θα προλάβουμε?
Θα προλάβουμε;
Υπάρχουν αρκετά καλά νέα και ένα πολύ ανησυχητικό. Τα καλά νέα είναι οτι η Ευρώπη διαπιστώνει καθημερινά πως το μοντέλο της λιτότητας δεν φέρνει αποτελέσματα.
Και δεν μιλάω για την Ελλάδα, αλλά και για τις άλλες ευρωπαικές χώρες, όπως την Ισπανία και ακόμη πλέον και την Ολλανδία που χαλαρώνουν τα προγράμματα λιτότητας. Η Ελλάδα φυσικά είναι μαι ακόμη χαρακτηριστική περίπτωση αφού η ύφεση περιορίζει σημαντικά και το ΑΕΠ και τους φόρους που φθάνουν στο ταμείο του κράτους. Εδώ όμως υπάρχουν και ιδιαιτερότητες όπως η φοροδιαφυγή και η ανεξέλεγκτη σπατάλη του δημοσίου τομέα που μεγεθύνουν το πρόβλημα.
Το εντυπωσιακό είναι οτι και στις άλλες χώρες, παρόλο που δεν υπάρχουν επιπλέον προβλήματα, η πολιτική λιτότητας δεν αποδίδει. Η Ευρώπη λοιπόν διαπιστώνει οτι το σχέδιο της Γερμανίας δεν μπορεί να εφαρμοσθεί. Το ίδιο και το ΔΝΤ που μιλάει πλέον για χαλάρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και ενίσχυση των χρηματοδοτήσεων για ανάπτυξη.
Επανέρχεται λοιπόν στο τραπέζι το ζήτημα του τυπώματος χρήματος και της χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής απο την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, όπως και το ζήτημα των ευρωομολόγων για τη χρηματοδότηση του χρέους των υπερχρεωμένων χωρών. Όλες αυτές οι ιδέες που είχαν απο την αρχή της κρίσης συζητηθεί και απορριφθεί κυρίως απο τους Γερμανούς, τώρα που το γερμανικό μοντέλο δείχνει να αποτυγχάνει θα ξανασυζητηθούν.
Στην ίδια κατέυθυνση αναμένεται οτι θα συμβάλει και η πιθανότατη εκλογή του Ολάντ στη γαλλική προεδρεία, αφού ο ίδιος ποντάρει πολύ στην αλλαγή του συμφώνου σταθεροτητας και σε μια πιο χαλαρή δημοσιονομική αλλά και νομισματική ευρωπαική πολιτική. Στην πορεία του αυτή εναντίον της Μέρκελ θα έχει σύμμαχο και τον Ιταλό Μόντι, ενώ η Μέρκελ θα έχει ήδη χάσει τους Ολλανδούς συμμάχους της που δεν καταφέρνουν οι ίδιοι να εφαρμόσουν αυτά που ζητούν απο τους άλλους λαούς να κάνουν.
Το πράγμα αργά αλλά σταθερά πλέον κινείται προς την αλλαγή της ευρωπαικής πολιτικής, προς μια πιο χαλαρή κατεύθυνση και αυτό φυσικά συμφέρει και τον Έλληνα πολίτη. Οι πληροφορίες αναφέρουν οτι ήδη η τρόικα έχει δεχθεί να αλλάξει το μημόνιο και να επιμηκυνθεί η διάρκεια του σε τρία αντί για δυο χρόνια ώστε η προσαρμογή της οικονομίας μας να γίνει πιο ήπια. Θα το δούμε αυτό, διότι μέχρι στιγμής επίσημη ανακοίνωση δεν υπάρχει. Αλλά μάλλον αυτό θα γίνει, όπως είναι και πολύ πιθανό να αυξηθεί η χρηματοδότηση που είναι διαθέσιμη για την Ελλάδα. Ίσως μάλιστα να γίνει και νέο κούρεμα του ελληνικού χρέους στα επόμενα χρόνια.
Όλα αυτά είναι καλά νέα. Υπάρχει όμως και ένα πολύ ανησυχητικό: Ότι η Ευρωπαική τράπεζα Επενδύσεων EIB (European Investment Bank) απαιτεί στα δάνεια που δίνει στην Ελλάδα να μπεί ρήτρα δραχμής. Δηλαδή, αν αλλάξουμε νόμισμα και γυρίσουμε στη δραχμή να είναι εξασφαλισμένη οτι θα πληρωθεί σε ευρώ.
Και είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό αυτό διότι η ΕΙΒ ανήκει στις χώρες μέλη της Ευρωπαικής Ένωσης. Ανήκει δηλαδή στα κράτη της ΕΕ και διοικείται απο τον Γιούνκερ. Δεν είναι μια ομάδα τραπεζιτών ή επενδυτών που απλώς προσπαθούν να προφυλάξουν τα συμφέροντα τους. Είναι οι ευρωπαικές κυβερνήσεις που θεωρούν όπως φαίνεται πιθανή την έξοδο της Ελλάδας απο την ευρωζώνη και θέλουν να εξασφαλίσουν την αποπληρωμή των δανείων τους σε ευρώ σε περίπτωση που βρεθούμε στη δραχμή. Και μπορεί οι ευρωπαίοι ηγέτες να λένε οτι δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση αλλά απο την άλλη, οι ίδιοι επιβάλλουν ρήτρα δραχμής στα ελληνικά δάνεια. Με λίγα λόγια φοβούνται (ή μήπως προβλέπουν;) αυτό το ενδεχόμενο.
Όπως και να έχει το πράγμα η Ευρωζώνη δεν τα πηγαίνει καθόλου καλά. Η έλλειψη εμπνευσμένων ηγετών – και ο Ολάντ μετριότητα θεωρείται διεθνώς – η προσπάθεια προστασίας μόνο του τραπεζικού συστήματος εις βάρος των ευρωπαίων φορολογουμένων, η εύκολη εγκατάλειψη των ευρωπαικών «κεκτημένων» στα εργασιακά και κοινωνικά ζητήματα, δείχνουν οτι η Ευρώπη δεν είναι αυτή που νομίζαμε, ούτε αυτή που θέλαμε όταν ακόμη ήταν ένα όραμα για τους ευρωπαίους πολίτες.
Η οικονομική πολιτική έχει εκφυλιστεί σε απλή μπακάλικη λογιστική και δεν λαμβάνει υπόψη της τις ανάγκες των πολιτών.
Όλα δείχνουν οτι η Ευρώπη θα αναγκαστεί να χαλαρώσει τις πολύ σκληρές – και αυθαίρετες- απαιτήσεις για το έλλειμμα και το χρέος. Ήδη το μέσο ευρωπαικό χρέος είναι στο 90% του ευρωπαικού ΑΕΠ και η Ευρωπαική κεντρική Τράπεζα προβλέπει οτι θα φτάσει στο 120% του ευρωπαικού ΑΕΠ το 2020. Συνεπώς, αν δεν μπορεί να μειωθεί το χρέος, θα αλλάξουν οι κανόνες και ο ορισμός του τι είναι βιώσιμο χρέος και τι όχι.
Το ζήτημα είναι για εμάς, να καταφέρουμε να μείνουμε μέσα στην ευρωπαική παρέα μέχρις ότου βρεθούν οι λύσεις και υιοθετηθούν οι νέες πολιτικές. Διότι αν βρεθούμε εκτός, κανείς δεν γνωρίζει τι μας περιμένει.
Comments