαρσοβία”, είπε ο κ. Σταϊνμάιερ. “Στόχος της εξωτερικής πολιτικής είναι - και λόγω της κατάστασης ασφάλειας που έχει δημιουργηθεί μετά την προσάρτηση της Κριμαίας πριν δύο χρόνια - να συμβάλει ώστε να αποφευχθεί η κλιμάκωση του ανταγωνισμού των εξοπλισμών μεταξύ Ανατολής και Δύσης.” Για αυτό το λόγο θα πρέπει να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας με τη Ρωσία αλλά και να επικρατήσει διαφάνεια για τις προθέσεις του ΝΑΤΟ σε στρατιωτικό επίπεδο.

Ένα Brexit θα ήταν τομή

Εξαιρετικά αρνητικές οι συνέπειες ενός Brexit

Αναφορικά με τον κίνδυνο ενός Brexit o κ. Σταϊνμάιερ προειδοποίησε για τις αρνητικές επιπτώσεις. Μια έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας “θα προκαλούσε μια αρνητική δυναμική” στα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ. “Δύσκολα μπορεί να φανταστεί κανείς ότι μετά από μια τέτοια σοβαρή τομή θα μπορούσαν τα πράγματα να συνεχίσουν έτσι απλά κατά το σχήμα 28 μείον ένας. Αυτό δεν πρόκειται να συμβεί.” Σε περίπτωση μιας εξόδου οι συνέπειες θα ήταν “πάρα πολύ αρνητικές”. Επιπλέον υπάρχουν καλά επιχειρήματα για την παραμονή της Μεγάλης Βρετανίας στην ΕΕ. Ο κ. Σταϊνμάιερ εξέφρασε την άποψη ότι ενόψει των σύγχρονων προκλήσεων, τις οποίες κανένα κράτος δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του, θα έπρεπε το Λονδίνο να έχει κάθε συμφέρον να είναι μέλος μιας κοινότητας κρατών.

Παναγιώτης Κουπαράνης, Βερολίνο