Με άρθρο του στους Times, ο Αμερικανός νομπελίστας Joseph E. Stiglitz, αναφέρει ότι όσο η ελληνική κρίση προχωρά προς το επόμενο στάδιο της, η Γερμανία, η Ελλάδα και η τρόικα της ΕΚΤ, του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, βρίσκονται αντιμέτωποι με μεγάλη κριτική. Ενώ υπάρχουν πολλές ευθύνες, ο αρθρογράφος εστιάζει σε αυτό που πιστεύει ότι αποτελεί κατά την άποψη του την ουσία.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, "παρακολουθώ από κοντά εδώ και πέντε χρόνια αυτή την ελληνική τραγωδία" και έχοντας βρεθεί πρόσφατα στην Αθήνα, συνομιλώντας με πολίτες διαφόρων ηλικιών, καθώς και με νυν και πρώην αξιωματούχους, θεωρεί πλέον ότι το ζήτημα υπερβαίνει την Ελλάδα και το ευρώ.
Έχοντας εξετάσει το "τρίτο μνημόνιο"- στους νόμους που αναφέρονται σε φόρους και περικοπές εξόδων, που ζητά η τρόικα, καθώς και στους κανόνες που θα πρέπει να εφαρμοστούν σε κάποιους τομείς της αγοράς- καταλήγει σε ένα συμπέρασμα: "Δεν βγάζει νόημα για καμία πλευρά, ούτε για την Ελλάδα, ούτε για τους πιστωτές".
Σύμφωνα με τον νομπελίστα, η όλη κατάσταση είναι ένα déjà vu για αυτόν. Ως επικεφαλής οικονομολόγος της Παγκόσμιας Τράπεζας, στα τέλη της δεκαετίας του '90 είχε δει από πρώτο χέρι τα καταστροφικά αποτελέσματα που είχε η εφαρμογή προγραμμάτων του ΔΝΤ, σε χώρες της ανατολικής Ασίας. Όπως αναφέρει δεν ήταν η λιτότητα αυτή καθ' αυτή, αλλά οι απαιτήσεις τους ΔΝΤ ως προς την εφαρμογή κάποιων δομικών αλλαγών: κάποιων μικρών, μεγάλων, σωστών, λανθασμένων, κάποιων άσχετων και των περισσότερων να μην στοχεύουν στις μεγάλες αλλαγές που πραγματικά απαιτούντο.
Φέρνοντας στην μνήμη του την περίπτωση της Ινδονησίας το 1998, ο Joseph Stiglitz κάνει λόγο ότι το ΔΝΤ κατέστρεψε το τραπεζικό σύστημα της χώρας. "Θυμάμαι τον Michel Camdessus, το εκτελεστικό διευθυντή του Ταμείου, να κάθεται μαζί με τον πρόεδρο της Ινδονησίας, Suharto, την ώρα που αυτός του παρέδιδε την κυριαρχία της χώρας του", αναφέρει ο νομπελίστας οικονομολόγος.
Συνεχίζει λέγοντας ότι σε μια συνάντηση στην Kuala Lumpur, τον Δεκέμβριο του 1997, είχε προειδοποιήσει ότι εντός εξαμήνου θα υπάρξει αιματοχυσία στους δρόμους. Τελικά μέσα σε πέντε μήνες οι προβλέψεις του Stiglitz βγήκαν αληθινές, καθώς ξέσπασαν ταραχές στην πρωτεύουσα της Ινδονησίας, οι οποίες σύντομα επεκτάθηκαν σε όλη την χώρα. Αναφερόμενος στα παραδείγματα και άλλων χώρων, που τέλεσαν υπό προγράμματα του ΔΝΤ, σε Αφρική και λατινική Αμερική (με πρόσφατο παράδειγμα την Αργεντινή), θεωρεί ότι όλα όχι μόνο απέτυχαν, αλλά και επιδείνωσαν την κατάσταση. "Πίστευα ότι θα είχαμε μάθει το μάθημα μας από αυτές τις αποτυχίες. Μου ήταν έκπληξη ότι η Ευρώπη εδώ και πέντε χρόνια εφαρμόζει αυτό το άκαμπτο και αναποτελεσματικό πρόγραμμα σε ένα μέλος της", συνεχίζει ο νομπελίστας.
Κατά την άποψη του Stiglitz, ασχέτως αν το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί με επιτυχία, θα οδηγήσει το χρέος σε αβάσταχτα επίπεδα, έτσι ακριβώς όπως συνέβη λόγω της προσέγγισης του ταμείου στο ζήτημα της Αργεντινής: Οι μακροοικονομικές απαιτήσεις της τρόικα θα οδηγήσουν την Ελλάδα σε μεγαλύτερη ύφεση, αναφέρει ο οικονομολόγος. "Για αυτό τον λόγο η νυν επικεφαλής του ΔΝΤ, η Christine Lagarde, αναφέρει ότι απαιτείται να γίνει αυτό που κατ ευφημισμό αναφέρεται ως "αναδιάρθρωση του χρέους"- μια με τον έναν ή το άλλον τρόπο διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους", δηλώνει ο Stiglitz. Συνεχίζει χαρακτηρίζοντας το πρόγραμμα της τρόικα, "ασυνάρτητο", αναφέροντας παράλληλα την γερμανική θέση περί μη διαγραφής μέρους του ελληνικού χρέους και την ανάγκη συμμετοχής του ΔΝΤ στο πρόγραμμα διάσωσης. "Όμως το ΔΝΤ δεν μπορεί να συμμετέχει σε πρόγραμμα που το χρέος δεν είναι βιώσιμο και το χρέος της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο", συνεχίζει στο άρθρο του ο οικονομολόγος.
Ολοκληρώνοντας, ο Stiglitz θεωρεί ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει συνθηκολογήσει και πιθανώς η χαμένη πενταετία για χώρα, να γίνει χαμένη δεκαετία και όσο περνάει ο καιρό και γίνεται εμφανής η αποτυχία, ίσως η τρόικα να έρθει στα συγκαλά της. "Η Ελλάδα χρειάζεται αναδιάρθρωση του χρέους της, καλύτερες δομικές μεταρρυθμίσεις και πιο ρεαλιστικούς στόχους στα πρωτογενή πλεονάσματα. Βέβαια, το πιθανότερο είναι ότι η τρόικα θα κάνει αυτό που ξέρει να κάνει καλά τα τελευταία πέντε χρόνια: Θα κατηγορήσει το θύμα", γράφει κλείνοντας το άρθρο του.
Comments