χρειαζόμαστε Ζορμπάδες να αξοιοποιούν το παρόν
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Εθν.Μακαρίου & Φαληρέως 2
ΕΛΛΑΔΑ«Χρειαζόμαστε Ζορμπάδες, να αξιοποιούν το παρόν»
Ο Τσάκντας Τορμπατσίογλου είχε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τον κόσμο, αλλά και να συγκρίνει την ελληνική με την τουρκική κοινωνία και τα τρέχοντα κοινωνικά προβλήματα.
«Να έρθω σε επαφή με κόσμο, να κατανοήσω τον τρόπο ζωής τους, να εντρυφήσω στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην Ελλάδα αλλά και να συγκρίνω την ελληνική με την τουρκική κοινωνία, αξιοποιώντας τη δυνατότητα να κάνω έρευνα πεδίου, ήταν ο λόγος που στράφηκα στη χώρα σας», τα πρώτα λόγια του Τσάκντας Τορμπατσίογλου, 23χρονου Τούρκου κοινωνιολόγου, ο οποίος σε λίγες μέρες συμπληρώνει δύο μήνες παραμονής στη χώρα μας και αναχωρεί ξανά για την Κωνσταντινούπολη. Εχοντας ήδη ολοκληρώσει ένα πρόγραμμα Erasmus ως φοιτητής στη Ρίγα της Λετονίας, βρέθηκε στην Ελλάδα στο πλαίσιο του Erasmus Intern αυτή τη φορά, που παρέχει τη δυνατότητα πρακτικής άσκησης.
Ο νεαρός, ο οποίος ασχολείται παράλληλα με τη φωτογραφία –έχει ήδη εκδώσει ένα βιβλίο και έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις– δηλώνει πως επιθυμία του ήταν να ταξιδέψει ξανά στο εξωτερικό, «αφού έτσι ανοίγει το μυαλό, διαμορφώνεις μία συνολική εικόνα του κόσμου – άλλωστε, μεταξύ όσων ταξιδεύουν, σπάνια θα βρεις ρατσιστές ή φασίστες...». Ηδη, αρχές της άνοιξης, σχεδιάζει να επανέλθει για 6 μήνες, προκειμένου να πραγματοποιήσει σχετικό με την έρευνά του, ντοκιμαντέρ. Πριν από την έλευσή του στη χώρα μας, «προσπαθούσα να ενημερώνομαι, να παρακολουθώ τι συμβαίνει στην Ελλάδα, ποιες οι εξελίξεις στο προσφυγικό, ποια τα τρέχοντα προβλήματα. Τον πρώτο μήνα έμεινα στον Πύργο Ηλείας, τον δεύτερο στην Αθήνα. Στην Ηλεία ήμουν με ένα φίλο, τον Ανδρογιάννη, φωτογράφο, ο οποίος με βοήθησε να εξοικειωθώ με την τοπική κοινωνία, μαζί πήγαμε παντού – αν είχα μείνει στο κέντρο, δεν θα είχα δει το πρόβλημα των απορριμμάτων ή των τσιγγάνων, για παράδειγμα. Οι ντόπιοι, με καλοδέχθηκαν. “Από πού είσαι;” ρωτούσαν. Μόλις έλεγα Ιστανμπούλ, με διόρθωναν: Κωνσταντινούπολη. (Γέλια). Τους ρωτούσα: “Τι ψήφισες;”, “Πώς σε επηρέασε η οικονομική κρίση;”, “Ποια η γνώμη σου για την περιοχή;”. Οπως διαπίστωσα, η κρίση είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο πολλών μικρών επιχειρήσεων – κύριας απασχόλησης των κατοίκων. Αν στο Κατάκολο ή στην Αρχαία Ολυμπία η οικονομία βασίζεται στον τουρισμό, δεν ισχύει το ίδιο στον Πύργο και στα γύρω χωριά. Η ανεργία, στα ύψη. Ωστόσο, δύσκολη η απόφαση να φύγουν προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη ή Πάτρα, γιατί κι εκεί, πολλοί αναζητούν δουλειά. Αλλοι, στρέφονται στο εξωτερικό. Συνάντησα ένα νέο πτυχιούχο με μάστερ στην Αγγλία, εργαζόμενο σε τράπεζα. Πίστευε, όπως μου είπε, ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν. Αλλά πέρυσι, μετά το δημοψήφισμα, συνειδητοποίησε ότι ο κόσμος δεν θα αλλάξει εύκολα γνώμη. Παραιτήθηκε και αναζητεί καλύτερες ευκαιρίες εργασίας στο εξωτερικό».
Ο Τσάκντας, κατά την έρευνά του κινήθηκε σε αρκετές περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, ενώ επισκέφθηκε την Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο – «εκεί, λόγω τουρισμού, δεν καταλαβαίνεις κρίση», διαπιστώνει. Στην Αθήνα, τι είδε; «Μένω στην περιοχή της Πλατείας Βικτωρίας. Το προσφυγικό, κυριαρχεί. Κι αυτό είναι σίγουρα πρόβλημα που μοιραζόμαστε οι δύο χώρες. Οπως και η κρίση... Ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι μέχρι το 2013, η τουρκική οικονομία θα συγκαταλέγεται μεταξύ των 10 καλύτερων παγκοσμίως! Δεν γίνονται αυτά με τρόπο μαγικό... Στην Τουρκία, ο βασικός μισθός δεν υπερβαίνει τα 350 ευρώ, ενώ τα ποσοστά νεανικής ανεργίας κυμαίνονται στο 17,4% (Μάιος 2016)».
Αλλες ομοιότητες Ελλάδας -Τουρκίας; «Θεωρώ πως είναι δύο χώρες που έχουν την ίδια κουλτούρα. Βρέθηκα στη λαϊκή κοντά στον σταθμό Αττική προ ημερών. “Πατάτες, ντομάτες...”, άκουγα – σαν να είμαι στο παζάρι της Κωνσταντινούπολης. Γλώσσα, ζεστασιά, κουζίνα, μουσική... μας συνδέουν πολλά. Δεν μπορούσα να καταλάβω ποτέ γιατί οι άνθρωποι, αντί να μοιράζονται τις ομοιότητές τους, συγκρούονταν».
«Επικίνδυνη» Τουρκία
Θα μπορούσε να διεξαγάγει αντίστοιχη έρευνα στη χώρα του; Οπως εξηγεί: «Εξαιτίας της τρέχουσας κατάστασης στην Τουρκία –προβλήματα με ISIS– θα ήταν επικίνδυνο να βρεθώ στην Ανατ. Τουρκία. Ενδεχομένως να είχα δυσκολία να δημοσιεύσω τα συμπεράσματά μου, αν αυτά έβλαπταν τον Ερντογάν ή την κυβέρνησή του». Ποιος Ελληνας είναι το πρότυπό σου; «Πριν έρθω, είχα διαβάσει τον Ζορμπά. Αν και μεγαλύτερης ηλικίας, μοιάζει νεότερος όλων μας. Ηξερε να ζει τη στιγμή, να αξιοποιεί το παρόν. Μάλλον, κάθε χώρα χρειάζεται περισσότερους... Ζορμπάδες».
Ο νεαρός, ο οποίος ασχολείται παράλληλα με τη φωτογραφία –έχει ήδη εκδώσει ένα βιβλίο και έχει συμμετάσχει σε εκθέσεις– δηλώνει πως επιθυμία του ήταν να ταξιδέψει ξανά στο εξωτερικό, «αφού έτσι ανοίγει το μυαλό, διαμορφώνεις μία συνολική εικόνα του κόσμου – άλλωστε, μεταξύ όσων ταξιδεύουν, σπάνια θα βρεις ρατσιστές ή φασίστες...». Ηδη, αρχές της άνοιξης, σχεδιάζει να επανέλθει για 6 μήνες, προκειμένου να πραγματοποιήσει σχετικό με την έρευνά του, ντοκιμαντέρ. Πριν από την έλευσή του στη χώρα μας, «προσπαθούσα να ενημερώνομαι, να παρακολουθώ τι συμβαίνει στην Ελλάδα, ποιες οι εξελίξεις στο προσφυγικό, ποια τα τρέχοντα προβλήματα. Τον πρώτο μήνα έμεινα στον Πύργο Ηλείας, τον δεύτερο στην Αθήνα. Στην Ηλεία ήμουν με ένα φίλο, τον Ανδρογιάννη, φωτογράφο, ο οποίος με βοήθησε να εξοικειωθώ με την τοπική κοινωνία, μαζί πήγαμε παντού – αν είχα μείνει στο κέντρο, δεν θα είχα δει το πρόβλημα των απορριμμάτων ή των τσιγγάνων, για παράδειγμα. Οι ντόπιοι, με καλοδέχθηκαν. “Από πού είσαι;” ρωτούσαν. Μόλις έλεγα Ιστανμπούλ, με διόρθωναν: Κωνσταντινούπολη. (Γέλια). Τους ρωτούσα: “Τι ψήφισες;”, “Πώς σε επηρέασε η οικονομική κρίση;”, “Ποια η γνώμη σου για την περιοχή;”. Οπως διαπίστωσα, η κρίση είχε ως αποτέλεσμα το κλείσιμο πολλών μικρών επιχειρήσεων – κύριας απασχόλησης των κατοίκων. Αν στο Κατάκολο ή στην Αρχαία Ολυμπία η οικονομία βασίζεται στον τουρισμό, δεν ισχύει το ίδιο στον Πύργο και στα γύρω χωριά. Η ανεργία, στα ύψη. Ωστόσο, δύσκολη η απόφαση να φύγουν προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη ή Πάτρα, γιατί κι εκεί, πολλοί αναζητούν δουλειά. Αλλοι, στρέφονται στο εξωτερικό. Συνάντησα ένα νέο πτυχιούχο με μάστερ στην Αγγλία, εργαζόμενο σε τράπεζα. Πίστευε, όπως μου είπε, ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν. Αλλά πέρυσι, μετά το δημοψήφισμα, συνειδητοποίησε ότι ο κόσμος δεν θα αλλάξει εύκολα γνώμη. Παραιτήθηκε και αναζητεί καλύτερες ευκαιρίες εργασίας στο εξωτερικό».
Ο Τσάκντας, κατά την έρευνά του κινήθηκε σε αρκετές περιοχές της Δυτικής Ελλάδας, ενώ επισκέφθηκε την Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο – «εκεί, λόγω τουρισμού, δεν καταλαβαίνεις κρίση», διαπιστώνει. Στην Αθήνα, τι είδε; «Μένω στην περιοχή της Πλατείας Βικτωρίας. Το προσφυγικό, κυριαρχεί. Κι αυτό είναι σίγουρα πρόβλημα που μοιραζόμαστε οι δύο χώρες. Οπως και η κρίση... Ο Ερντογάν είχε δηλώσει ότι μέχρι το 2013, η τουρκική οικονομία θα συγκαταλέγεται μεταξύ των 10 καλύτερων παγκοσμίως! Δεν γίνονται αυτά με τρόπο μαγικό... Στην Τουρκία, ο βασικός μισθός δεν υπερβαίνει τα 350 ευρώ, ενώ τα ποσοστά νεανικής ανεργίας κυμαίνονται στο 17,4% (Μάιος 2016)».
Αλλες ομοιότητες Ελλάδας -Τουρκίας; «Θεωρώ πως είναι δύο χώρες που έχουν την ίδια κουλτούρα. Βρέθηκα στη λαϊκή κοντά στον σταθμό Αττική προ ημερών. “Πατάτες, ντομάτες...”, άκουγα – σαν να είμαι στο παζάρι της Κωνσταντινούπολης. Γλώσσα, ζεστασιά, κουζίνα, μουσική... μας συνδέουν πολλά. Δεν μπορούσα να καταλάβω ποτέ γιατί οι άνθρωποι, αντί να μοιράζονται τις ομοιότητές τους, συγκρούονταν».
«Επικίνδυνη» Τουρκία
Θα μπορούσε να διεξαγάγει αντίστοιχη έρευνα στη χώρα του; Οπως εξηγεί: «Εξαιτίας της τρέχουσας κατάστασης στην Τουρκία –προβλήματα με ISIS– θα ήταν επικίνδυνο να βρεθώ στην Ανατ. Τουρκία. Ενδεχομένως να είχα δυσκολία να δημοσιεύσω τα συμπεράσματά μου, αν αυτά έβλαπταν τον Ερντογάν ή την κυβέρνησή του». Ποιος Ελληνας είναι το πρότυπό σου; «Πριν έρθω, είχα διαβάσει τον Ζορμπά. Αν και μεγαλύτερης ηλικίας, μοιάζει νεότερος όλων μας. Ηξερε να ζει τη στιγμή, να αξιοποιεί το παρόν. Μάλλον, κάθε χώρα χρειάζεται περισσότερους... Ζορμπάδες».
«Τρόμαξε με την ανεργία»
Η κ. Βάσω Χαριτοπούλου, οικονομολόγος - ιδρύτρια και επικεφαλής του Κέντρου Τοπικής Ανάπτυξης «ΔΙΩΝΗ» με έδρα την Ηλεία, δημιούργησε θέσεις πρακτικής άσκησης στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus Intern για φοιτητές εξωτερικού, με αντικείμενο εργασίας το project management. «Μεγάλη η ανταπόκριση σε βιογραφικά, επέλεξα όμως τον Τσάκντας Τορμπατσίογλου και δύο ακόμη άτομα κατόπιν σχετικής συνέντευξης. «Διερεύνηση των τρεχόντων κοινωνικών προβλημάτων στην περιοχή της Ηλείας», το περιεχόμενο του συγκεκριμένου πρότζεκτ. Στη συνέχεια, σύμφωνα με το learning agreement που υπέγραψα με το πανεπιστήμιο του ενδιαφερόμενου, ανέλαβα να βρω τα κατάλληλα άτομα που θα τον καθοδηγήσουν, θα τον βοηθήσουν, θα διευκολύνουν τις μετακινήσεις αλλά και τις επαφές με τους ντόπιους – έτσι βρέθηκε ο Ανδρογιάννης. Επιτηρούσα διακριτικά τη διαδικασία, κάναμε τακτικές συναντήσεις, διασφάλιζα την απρόσκοπτη πρόοδο στις εργασίες του, υπήρχε διαρκώς ανοιχτή γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ μας, αφήνοντάς όμως ταυτόχρονα ελεύθερο πεδίο, ώστε να “ανοίξει τα φτερά” του». Ποιες οι πιο χαρακτηριστικές αντιδράσεις του νεαρού σε ό,τι αφορά τα προβλήματα που κατέγραψε στην έρευνά του; «Με αφορμή ένα τυχαίο περιστατικό, ήρθε αντιμέτωπος με το σύστημα υγείας, όπου και κατέγραψε την ανεπάρκειά του. Κατάλαβε πως αν συνέβαινε κάτι στον ίδιο, δεν θα ένιωθε καθόλου ασφαλής. Επιπλέον, ως νέος, που δεν έχει ακόμη βγει στην αγορά εργασίας, εισπράττοντας γύρω του την απαισιοδοξία, την τάση φυγής στο εξωτερικό, τον φόβο για το αύριο, τρόμαξε με την ανεργία!».
Comments