Περί εσωτερικής υποτίμησης
Της Ζέζας Ζήκου
Στην πιο ευέλικτη αγορά εργασίας του κόσμου, στις ΗΠΑ, ακόμη και στις πιο προβληματικές βιομηχανίες οι μισθοί των εργαζομένων δεν έχουν πέσει σχεδόν καθόλου από τότε που ξέσπασε η οικονομική κρίση (σύμφωνα σε έκθεση της Κεντρικής Τράπεζας του Σαν Φρανσίσκο). Μπορεί μια κυβέρνηση να διαβρώσει τους πραγματικούς μισθούς με τον πληθωρισμό, αλλά είναι σχεδόν αδύνατον να τους περικόψει σε απόλυτες τιμές. Εχουν την τάση να μένουν «κολλημένοι», έλεγε ο Κέινς από τη δεκαετία του 1920. Ακόμη και οι εργοδότες αποφεύγουν να κόβουν τους ονομαστικούς μισθούς, επειδή «φοβούνται μήπως πυροδοτήσουν αντιδράσεις σε δύσκολους οικονομικά καιρούς» (όπως έγραφαν οι Κάνεμαν, Κνετς και Θάλερ το 1986 στην «Αμερικανική Οικονομική Επιθεώρηση»).
Στην Ευρώπη της κρίσης που ζούμε, γιατί λοιπόν όλοι έχουν βαλθεί να κάνουν ακριβώς το αντίθετο; Η απορία διατυπώνεται πλέον με ένταση μπροστά στην απαίτηση της ηγεσίας της Ευρωζώνης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου να επιβληθεί η «εσωτερική υποτίμηση» στην Ελλάδα και την Πορτογαλία (και έπεται η Ιταλία και η Ισπανία) προκειμένου να ανακτηθεί η κλονισθείσα ανταγωνιστικότητα. «Εσωτερική υποτίμηση» σημαίνει δρακόντειες περικοπές μισθών από χρόνο σε χρόνο. Ποιος θα μπορούσε να επιβάλει κάτι τόσο απάνθρωπο; «Ο Μουσολίνι», λένε οι Ιταλοί! «Μόνο αυτός είχε πετύχει περικοπή των μισθών κατά 20%, αφού όμως πρώτα έθεσε υπό φασιστικό έλεγχο τα συνδικάτα, προκειμένου να στηρίξει την πολιτική της ισχυρής λιρέτας τη δεκαετία του 1920». Ομως, ποια σύγχρονη Δημοκρατία θα μπορούσε να επιβάλει τέτοιες περικοπές στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα χωρίς να χρειαστεί να καταφύγει στην αστυνομική καταστολή;
Γι’ αυτό, πολλοί οικονομολόγοι επιμένουν ότι η στρατηγική της μαζικής μείωσης των μισθών που επιχειρείται σήμερα στη μισή Ευρώπη αργά ή γρήγορα θα αποδειχθεί πως δεν είναι εφαρμόσιμη. Δοκιμάστηκε στις αρχές του 1930 με ολέθρια αποτελέσματα. Μια τέτοια στρατηγική είχε ακολουθήσει η κυβέρνηση του Πιερ Λαβάλ το 1935. Το αποτέλεσμα ήταν να προκαλέσει βίαιες απεργίες των ναυτεργατών στη Γαλλία, φόνους από την αστυνομία και μαζικές εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Και ως φυσικό επακόλουθο ήρθε η εκλογική νίκη του Λαϊκού Μετώπου, σε συμμαχία με τους κομμουνιστές. Η θλιβερή αυτή ιστορία της άγριας λιτότητας και της καταλήστευσης των μισθών αποδείχθηκε στο τέλος χωρίς νόημα. Και έσπρωξε τη Γαλλία επικίνδυνα κοντά στον εμφύλιο σπαραγμό.
Η εφιαλτική αυτή συνταγή ξεκίνησε να εφαρμόζεται πρώτα πρώτα στη χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ με το πρώτο Μνημόνιο και μάλιστα με την προωθημένη στρατηγική: ότι για να ανακτήσει τη χαμένη ανταγωνιστικότητά της, η Ελλάδα οφείλει να φθηνύνει και να φτωχύνει τόσο ώστε να φτάσει στα επίπεδα των γειτονικών της χωρών. Κοινώς, η Ελλάδα πρέπει να γίνει Βουλγαρία! Ομως, πρόκειται για συνταγή που θα μας «επαναφέρει στον ίσιο δρόμο», όπως μου ειπώθηκε. Eντάξει... Αλλά εγώ προτιμώ να παραμείνω αμαρτωλή.
Ωστόσο, το αυτονόητο είναι πως ουδείς Ελληνας θέλει η χώρα του να γίνει Βουλγαρία ή Ρουμανία - μπορεί να μην ξέρει πώς θα το αποφύγει, αλλά σίγουρα δεν το θέλει. Με αποτέλεσμα, κάτι που θα μπορούσε να διατυπωθεί ως εθνικό σχέδιο να κυκλοφορεί απλώς ως πείσμα ή φασαρία. Αν θέλουν να αυτοκτονήσουν (κι εμείς μαζί τους…), μπορούν να αδρανήσουν στο ενδεχόμενο να γίνουμε «προσεχώς Βουλγάρες!», αλλά είναι σίγουρο ότι θα μας στείλουν στην αγκαλιά του Τσίπρα. Αν θέλουν να σωθούν (κι εμείς μαζί τους…), χρειάζεται να παρουσιάσουν μια άλλη προοπτική από αυτήν που μας έχουν ετοιμάσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ. Αλλος τρίτος δρόμος δεν υπάρχει.
Οι εταίροι μας πιέζουν για τα 11,6 δισ. εντός της διετίας 2013/14. Το φαινόμενο δεν είναι καινούργιο. Από την αρχή της κρίσης ουδέποτε υπήρξε «ελληνικό σχέδιο» για την αντιμετώπισή της. Τόσο η μονοκομματική κυβέρνηση Παπανδρέου όσο και η δικομματική κυβέρνηση Παπαδήμου διαπραγματεύονταν διαρκώς με την πλάτη στον τοίχο τα σχέδια που εκπονούσαν για λογαριασμό μας οι δανειστές. Ετσι υποχρεώθηκαν να συζητούν στη βάση του πλαισίου που έθεταν οι άλλοι, με τη λογική των άλλων και με τις επιλογές ή τους εκβιασμούς των άλλων. Επί της ουσίας, δεν είχαν τίποτε να αντιτείνουν. Αλλά κι αν είχαν, στερούνταν την αξιοπιστία για να το επιβάλουν. Εκ των πραγμάτων λοιπόν κατασκεύασαν έναν μονόδρομο, από τον οποίο απεδείχθη σχεδόν αδύνατον να απομακρυνθούν. Τον μονόδρομο που οδηγεί στη Βουλγαρία.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι στα όρια του κοινωνικού κραχ το ξέρουμε εδώ και αρκετούς μήνες. Ο αριθμός των νεόπτωχων έχει αυξηθεί δραματικά, οι αυτοκτονίες είναι καθημερινό φαινόμενο, οικογένειες διαλύονται, η ανεργία είναι πάνω από 22%. Ηδη έχει αρχίσει να σχηματίζεται το ενδεχόμενο κοινωνικής έκρηξης εντός της χώρας, ειδικά σε περίπτωση που τα μέτρα που θα εφαρμοστούν πλήξουν καίρια τις ελληνικές οικογένειες. Η κοινωνική αναταραχή δεν είναι απαραίτητο ότι σημαίνει πόλεμο στους δρόμους, ξύλο, συγκρούσεις με την αστυνομία κ.λπ. Μπορεί να σημαίνει άρνηση πληρωμής -όχι γιατί δεν θέλουν, αλλά γιατί δεν μπορούν να πληρώσουν- φόρων και άλλων χρεών. Ετσι, τα ταμεία θα «κρασάρουν», η οικονομία θα διαλυθεί και… γαία πυρί μειχθήτω.
Πείτε μας τη γνώμη σας
Σχόλια
Αγαπητή κα Ζήκου,
Το θέμα δεν είναι αν θα γίνουμε Βουλγαρία ή Ρουμανία. Όπως πολύ σωστά σημειώνουν οι αναγνώστες, το θέμα είναι τι θα γίνουμε εμείς αν εξακολουθήσουμε να έχουμε την ίδια ολέθρια αντίληψη περί του τι είναι σωστή οικονομική ανάπτυξη. Όσο απεχθανόμαστε την πρωτογενή παραγωγή, όσο αποφεύγουμε ακόμα και μεταπρατικές εργασίες που απαιτούν προστιθέμενη αξία σε κάτι, όσο το όνειρό μας είναι να εισάγουμε και να πουλάμε, τόσο θα βυθιζόμαστε σε ύφεση, αφού η χρυσή εποχή της αρπακολικής μπίζνες έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
Συμφωνώ επίσης με την γνώμη αναγνωστών ότι η Κ δεν παίρνει καθαρή θέση για την μείωση του κρατικού μηχανισμού, αυτού του υδροκέφαλου τέρατος που αποτελεί ένα από τα κύρια εμπόδια για κάθε προσπάθεια επανεκκίνησης της Ελληνικής οικονομίας.
Η γκρίνια για την γκρίνια δεν είναι θετική και εποικοδομητική πράξη. Πρέπει εσείς οι δημοσιγράφοι, που είστε τέλος πάντων ενός κάποιου βεληνεκούς, να πείτε τα πράματα με τ'όνομά τους χωρίς να διστάζετε στο ενδεχόμενο να δυσαρεστήσετε τους κρατούντες τα ηνία και τις τύχες της χώρας (τρομάρα τους και τρομάρα μας).
Ευχαριστώ για την φιλοξενία,
ΚΣ
Σχολίασε ο/η Κ. ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΣ | 
Το "κοινωνικο κραχ",αν δεν τοχετε καταλαβει ακομα,ηδη συντελειτε...ΜΟΝΟΝ ομως στον ιδιωτικο τομεα...με 1.100.000 ανεργους,και 30% (μεσος ορος)ονομαστικες μειωσεις μισθων(σε οσους ακομα εργαζονται)...Και αυτοι ειναι οι εργαζομενοι που δεν εχουν να πληρωσουν πλεον...Οσο εθελοτυφλειτε (πολιτικοι και δημοσιογραφοι),αφηνοντας βασικα το δημοσιο στο απυροβλητο,σε μερικους μηνες θα γραφετε πολυ πιο τραγικα αρθρα...
Σχολίασε ο/η efhs | 
Κυρία Ζήκου,
Είναι όντως πασιφανή τα συμπεράσματά σας και συνάμα θα ικανοποιήσουν την δίκαια αγανάκτηση πολλών αναγνωστών. Επίσης, το σχόλιο του κυρίου Κόκκινου είναι ενδιαφέρον και η πρόγνωση του, νομίζω, σωστή, όσον αφορά την προσπάθεια της ΕΚΤ για την μείωση της συναλλαγματικής αξίας του Ευρώ.
Βέβαια όλα αυτά συνέβησαν στην δεκαετία του 30' με τις επιθετικές υποτιμήσεις νομισμάτων και με τις προσπάθειες των κρατών να ξεπεράσουν την ύφεση με εξαγωγές. Θα δούμε πως θα δουλέψει αυτή την φορά..
Πάντως, κυρία Ζήκου, ανεξαρτήτως των επονείδιστων συγκρίσεων με τις γειτονικές χώρες, το γεγονός είναι ότι σαν κράτος ξοδεύουμε, (ακόμα), περισσότερα από τις εισπράξεις και χωρίς την παρουσία εναλλακτικών διαθέσιμων πόρων, δανείων, φόρων, δεν γνωρίζω πως ακριβώς θα αποφύγουμε την εσωτερική υποτίμηση.
Εσείς γνωρίζετε;
Σχολίασε ο/η Μιχάλης Π. Αγγελάκης | 
Κυρία Ζήκου ,
λέτε να εκπονηθεί εθνικό σχέδιο σωτηρίας για να μην γίνουμε Βουλγαρία ή Ρουμανία , από ποιόν θα εκπονηθεί το εθνικό σχέδιο ? Αυτοί που τα τελευταία χρόνια διαχειρίζονται τις τύχες της Ελλάδος είναι παντελώς ανίκανοι .
Πολιτικά όλοι θα εξαφανιστούν .
Σχολίασε ο/η makis | 
Θα ηθελα να σας διαβεβαιωσω οτι δεν προκειται ποτε να γινουμε Βουλγαρια η Ρουμανια. Και να γινω σαφης, θα προσπαθησω να σας εξηγησω το γιατι.
Η πρωτη δεκαετια της ΟΝΕ και του Ευρω θεωρηθηκε γενικα μια μεγαλη επιτυχια. Η ΟΝΕ και το Ευρω επλεαν, σε εναν ποταμο οικονομικης αναπτυξης και αυξανομενης απασχολησης, τροφοδοτουμενο απο χρεη Μια τεραστια προσφορα αγαθων απο την Κινα και αλλες αναδυομενες οικονομιες διατηρουσαν τον πληθωρισμο σε χαμηλα επιπεδα. Ωστοσο κατω απο την επιφανεια καραδοκουσαν προβληματα και ανισορροπιες κρυμμενα απο την εκρηκτικη αναπτυξη της παγκοσμιας οικονομιας. Οταν οι πληθωριστικες φουσκες αρχισαν να εμφανιζονται σε διαφορες κατηγοριες περιουσιακων στοιχειων (φουσκες της αγορας ακινητων σε Ιρλανδια και Ισπανια) τα οργανα αρχισαν!
Η κριση μπηκε ουσιαστικα σε ενεργη φαση στα τελη του 2009, οταν η Ελληνικη Κυβερνηση ομολογησε οτι τα στατιστικα στοιχεια της ηταν αλλοιωμενα και τα δημοσια οικονομικα της σε κακη κατασταση.
Ηταν φανερο σε ολους οτι η Ελλαδα ολισθαινε προς την ακυβερνησια και το χαος, αλλα οι περιφερειακες χωρες ηταν παγιδευμενες σε μια προσεγγιση που εστιαζε αποπκλειστικα στον δανεισμο με ανταλλαγμα υποσχεσεις λιτοτητας και διαρθρωτικων αλλαγων. Οι εγγενεις αντιφασεις αυτης της προσεγγισης μετετρεψαν την υπαρχουσα επισφαλη κατασταση σε ενα εξαιρετικο καταστροφικο κλιμα.
Επειδη οπως πολυ σωστα αναφερετε με την προσχωρηση σε μια νομισματικη ενωση, η χωρα χανει τη δυνατοτητα υποτιμησης, η μοναδικη λυση που της απομενε ηταν η εσωτερικη υποτιμηση που εστιαζει στους μισθους!
Ομως επιτρεψτε μου να σας πω οτι, μακροπροθεσμα, ακομα και μια επιτυχης εσωτερικη υποτιμηση, μειωνει τα εισοδηματα και επομενως αυξανει τα βαρη για τους καταναλωτες και τους παραγωγους, περιοριζοντας τα καταναλωτικα εξοδα και τις επενδυσεις.
Επιπλεον η πιεση μισθων προς τα κατω επιδεινωνει τις αποπληθωριστικες τασεις που παραγονται απο τις περικοπες δαπανων και αυξησεις φορων.Το ανεξοφλητο χρεος μεγαλωνει λογω ης αυξησης των τοκων, πραγμα που δημιουργει δημοσιονομικα ελλειμματα. Η εξωτερικη ζητηση μετριαζει τον αντικτυπο του εσωτερικου αποπληθωρισμου, αλλα η βελτιωση της διεθνους ανταγωνιστικοτητας μεσω της περικοπης των μισθων χρειαζεται χρονο.
Η ΟΝΕ. ομως. θα επιβιωσει παρα τα προβληματα και τα ελαττωματα και τις ασυνεπειες της.
Η διαδικασια ηδη ξεκινησε. Και δεν ειναι αλλη απο την υποτιμηση του Ευρω εναντι του Δολλαριου
Η υποτιμηση του Ευρω εναντι του Δολλαριου (βλεπε οικονομικη εκδοση της σημερινης εγκρυτης εφημεριδα σας στην τελευταια σελιδα) εξηγει με καθε λεπτομερεια τα οφελη της χωρας μας οταν η ιαοτιμια Δολλαριου/Ευρω θα διαβαζει one Euro equals one USDollar.
Σας ευχαριστω για την φιλοξενεια.
NPK
Σχολίασε ο/η νικος κοκκινος | 

Comments

Popular posts from this blog

επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

Macmillan and Eisenhower in 1959 tv debate-bbc