Oι αρχαίοι Έλληνες, το χρήμα και ο Τσίπρας

http://www.dw.com

Τον αργό ρυθμό μετεγκατάστασης προσφύγων από την Ελλάδα σχολιάζει βουλευτής των Πρασίνων στη Handelsblatt. Από την άλλη η SZ επιστρέφει στην κλασική Αθήνα αναζητώντας πρότυπα δημοσιονομικής και πολιτικής διαχείρισης.

«Στο πεδίο της πολιτικής ασύλου η ΕΕ δεν έχει να επιδείξει ιδιαιτέρως αλληλεγγύη. Αυτή η τάση φαίνεται σε ό,τι αφορά την ανακούφιση της Ελλάδας και της Ιταλίας. Επειδή εκεί έφταναν τα περισσότερα πλοιάρια με πρόσφυγες, οι αρχηγοί των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων είχαν αποφασίσει το 2015 τη μεταφορά έως και 160.000 προσφύγων από τις δύο αυτές χώρες σε άλλες μέχρι το Σεπτέμβριο του 2017. Εντούτοις η λεγόμενη 'μετεγκατάσταση' εξελίσσεται σε υποτονικούς ρυθμούς», σημειώνει η Handelsblatt, αναφέροντας ακριβή στοιχεία: «Σύμφωνα με την Κομισιόν μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου μόνο 9703 πρόσφυγες ταξίδεψαν από την Ελλάδα ή την Ιταλία προς άλλες χώρες. Η Γερμανία είναι τρίτη κατά σειρά, έχοντας δεχθεί 1099 πρόσφυγες, μεταξύ των οποίων 644 από την Ελλάδα, μετά τη Γαλλία (2696) και την Ολλανδία (1214)».

Η Ηandelsblatt συνομίλησε με τον βουλευτή των Πρασίνων Φόλκερ Μπεκ, ο οποίος πρόσφατα κατέθεσε ερώτηση προς το γερμανικό υπ. Εσωτερικών για τη μετεγκατάσταση προσφύγων στη Γερμανία. Ο Φόλκερ Μπεκ επικρίνει τη γερμανική κυβέρνηση για καθυστερήσεις στην εφαρμογή της συμφωνίας. «Η γερμανική κυβέρνηση περιγράφει εύσχημα το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου», λέει ο ίδιος στην εφημερίδα και εκτιμά ότι το Βερολίνο δεν θα καταφέρει να εκπληρώσει την υπόσχεσή του προς την Ελλάδα και την Ιταλία περί υποδοχής άλλων 27000 αιτούντων άσυλο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2017. Αν και το γερμανικό υπ. Εσωτερικών στην έγγραφη απάντησή του προς τον βουλευτή των Πρασίνων κάνει λόγο για αύξηση του ρυθμού μετεγκατάστασης, η εφημερίδα σημειώνει: «Από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο η Γερμανία προσφέρει 500 θέσεις μετεγκατάστασης. Στόχος είναι κάθε εβδομάδα να καταφθάνουν 250 αιτούντες από την Ελλάδα και άλλοι τόσοι από την Ιταλία, ανέφερε εκπρόσωπος του Τόμας ντε Μεζιέρ. Αλλά ακόμη και με αυτόν τον ρυθμό ο αρχικός στόχος δεν μπορεί να υλοποιηθεί».

Αναφορικά με το προσφυγικό πάλι, η Frankfurter Allgemeine Zeitung στη δημοσιογραφική αναδρομή του 2016 μέσα από τις  εικόνες της χρονιάς συμπεριλαμβάνει σε «gros plan» μια φωτογραφία του γαλλικού πρακτορείου ειδήσεων από τα προσφυγικά καταλύματα της Ειδομένης.

«Η Ειδομένη στα σύνορα της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ έγινε ο πιο γνωστός προσφυγικός καταυλισμός της Ευρώπης», γράφει χαρακτηριστικά η εφημερίδα.

«Μετά το κλείσιμο της βαλκανικής οδού από τις γειτονικές χώρες οι προσφυγικές ροές σταματούσαν εδώ. Κάθε τόσο πρόσφυγες και μετανάστες προσπαθούσαν να περάσουν τα συρματοπλέγματα. Και κάθε τόσο αναγκάζονταν να επιστρέψουν στην Ειδομένη. Εν τέλει ο προσφυγικός καταυλισμός της Ειδομένης εκκενώθηκε ειρηνικά. (…) Oι πρόσφυγες της Ειδομένης μεταφέρθηκαν σε άλλους καταυλισμούς ανά την Ελλάδα. Ιδίως τα ελληνικά νησιά κοντά στα τουρκικά παράλια γέμισαν ασφυκτικά. Από τη γερμανική σκοπιά το πρόβλημα έχει πάψει να υπάρχει, κι όμως είναι ακόμη εκεί», σημειώνει η FAZ.

Από την κλασική Αθήνα στην Αθήνα του Τσίπρα

Δύο ημέρες πριν την έλευση του νέου έτους η Süddeutsche Zeitung σχολιάζει με ιδιαίτερο τρόπο το ρόλο του χρήματος στη σύγχρονη κοινωνία κάνοντας μία αναδρομή στην Αθήνα των κλασικών χρόνων και παραλληλίζοντάς της με τη σημερινή Αθήνα του Αλέξη Τσίπρα και της συνεχιζόμενης κρίσης. Η σχολιογράφος εκκινά από την παρατήρηση ότι στην αρχαία Αθήνα το χρήμα δεν είχε τη  σημασία που έχει σήμερα. «Στα χρόνια της αθηναϊκής πόλης-κράτους κανείς δεν έλεγχε τι κατέχει και τι κερδίζει κάθε άνθρωπος. Μόνο τα λεγόμενά του αρκούσαν για να φορολογηθεί.» Κάπως έτσι άρχισε βέβαια και το φαινόμενο της φοροδιαφυγής, αλλά αν δεν έκρυβαν και κάποια νομίσματα οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν θα τα βλέπαμε σήμερα στις προθήκες των μουσείων, γράφει η σχολιαγράφος με χιουμοριστική διάθεση.

Από την άλλη πλευρά η πραγματική αξία του χρήματος στις συναλλαγές ήταν σχετική: «Συχνά τα ψάρια κόστιζαν περισσότερο από ό,τι οι γυναίκες. Καλο ψάρι μπορούσαν να φάνε οι περισσότεροι Αθηναίοι μόνο δυο και τρεις φορές το χρόνο». Επίσης η αξία του χρήματος άλλαζε διαρκώς. «Τα χρήματα είχαν αξία για τόσο λίγο όσο ένας γλάρος προλαβαίνει να καθίσει σε ένα βράχο. Οι πλούσιοι έπρεπε να πληρώσουν για το στόλο, για να συντηρηθούν οι τριήρεις (…), έπρεπε να δώσουν χορηγίες για τις θρησκευτικές γιορτές κι έπρεπε επίσης να χρηματοδοτήσουν τα ιδιωτικά συμπόσια». Έτσι όποιος ήταν πλούσιος τη μια χρονιά, την επόμενη μπορεί να γινόταν φτωχός. «Για το λόγο αυτό στην κλασική Αθήνα δεν ήταν δυνατή η δημιουργία φατριών και τζακιών», σημειώνει η σχολιογράφος κάνοντας αντιπαραβολή με τη σημερινή ελληνική πολιτική σκηνή. «Κάποιος θα ήλπιζε να ισχύει αυτό και για τη σύγχρονη Ελλάδα, όπου εδώ και δεκαετίες κυβερνούσαν οι ίδιες οικογένειες. Παρεμπιπτόντως, αυτή ήταν και η αιτία της εκλογής Τσίπρα από ανθρώπους που είχαν κουραστεί από το ελληνικό πελατειακό σύστημα. Ο Τσίπρας έρχεται από τη μεσαία τάξη χωρίς θείο, πατέρα ή παππού που κατείχε πριν από αυτόν τον πρωθυπουργικό θώκο».

Σε κάθε περίπτωση αυτό που μας προτρέπει η δημοσιογράφος να κρατήσουμε από την αρχαιοελληνική οικονομική αλλά και πολιτική ηθική είναι εν τέλει το «Μηδέν Άγαν» του Σόλωνα. Τίποτα στην υπερβολή του.

Δήμητρα Κυρανούδη