Μεγάλο οικονομικό χάσμα στις δυτικές κοινωνίες

Σύμφωνα με έρευνα του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), οι υψηλόμισθοι στις βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες απολαμβάνουν σχεδόν δεκαπλάσιες αποδοχές από τους χαμηλόμισθους.

Η ανισότητα στα εισοδήματα μεταξύ φτωχότερων και πλουσιότερων οικονομικών στρωμάτων στις βιομηχανικά προηγμένες κοινωνίες ολοένα αυξάνεται. Στην έρευνα του ΟΟΣΑ, που είδε την Πέμπτη το φως της δημοσιότητας, αποτυπώνεται αυτό το μεγάλο χάσμα.

H διαφορά στα εισοδήματα μεταξύ πλούσιων και φτωχών είναι η μεγαλύτερη εδώ και 30 χρόνια

«Στις περισσότερες χώρες η απόσταση μεταξύ πλούσιων και φτωχών είναι η μεγαλύτερη που καταγράφεται εδώ και 30 χρόνια», αναφέρει η έκθεση χαρακτηριστικά. Στις 34 βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες του κόσμου το εισόδημα του 10% των πιο πλούσιων πολιτών είναι 9,6 φορές μεγαλύτερο από εκείνο του 10% των πιο φτωχών. Οι στατιστικές δείχνουν ότι η ψαλίδα συνεχώς ανοίγει. Στη δεκαετία του '80 τα εισοδήματα των πλουσίων ήταν επταπλάσια από εκείνα των φτωχών, στη δεκαετία του '90 οκταπλάσια, ενώ την επόμενη δεκαετία εννιά φορές περισσότερα.

Όμως η ανισότητα και τα προβλήματα που προκύπτουν από αυτά τα δεδομένα δεν αφορούν μόνο τα κατώτερα οικονομικά στρώματα. Από την ίδια έρευνα προκύπτει ότι μια δικαιότερη κατανομή εσόδων θα ενίσχυε το ακαθάριστο εθνικό προϊόν. «Η αυξανόμενη ανισότητα είναι επιβλαβής για την μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη», σημειώνεται στην έκθεση.

Δυσκολότερες συνθήκες για τις γυναίκες

Για «Gender Pay Gap» κάνει λόγο ο ΟΟΣΑ

Διαφορές όμως στα επίπεδα αποδοχών εντοπίζονται και ανάμεσα στα δύο φύλα, οι οποίες χαρακτηρίζονται με τον όρο «Gender Pay Gap». Μέχρι και σήμερα στις δυτικού τύπου κοινωνίες οι γυναίκες πληρώνονται περίπου 15% λιγότερο από τους άνδρες. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι οι γυναίκες έχουν μικρότερο εισόδημα απ' ό,τι οι άντρες, ενώ κάνουν εργασία ίσης αξίας. Επιπλέον αρκετές γυναίκες εργάζονται σε επαγγέλματα χαμηλών αποδοχών, όπως νηπιαγωγοί ή πωλήτριες, ενώ παράλληλα έχουν περισσότερες οικογενειακές υποχρεώσεις. Οι μητέρες είναι αυτές που λείπουν συχνότερα και για περισσότερο χρονικό διάστημα από τις εργασιακές τους υποχρεώσεις, ειδικά το πρώτο διάστημα της μητρότητας. Πολύ συχνά μάλιστα μετά επιστρέφουν με καθεστώς ημιαπασχόλης, όπως επιβεβαιώνει για την περίπτωση της Γερμανίας και το Ινστιτούτου Γερμανικής Οικονομίας στην Κολωνία.

Την κατάσταση έρχονται να επιβαρύνουν οι νέες μορφές εργασίας, όπως οι θέσεις περιορισμένου χρόνου, ημιαπασχόλησης καθώς και η εργασία ως ελεύθερος επαγγελματίας. Οι άνθρωποι που εργάζονται υπό αυτά τα καθεστώτα συνήθως απολαμβάνουν μικρότερες αποδοχές έναντι των μόνιμων υπαλλήλων αορίστου χρόνου και πλήρους απασχόλησης. Στη Γερμανία το 2013 οι εν λόγω άνθρωποι αποτελούσαν περίπου το 40% των εργαζομένων.

Ο ΟΟΣΑ προτείνει διάφορα μέτρα για την αντιμετώπιση του φαινόμενου της οικονομικής ανισότητας, όπως ένα διαφορετικό σύστημα φορολόγησης, με το οποίο οι υψηλά αμειβόμενοι θα φορολογούνται σαφώς περισσότερο από τους εργαζόμενους με χαμηλότερα εισοδήματα. Προτείνει επίσης διευκολύνσεις στο εργασιακό καθεστώς των γυναικών.

Κάρλα Μπλάικερ / Αλεξάνδρα Κοσμά