| Η Ελλάδα δεν απέτυχε... κοιμάται |
|
| Tου Νικου Κωνστανταρα/kathimerini |
|
|
|
Παρ’ όλα τα προβλήματά της, η Ελλάδα δεν είναι επ’ ουδενί αποτυχημένη χώρα, αυτό που στις διεθνείς σχέσεις ονομάζεται failed state. Βρίσκεται, όμως, σε κατάσταση αποτυχίας, σε παραλυσία, σαν τον ασθενή που υποβάλλεται σε τεχνητό κώμα ενώ οι ιατροί πειραματίζονται ως προς τη θεραπεία του. Εδώ και δύο χρόνια, απ’ όταν η χώρα παραδόθηκε στους Ευρωπαίους εταίρους και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εμείς οι Ελληνες βρισκόμαστε σε καταστολή. Ο λαός, οι θεσμοί, η οικονομία, η πολιτική τάξη περιμένουν τα πάντα από τους ξένους – να μάθουμε τι μας δίνουν και τι απαιτούν σε αντάλλαγμα, για να δούμε πώς θα είμαστε και τι θα κάνουμε.
Βρισκόμαστε στο όριο ανάμεσα στην αποτυχία και την επιβίωση. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε, όμως, ότι όσο δύσκολες και αν είναι αυτές οι μέρες, όσο σκοτάδι βλέπουμε μπροστά μας, η Ελλάδα έχει περάσει από πολύ μεγαλύτερες δυσκολίες – σε εποχές που δεν διέθετε ούτε τους θεσμούς που έχει σήμερα ούτε τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία ούτε ο λαός είχε τόσο υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Ούτε, βέβαια, είχαμε τέτοια στήριξη από άλλες χώρες. Οσο κυνικοί και αν είμαστε, πιστεύοντας πως ό,τι κάνουν οι εταίροι μας το κάνουν για να σώσουν το ευρώ και τις δικές τους τράπεζες και οικονομίες, πόσοι Ελληνες μπορούν να ισχυριστούν ότι η οικονομία μας θα άντεχε χωρίς τη βοήθεια των δανειστών μας; Το ότι η ασκούμενη οικονομική πολιτική έχει οδηγήσει σε βαθιά ύφεση είχε ως σημαντικότατη επιπλοκή το γεγονός ότι εμείς οι Ελληνες είμαστε αναγκασμένοι να δείξουμε απόλυτη εμπιστοσύνη σε μια θεραπεία της οποίας η έκβαση είναι απρόβλεπτη.
Σημαντικός λόγος το παγώματος της κοινωνίας και της οικονομίας, λοιπόν, είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης στους πολιτικούς μας και στις επιταγές των δανειστών. Δεύτερος λόγος είναι το γεγονός ότι είναι τόσο σοβαρός ο κίνδυνος της άτακτης χρεοκοπίας, που όλα (από την καθημερινότητα έως την εξωτερική πολιτική) περιστρέφονται γύρω από το Μνημόνιο, καθορίζοντας έτσι και το πεδίο της πολιτικής. Οι περισσότεροι πολίτες δεν μπορούν να συστρατευθούν εύκολα ούτε με αυτούς που βλέπουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί παρά να εξαρτάται από τα χρήματα των δανειστών της, άρα αναγκάζεται να υπακούει στις απαιτήσεις τους, ούτε με αυτούς που ισχυρίζονται ότι οι «σωτήρες» είναι απλοί απατεώνες που θέλουν να εμπορευθούν τα κάλλη της ωραίας κοιμωμένης Ελλάδας.
Τρίτος παραλυτικός παράγοντας είναι η μακρόχρονη υπονόμευση των θεσμών, προϊόν της πατροπαράδοτης πολιτικής του ρουσφετιού και της αντιμετώπισης του πολίτη ως πελάτη. Τώρα που τα κόμματα εξουσίας μάχονται για την επιβίωση ενώ η επιρροή τους εκμηδενίζεται, οι θεσμοί βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής. Υπάρχουν, όμως.
Τέταρτος και ίσως καθοριστικός λόγος της δυσλειτουργίας της Ελλάδας είναι οι χρόνιες αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης. Δεν χρειάζεται να μπούμε πάλι στη συζήτηση για το τι φταίει· αρκεί να σημειώσουμε ότι τα προβλήματα επιδεινώθηκαν από τις οριζόντιες περικοπές μισθών και προσωπικού τα τελευταία χρόνια, περικοπές οι οποίες έγιναν χωρίς την αναδιάρθρωση δομών και την αξιολόγηση ανθρώπων και υπηρεσιών. Οι ήδη αδύναμες δομές της διοίκησης υπέστησαν περαιτέρω αποδυνάμωση, αφήνοντας τους εργαζομένους με την αίσθηση της αδικίας και της ανασφάλειας – με αποτέλεσμα την ακόμη χειρότερη αντιμετώπιση του πολίτη σε κρίσιμους τομείς όπως νοσοκομεία, ασφαλιστικά ταμεία και συγκοινωνίες.
Οι κρατικές υπηρεσίες δεν βελτιώθηκαν ώστε να αντισταθμίζουν όσα στερούνται οι πολίτες σε εισόδημα. Οι πολίτες παραδόθηκαν στη στέρηση και την ανασφάλεια, χωρίς καμία εγγύηση ότι οι θυσίες θα οδηγήσουν στη σωτηρία. Επειδή γνωρίζουμε ότι η λιτότητα και οι μεταρρυθμίσεις μπορούν να αποδώσουν μόνο αν το κράτος γίνει ικανό και λειτουργικό, είναι αποκαρδιωτικό ότι οι κρατικές υπηρεσίες έχουν χειροτερέψει τα τελευταία δύο χρόνια, ότι η εμπιστοσύνη των πολιτών και των επιχειρήσεων είναι ακόμη πιο κλονισμένη.
Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν λόγοι για το σημερινό πάγωμα της κοινωνίας και της οικονομίας, ότι πέρα από τις αδυναμίες που γνωρίζαμε αλλά δεν διορθώναμε, έχουμε εδραιωμένη δημοκρατία, διαθέτουμε θεσμούς και λαό που θα επιβιώσει, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο. Η χώρα μας μπορεί να μοιάζει παράλυτη, σε καταστολή, μαρμαρωμένη, αλλά δεν είναι τελειωμένη. Απ’ εμάς εξαρτάται πότε θα ξυπνήσει. |
|
Comments