Χριστούγεννα στα παλιά τα χρόνια
Ήθελα να γράψω για τη μεγάλη της χριστιανωσύνης μέρα, τη μέρα που χαίρεται ο κόσμος όλος την του Χριστού γέννηση, τη μέρα που στο χωριό μου οι καμπάνες μέσα στο χάραμα ξύπναγαν τους ανθρώπους για να πάνε εκκλησιά, την μέρα που η χαρά για το μεγάλο γεγονός σκορπιόταν σ’ όλους από τα χείλια του Παπά, σαν έλεγε το «Χριστός γεννάται δοξάσατε, Χριστόν εξ’ ουρανού απαντήσατε, Χριστός επί γής υψώθητι, άσατε τω Κυρίω πάσα η γη και εν ευφροσύνοις ανημνήσωμεν λαοί ότι δεδόξασθαι", αλλά βρίσκω τη μνήμη αδύναμη, για να ασχοληθώ με τόσο μεγάλο θέμα. '
Ομως σκαπανεύς της εφέσεως μου στη γραφή, θα δώσω όσο μπορώ, ένα μικρό ιστορικό της γέννησης στο χωριό μου. Πιτσιρικάς από τις 6 το πρωί έπαιρνα τη θέση μου κοντα στον κουμπάρο μας το Θωμά το Δεστούνη, πού τανε αριστερός ψάλτης στην εκκλησιά, ποικίλοντας με την παιδική μου φωνή την μελωδία των τροπαρίων της μέρας. Τα των ύμνων ήτανε πολλά και μπορώ να πω δύσκολα, γιατί υπήρχαν οι αλλαγές τών ήχων τους οποίους ο παπάς, καθ’ ο μαέστρος της ακολουθίας, εφήρμοζε παρεμβαίνοντας διορθωτικά, μη επιτρέποντας ανακολουθία στη μελωδία.
Το τελετουργικό της μέρας διαφορετικό τραβούσε την προσοχή και την κατάνυξη των πιστών, στο σημείο που δεν ακουγότανε ψυθυρισμός μέσα στην εκκλησιά. Και τότες τα χρόνια ήταν φτωχά, μα και η πίστη δυνατή. Οι μελωδίες κατέκλυζαν ολο τον χώρο κι ήτανε ακουστές πιο μακριά στο χωριό, γιατί σε μερικά τροπάρια είχε συμμετοχή ο καθένας που ένοιωθε πως ήθελε να μετέχει του ύμνου. Η χαρά για την μέρα φανερή μέσα στα καλοντυμένα πρόσωπα των γυναικών των ανδρών και των παιδιών προσέδιδε ηρεμία σεβασμό αλληλοεκτίμηση, πολιτισμένα ήθη και αγάπη για όλους τους χωριανούς. Κι ύστερα με το τέλος την εκκλησιάς, άκουες από το προαύλιο τον ύμνο από μας τα παιδιά «η γέννησή σου Χριστέ ο Θεός Ημών, ανέτειλε τω κόσμω το φως το της γνώσεως...».
Ειναι καθοριστικές οι μέρες του χρόνου, αυτές που ο ανθρωπος καθιέρωσε στη λατρεία του Θεού του, προσδίδουν την άλλη διάσταση σε μας, προσδίδουν αυτογνωσία, σαν και θέλουμε να ακούσουμε τα μηνύματα που μας εκπέμπονται. Ώρα 11η εκκλησιά τέλειωνε. Παπάς και ψάλτες με λιγο κρασί καθάριζαν τους λαιμούς τους, χαιρετούρες και ανταλλαγή ευχών και όλο το χωριό δρόμο για το σπίτι για να γευτεί το κοκκινιστό ή το βραστό, το έθιμο της μέρας. Καλά χριστούγεννα. Και του χρόνου χωριανοί.
Ομως σκαπανεύς της εφέσεως μου στη γραφή, θα δώσω όσο μπορώ, ένα μικρό ιστορικό της γέννησης στο χωριό μου. Πιτσιρικάς από τις 6 το πρωί έπαιρνα τη θέση μου κοντα στον κουμπάρο μας το Θωμά το Δεστούνη, πού τανε αριστερός ψάλτης στην εκκλησιά, ποικίλοντας με την παιδική μου φωνή την μελωδία των τροπαρίων της μέρας. Τα των ύμνων ήτανε πολλά και μπορώ να πω δύσκολα, γιατί υπήρχαν οι αλλαγές τών ήχων τους οποίους ο παπάς, καθ’ ο μαέστρος της ακολουθίας, εφήρμοζε παρεμβαίνοντας διορθωτικά, μη επιτρέποντας ανακολουθία στη μελωδία.
Το τελετουργικό της μέρας διαφορετικό τραβούσε την προσοχή και την κατάνυξη των πιστών, στο σημείο που δεν ακουγότανε ψυθυρισμός μέσα στην εκκλησιά. Και τότες τα χρόνια ήταν φτωχά, μα και η πίστη δυνατή. Οι μελωδίες κατέκλυζαν ολο τον χώρο κι ήτανε ακουστές πιο μακριά στο χωριό, γιατί σε μερικά τροπάρια είχε συμμετοχή ο καθένας που ένοιωθε πως ήθελε να μετέχει του ύμνου. Η χαρά για την μέρα φανερή μέσα στα καλοντυμένα πρόσωπα των γυναικών των ανδρών και των παιδιών προσέδιδε ηρεμία σεβασμό αλληλοεκτίμηση, πολιτισμένα ήθη και αγάπη για όλους τους χωριανούς. Κι ύστερα με το τέλος την εκκλησιάς, άκουες από το προαύλιο τον ύμνο από μας τα παιδιά «η γέννησή σου Χριστέ ο Θεός Ημών, ανέτειλε τω κόσμω το φως το της γνώσεως...».
Ειναι καθοριστικές οι μέρες του χρόνου, αυτές που ο ανθρωπος καθιέρωσε στη λατρεία του Θεού του, προσδίδουν την άλλη διάσταση σε μας, προσδίδουν αυτογνωσία, σαν και θέλουμε να ακούσουμε τα μηνύματα που μας εκπέμπονται. Ώρα 11η εκκλησιά τέλειωνε. Παπάς και ψάλτες με λιγο κρασί καθάριζαν τους λαιμούς τους, χαιρετούρες και ανταλλαγή ευχών και όλο το χωριό δρόμο για το σπίτι για να γευτεί το κοκκινιστό ή το βραστό, το έθιμο της μέρας. Καλά χριστούγεννα. Και του χρόνου χωριανοί.
Comments