Διαστάσεις | 25.06.2009
Ιράν: Μια ενδοσυστημική διαμάχη εξουσίας
Έχει δίκιο το Συμβούλιο των Φρουρών της Επανάστασης όταν ισχυρίζεται ότι οι καταγγελίες της αντιπολίτευσης για νοθεία αφορούν στην περίοδο πριν από την εκλογική διαδικασία. Θα λέγαμε μάλιστα ότι η εκλογική απάτη εκτυλίχθηκε πριν από την προσέλευση στις κάλπες, όταν το Συμβούλιο των Φρουρών της Επανάστασης ενέκρινε την υποψηφιότητα των αντιπάλων του Αχμαντινετζάντ, φροντίζοντας αυτοί να είναι άνθρωποι του ισλαμικού καθεστώτος. Κυρίως η υποψηφιότητα του πάλαι ποτέ σκληροπυρηνικού Μιρ Χουσεΐν Μουσαβί προβλήθηκε ως η φιλελεύθερη, εναλλακτική επιλογή στο σύστημα Αχμαντινετζάντ.
Το πιθανότερο είναι, οι Ιρανοί ψηφοφόροι και σημερινοί διαδηλωτές να έγιναν εργαλείο σε μια ενδοσυστημική διαμάχη εξουσίας που εκτυλίσσεται στην καρδιά της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Πρόκειται για μια σύγκρουση ανάμεσα στον πρώην πρόεδρο της χώρας Αλί Ακμπάρ Ραφσατζανί και τους Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ και Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.
«Ο Ραφσατζανί περιμένει να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα»
Αναμένει τις εξελίξεις ή τις διαμορφώνει ο Ραφσατζανί;Ο Ραφσατζανί είναι ένας από τους πλουσιότερους και ισχυρότερους ανθρώπους του Ιράν. Από τη γέννηση της Ισλαμικής Δημοκρατίας μέχρι σήμερα πρωταγωνιστεί σε διάφορους ρόλους, εκφράζοντας –πάντα ιδιοτελώς- μια πραγματιστική γραμμή.
Σήμερα με τις ιδιότητες του επικεφαλής του Συμβουλίου Επιλύσεως Διαφορών και του προέδρου του Συμβουλίου των Σοφών εξακολουθεί να είναι ένας ισχυρότατος πόλος εξουσίας. Το συμβούλιο των Σοφών είναι το μοναδικό όργανο που μπορεί να καθαιρέσει τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ. Ο μεταρρυθμιστής Αχμάντ Γκαμπέλ άσκησε πριν από χρόνια έντονη κριτική στον ανώτατο θρησκευτικό και πολιτικό ηγέτη. Το πλήρωσε με 4 χρόνια στη φυλακή. Και όπως υποστηρίζει σήμερα: «Η κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τι κάνει και τι λέει ο Χασεμί Ραφσατζανί. Μέχρι τώρα ο Ραφσατζανί σιωπά. Κατά τη γνώμη μου περιμένει να δει πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Εάν το κρίνει αναγκαίο θα έλθει σε επαφή και θα διαπραγματευτεί με τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ή άλλα κορυφαία στελέχη».
Μεθοδεύει στην Κομ την ανατροπή του Χαμενεΐ;
Ο Ραφσατζανί προσπαθεί να εξασφαλίσει την πλειοψηφία στο Συμβούλιο των Σοφών και να ανατρέψει τον Χαμενεϊ, υποστηρίζει ο Μεχράν ΜπαρατίΜετά τις εκλογές ο Ραφσατζανί φέρεται να έμεινε για μεγάλο διάστημα στην ιερή πόλη Κομ. Εκεί κατοικούν τα περισσότερα από τα 86 μέλη του Συμβουλίου των Σοφών, που αποτελείται από σιίτες ιερωμένους. Πολλοί από αυτούς έχουν γυρίσει την πλάτη στον Μαχμούτ Αχμαντινετζάντ. Για παράδειγμα, ο Αγιατολάχ Γιουσούφ Σανέι φέρεται να δήλωσε την περασμένη Κυριακή ότι «δεν είναι διατεθειμένος να αποδεχθεί μια κυβέρνηση που στηρίζεται στο ψέμα». Το γεγονός ότι ο Χαμενεΐ υποστήριξε άνευ όρων τον Αχμαντινετζάντ, τον καθιστά συνένοχο. Σύμφωνα λοιπόν με τον εξόριστο Ιρανό πολιτικό Μεχράν Μπαρατί, ο Ραφσατζανί αξιοποιεί την παραμονή του στην Κομ για να διαμορφώσει μια σαφή πλειοψηφία κατά του Χαμενεΐ στο Συμβούλιο των Σοφών. «Στο Συμβούλιο των Σοφών απαιτείται πλειοψηφία τριών τετάρτων για την καθαίρεση του Χαμενεΐ. Ήδη έχει εξασφαλίσει την υποστήριξη 40 μελών. Ο Ραφσατζανί χρειάζεται άλλες 25 ψήφους και είναι πιθανόν να τις εξασφαλίσει τις επόμενες εβδομάδες», εκτιμά ο Μεχράν Μπαρατί.
Ποιος θα τολμήσει;
Η ιρανική κυβέρνηση παρακολουθεί κάθε κίνηση του Ραφσατζανί, εκτιμά ο Αχμάντ ΓκαμπέλΠολιτικοί παρατηρητές εκτιμούν ότι ήταν σφάλμα του Αγιατολάχ Χαμενεΐ να εμπλακεί ενεργά στην υπόθεση των εκλογών, υποστηρίζοντας τον Αχμαντινετζάντ. Σύμφωνα μάλιστα με τον αραβόφωνο τηλεοπτικό σταθμό Αλ Αραμπίγια, που επικαλείται κύκλους της Κομ, ο Χαμενεΐ έχει χάσει ήδη την πλειοψηφία στο Συμβούλιο των Σοφών. Τα μέλη ωστόσο διαφωνούν στη διάδοχη κατάσταση. Υπάρχει η πρόταση να διαδεχθεί τον Χαμενεΐ ένα τριμελές θρησκευτικό συμβούλιο. Είναι μια πρόταση του Ραφσατζανί. Ο μεταρρυθμιστής Αχμάντ Γκαμπέλ αντιμετωπίζει με επιφυλάξεις τις εκτιμήσεις αυτές. «Μην ξεχνάτε ότι τα μέλη του Συμβουλίου των Σοφών πέρασαν από το κόσκινο των Φρουρών της Επανάστασης. Δεν θα τολμούσαν ποτέ να κάνουν κάτι ενάντια στον θρησκευτικό ηγέτη. Όταν η κυβέρνηση αντιμετωπίζει με τόση βία τους διαδηλωτές, τι μπορεί να περιμένει κανείς από μερικούς γέρους ανθρώπους», διερωτάται ο Αχμάντ Γκαμπέλ.
Προφανώς ο Ραφσατζανί δεν έχει συμφιλιωθεί με την ήττα του από τον Αχμαντινετζάντ στις προεδρικές εκλογές, πριν από τέσσερα χρόνια. Είναι κοινό μυστικό ότι είναι δικό του έργο η υποψηφιότητα του Μιρ Χουσεΐν Μουσαβί, τον οποίο πιθανότατα ενίσχυσε με τεράστια ποσά κατά την προεκλογική εκστρατεία.
Πριν από τις εκλογές, ο Αχμαντινετζάντ είχε κατηγορήσει ανοιχτά τον Ραφσατζανί και την οικογένειά του για διαφθορά. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο ανδρών κορυφώθηκε το περασμένο Σάββατο με τη σύλληψη μελών της οικογενείας Ραφσατζανί στη διάρκεια των αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Τις συναρτήσεις αυτές αγνοούν οι περισσότεροι διαδηλωτές. Το ζητούμενο για αυτούς δεν είναι η κατάργηση του ισλαμικού συστήματος, αλλά η φιλελευθεροποίησή του.
Σταμάτης Ασημένιος/Mathias Hein/Peter Philip/dpa
Υπεύθ. σύνταξης: Βιβή Παπαναγιώτου
Comments