17/04/2012
Και τώρα; Θα «κουνηθεί» η Ευρώπη;
Η Ισπανία ήταν από τις πρώτες μεγάλες χώρες της Ευρωζώνης που μπήκαν στο ραντάρ της ανησυχίας, από το 2009 ακόμη: Η τιμές των αδιάθετων ακινήτων άρχισαν να πέφτουν πρώτες. Το ποσοστό ανεργίας «έβγαζε» από τότε «μάτι». Πέρασε όμως γρήγορα σε δεύτερο πλάνο. Βοήθησε το Καστελόριζο πρώτα, ο Μπερλουσκόνι αργότερα…
Όλο αυτό το διάστημα, το Ισπανικό πρόβλημα σιγόβραζε, φούσκωνε και πιτσίλαγε έξω από την κατσαρόλα: Οι περιφέρειες άνοιγαν μια-μια τα κιτάπια τους και αποκάλυπταν ελλείμματα. Διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα παρουσίαζαν αλλεπάλληλα φιάσκο της ευρωπαικής χρηματοδότησης στη χώρα. Αλλά κανείς δεν είχε την όρεξη ή το κουράγιο να ανεβάσει το θρίλερ στο σύνολό του. Επίσης υπερίσχυε το γεγονός ότι το κεντρικό Ισπανικό κράτος έχει μικρό εξωτερικό χρέος. Και το γεγονός ότι άλλες χώρες είχαν μεγαλύτερα προβλήματα ή χειρότερη πολιτική διαχείριση.
Στο μεταξύ η Ιταλία “έχασε” το Μπερλουσκόνι και βρήκε ένα Μόντι κι ένα Ντράγκι να την ξελασπώσουν (προς το παρόν). Με τις χώρες του μνημονίου να αποτελούν μόνες τους μια προχωρημένη αφήγηση αποσύνθεσης, η Ισπανία ήρθε πάλι στην επιφάνεια ως κεντρικός εφιάλτης.
Η αντίδραση όμως βασίζεται στο ίδιο σκριπτ:
Κοινοτικοί και Ισπανοί κυβερνητικοί επαναλαμβάνουν το μάντρα – «απεταξάμην το μνημόνιο». Η Κομισιόν «βλέπει θετικά» τις προσπάθειες της κυβέρνησης. Σε λίγο καιρό ίσως να προσθέσει στο μείγμα λίγο «θαυμασμό στις προσπάθειες του Ισπανικού λαού». Αλλά όλοι ξέρουν ότι σε κάθε περίπτωση, πολύ λίγα πράγματα μπορεί να κάνει σήμερα η ΕΕ για την τεράστια ασθμαίνουσα Ισπανικήοικονομία…
Κάπως έτσι η τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης μπαίνει σιγά σιγά σε καραντίνα. Οι τράπεζές της είναι η νέα Σπιναλόγκα των διεθνών αγορών: Έχουν δώσει δάνεια σε κατασκευαστές και νοικοκυριά που δε θα πάρουν ποτέ πίσω. (Σίγουρα όχι - όσο ο ένας στους τέσσερις Ισπανούς ψάχνει για δουλειά και δε βρίσκει…) Η Fitch τις «έσφαξε» τη Μ. Τετάρτη με το βαμβάκι: «Ο τραπεζικός τομέας της Ισπανίας θα κάνει καιρό για να επιστρέψει στην ανάκαμψη». Οι πυροσβεστικές προσπάθειες της ΕΚΤ θα απορροφούν για κάποιο καιρό πιέσεις αλλά δε θα σταματήσουν τη μέγγενη. Την ίδια μέρα η Ιταλία δανείστηκε με διπλάσιο κόστος για 10 χρόνια. Και η Γερμανία, καθώς απαξιεί να πάρει δανεικά αν δεν είναι σχεδόν «χάρισμα», δεν κατάφερε να συγκεντρώσει το ποσό που αναζητούσε. Και τα σπρεντ όλης της περιφέρειας ανεβαίνουν…
Διάβασα σε μια τραπεζική ανάλυση μια από τις πιο ενδιαφέρουσες παρομοιώσεις για την κρίση στην Ευρωζώνη. Οι χώρες μέλη είναι σαν μια αρμάδα που πρέπει να διασχίσει ένα στενό δίαυλο με ορμητικά νερά πριν βγει στον ήρεμο ωκεανό…
Αν τα πλοία έχουν μεγάλη απόσταση μεταξύ τους, θα πέσουν στα βράχια η αρμάδα δεν θα περάσει ποτέ από την άλλη. Αν πάλι, για να αποφύγουν τα βράχια τα πλοία της αρμάδας πυκνώσουν, θα τρακάρουν και θα γίνουν παρανάλωμα καθώς κουβαλούν πολλά εκρηκτικά.
Πόση λιτότητα αντέχει μια χώρα για να μην τη ρουφήξει η δίνη της ύφεσης; Σε πόση φυγόκεντρη τάση η Ευρωζώνη γίνεται ιστορική παρένθεση;
Η κρίση απαιτεί ελιγμούς πολύ δύσκολους για τα αντανακλαστικά και τη δομή της σημερινής Ευρωζώνης. Το μείγμα πρέπει να είναι το βέλτιστο, αλλά και ακόμη κι έτσι δε φτάνει.
Χρειάζεται κάτι παραπάνω που η Ευρώπη έχει μέχρι στιγμής αποκλείσει - η Απόφαση που δεν έχει πάρει. Χρειάζεται ένα άλμα αλληλεγγύης για το οποίο οι λαοί δεν μοιάζουν είναι έτοιμοι: Χρειάζεται ο Βορράς να αναλάβει ευθύνη για το Νότο, με κάτι λιγότερο από «το αζημίωτο». Χρειάζεται ο Νότος να συμβιβαστεί με μια κατανάλωση ένα κλικ χαμηλότερα από το Βορρά – με τον ίδιο τρόπο που έχει ήδη συμβιβαστεί ο κάτοικος της ελληνικής παραμεθορίου σε ένα χαμηλότερο επίπεδο σε σχέση με τον Αθηναίο.
Χρειάζεται ένα συμβόλαιο ευρωπαϊκής συνευθύνης που δεν έχει ακόμα καν καταρτιστεί. Κι ο χρόνος λιγοστεύει. Γιατί αν νομίζετε πως το πρόβλημα αφορά τις οικονομίες νούμερο 4 και 3 ξανασκεφτείτε το - το νούμερο 2, ετοιμάζεται να βγει στη πίστα…:
Περισσότερα εδώ. http://www.economist.com/node/21551478
Comments