Η Goldman Sachs στο μικροσκόπιο για projects στη Μαλαισία και στη Λιβύη
Η Goldman Sachs στο μικροσκόπιο για projects στη Μαλαισία και στη Λιβύη
Η Goldman Sachs άρχισε να αποκτά αρνητική εικόνα στη συνείδηση πρωτίστως των Αμερικανών και στη συνέχεια της παγκόσμιας κοινής γνώμης το 2010, όταν η αμερικανική κυβέρνηση υπέβαλε εναντίον της αγωγή για απάτη. Το 2011, επιτροπή της αμερικανικής Γερουσίας αποφάνθηκε ότι είχε παραπλανήσει πελάτες της σε συμφωνίες σχετικές με επισφαλή τιτλοποιημένα στεγαστικά δάνεια. To προφίλ της επιβάρυναν περαιτέρω με ρεπορτάζ τους οι πλέον προβεβλημένες εφημερίδες των ΗΠΑ, όπως οι New York Times και η Wall Street Journal. Φαίνεται, όμως, πως είχε κορυφωθεί η εναντίον της αντιπάθεια πέρυσι, όταν η δημοσκόπηση της Harris Poll μεταξύ 27.278 Αμερικανών ανέδειξε την Goldman Sachs στην «πλέον αντιπαθή επιχείρηση» των ΗΠΑ για το 2015. Και μολονότι η απέχθεια της κοινής γνώμης κατά του επενδυτικού κολοσσού οφείλεται κατά κύριο λόγο στον ρόλο που θεωρείται ότι διαδραμάτισε στη χρηματοπιστωτική κρίση, η αρνητική δημοσιότητα την περιβάλλει και πάλι.
Δύο υποθέσεις
Μέσα στους τελευταίους μήνες η Goldman Sachs βρέθηκε να κατηγορείται και πάλι ότι εμπλέκεται σε δύο σκοτεινές υποθέσεις, από τις οποίες φέρεται να έχει αντλήσει δυσθεώρητα κέρδη, αφενός διευκολύνοντας τη διασπάθιση δημοσίου χρήματος και αφετέρου εξαπατώντας και παρασύροντας σε επισφαλείς επενδύσεις κρατικό επενδυτικό ταμείο. Τους τελευταίους μήνες, οι αμερικανικές αρχές διερευνούν τον ρόλο της σε μια επιεικώς αδιαφανή συναλλαγή στη Μαλαισία, με την υποψία ότι ο επενδυτικός κολοσσός δεν τις ενημέρωσε όπως όφειλε μολονότι γνώριζε ή τουλάχιστον υποψιαζόταν ότι επρόκειτο για περίπτωση διασπάθισης δημοσίου χρήματος. Τις υποψίες τους κινεί κατ’ αρχάς το ασυνήθιστα μεγάλο ύψος της αμοιβής που έλαβε η Goldman για τη μεσολάβησή της σε έκδοση ομολόγων για λογαριασμό του επενδυτικού ταμείου της Μαλαισίας, του IMDB. Σύμφωνα με το Bloomberg, η μεν αμοιβή της ανήλθε στα 300 εκατ. δολάρια, το δε επενδυτικό ταμείο βρίσκεται στο επίκεντρο ερευνών για διαφθορά σε επτά χώρες, οι Αρχές των οποίων επισημαίνουν ότι δεν μπορούν να εντοπίσουν τουλάχιστον 6 δισ. δολάρια από τα κεφάλαιά του.
Τα κέρδη από την εν λόγω έκδοση έφτασαν στα 3 δισ. αλλά εξαφανίστηκαν περίπου τα μισά από αυτά λίγες ημέρες μετά τη μεταφορά τους σε ελβετική τράπεζα. Στη συνέχεια, ένα τμήμα των χρημάτων βρέθηκε στον λογαριασμό του πρωθυπουργού της Μαλαισίας, Νατζίμπ Ραζάκ, ο οποίος υποστηρίζει ότι πρόκειται για νόμιμη χορηγία από τη Σαουδική Αραβία. Σημειωτέον ότι το θέμα έφτασε στα δικαστήρια της Μαλαισίας, ο γενικός εισαγγελέας της οποίας απήλλαξε τον πρωθυπουργό από τις σχετικές κατηγορίες. Οι αμερικανικές αρχές εκτιμούν πως η επενδυτική τράπεζα είχε κάθε λόγο να υποψιάζεται κάτι σκοτεινό στη συναλλαγή και ο λόγος είναι ότι μεταβίβασε τα 3 δισ. σε υποκατάστημα μικρής ελβετικής τράπεζας στη Σιγκαπούρη.
Παράλληλα, βρετανικό δικαστήριο εκδικάζει τις καταγγελίες του κρατικού επενδυτικού ταμείου της Λιβύης (LIA) κατά της Goldman Sachs, την οποία κατηγορεί για μεθοδευμένη και συστηματική εξαπάτησή του από την επενδυτική τράπεζα. Διεκδικεί μάλιστα από αυτήν αποζημίωση ύψους 1,2 δισ. δολαρίων, όσο και το ύψος της ζημίας που την κατηγορεί ότι του προκάλεσε πείθοντας τα στελέχη του να τοποθετήσουν κεφάλαιά του σε επισφαλή επενδυτικά παράγωγα το πρώτο τρίμηνο του 2008. Κατά την εκδίκαση της υπόθεσης, οι δικηγόροι του LIA παρουσίασαν εσωτερικά έγγραφα και ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της Goldman.
Κυνισμός
Προκαλεί έκπληξη ο κυνισμός με τον οποίο τα στελέχη της τράπεζας σχολιάζουν την άγνοια και την απειρία των στελεχών του LIA, τα οποία και χαρακτηρίζουν «εντελώς αδαή». Δεν εκπλήττει βέβαια στον ίδιο βαθμό το γεγονός ότι από τις συμφωνίες με τα αδαή αυτά στελέχη η Goldman άντλησε για μία ακόμη φορά ιλιγγιώδη κέρδη, που σύμφωνα με το Bloomberg φτάνουν τα 367,7 εκατ. δολάρια.
Σε ό,τι αφορά τα στελέχη του LIA, προσφέρονταν πράγματι για εξαπάτηση εξαιτίας της αυτονόητης απειρίας τους καθώς το εν λόγω επενδυτικό ταμείο ιδρύθηκε μόλις το 2006 από τον γιο του Καντάφι, Σαΐφ αλ Ισλάμ, για να αναλάβει να αξιοποιήσει με επενδύσεις τα κέρδη από τον πετρελαϊκό πλούτο της Λιβύης. Οπως προκύπτει από τη δικογραφία, τα στελέχη της Goldman κυριολεκτικά πολιόρκησαν τα στελέχη του LIA δελεάζοντάς τα με πολυτελείς διακοπές στο Μαρόκο και στο Ντουμπάι, ακριβά ξενοδοχεία και εκπαιδευτικά σεμινάρια στο Λονδίνο.
Eλιγμoί στην πληρωμή των προστίμων από τον επενδυτικό κολοσσό
Αναμφίβολα ο ρόλος που διαδραμάτισε η Goldman στην κρίση των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ και κατά συνέπεια στη χρηματοπιστωτική κρίση είναι αυτός που τη σπίλωσε στη συνείδηση της αμερικανικής κοινής γνώμης. Θεωρητικά ο επενδυτικός κολοσσός έχει τιμωρηθεί από τις αμερικανικές αρχές, που της επέβαλαν πρόστιμο ύψους 5,1 δισ. δολαρίων.
Ωστόσο, πρόσφατο ρεπορτάζ των New York Times πιθανολογεί πως ο επενδυτικός κολοσσός θα κάνει χρήση επιμέρους προβλέψεων της συμφωνίας για την καταβολή των προστίμων και τελικά θα πληρώσει 1 δισ. δολάρια λιγότερα.
Το σχετικό ρεπορτάζ των ΝΥΤ που επικαλείται λεπτομέρειες της σχετικής συμφωνίας υποστηρίζει πως σχεδόν το ήμισυ από τα 5,1 δισ. δολάρια, και συγκεκριμένα τα 2,4 δισ. δολάρια, δεν προορίζονται για τα ταμεία του αμερικανικού κράτους αλλά θα διοχετευθούν σε διάφορες μορφές οικονομικής στήριξης των καταναλωτών. Μια καθοριστική λεπτομέρεια της συμφωνίας προβλέπει, όμως, πως όσα χρήματα δώσει η τράπεζα για τέτοιους σκοπούς θα εκπίπτουν από τη φορολογία της. Επομένως, εάν καταβάλει 2,5 δισ. δολάρια και φορολογηθεί με τον υψηλότερο συντελεστή φορολόγησης επιχειρήσεων των ΗΠΑ, δηλαδή με 35%, θα εκπέσει από τους φόρους της ποσό ύψους 875 εκατ. δολαρίων. Η αμερικανική εφημερίδα επικαλείται υπόμνημα στη συμφωνία που υπέγραψε η τράπεζα με την πολιτεία της Νέας Υόρκης και η οποία προβλέπει πως για κάθε δολάριο που θα προσφέρει για κοινωνικούς λόγους η Goldman θα έχει πίστωση 2 δολαρίων. Το αποτέλεσμα θα είναι να πληρώσει τελικά μόνον 140 εκατ. δολάρια και θα έχει συμμορφωθεί πλήρως με τους όρους της συμφωνίας. Είναι, άλλωστε, γεγονός ότι το πρόστιμο που επέβαλαν οι ΗΠΑ στην Goldman ωχριά μπροστά στα 13,3 δισ. δολ. που κάλεσαν την JPMorgan να καταβάλει για παρόμοια συνενοχή της στη χρηματοπιστωτική κρίση. Υπερβαίνει, βέβαια, τα 3,2 δισ. δολ. που κλήθηκε να καταβάλει η κύρια ανταγωνίστριά της, η Morgan Stanley, αλλά στον βαθμό που είναι ακριβείς οι υπολογισμοί των ΝΥΤ, η διαφορά θα είναι πολύ μικρή.
Comments