Η ύβρις, οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες
ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣΗ ύβρις, οι κίνδυνοι και οι ευκαιρίες
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Κάποια στιγμή το «ατύχημα» θα συνέβαινε. Ο τρόπος με τον οποίο οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν αντιμετωπίσει τον Τούρκο πρόεδρο οδηγούσε νομοτελειακά σε κάποιο συμβάν σαν το χθεσινό. Η Αγκυρα έπαιζε ένα πολύ σκοτεινό παιχνίδι με το ISIS, αλλά κανείς δεν θέλησε να το αποκαλύψει, παρά τα πολλά στοιχεία που υπήρχαν. Ο κ. Ερντογάν επέβαλε μια ημιδικτατορία στο εσωτερικό της Τουρκίας, η οποία έχει περάσει σχεδόν απαρατήρητη από τη συνήθως ευαίσθητη Δύση. Η Γερμανίδα καγκελάριος εμφανίσθηκε πανικόβλητη στο νεοοθωμανικό παλάτι του Τούρκου ηγέτη, χωρίς σχέδιο και χωρίς δικές της «κόκκινες» γραμμές. Ολα αυτά ήταν φυσικό να φουσκώσουν το μυαλό του κ. Ερντογάν, ο οποίος από καιρό ζει σε μια κρίση μεγαλείου.
Η Τουρκία είναι ασφαλώς μία μεγάλη περιφερειακή δύναμη. Ομως, το περίφημο δόγμα Νταβούτογλου δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το δόγμα προέβλεπε ότι δεν θα έμενε ενεργό κανένα μέτωπο με άλλες χώρες. Τώρα έχουν ανοίξει μέτωπα με τη Ρωσία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τους Κούρδους και πάει λέγοντας. Ο κ. Ερντογάν έπρεπε κάπου να επιδείξει αποφασιστικότητα για να συντηρήσει τον μύθο και την εικόνα που έχει στο μυαλό του. Ευτυχώς, δεν το έκανε στο Αιγαίο. Τώρα αποδεικνύεται πόσο συνετές ήταν οι φωνές των κυβερνητικών αξιωματούχων και στρατιωτικών που ανησυχούσαν πολύ για την πρόκληση κάποιου επεισοδίου. Προς το παρόν απεφεύχθη.
Τώρα όμως μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά. Τι θα κάνει το ΝΑΤΟ, που δεν μπορεί να εμπλακεί σε πόλεμο με τη Ρωσία ούτε και να αγνοήσει εντελώς τις υποχρεώσεις του έναντι μιας συμμάχου χώρας; Πώς θα αντιδράσει ο Ρώσος ηγέτης, του οποίου το προφίλ κινδυνεύει να τσαλακωθεί αν δεν απαντήσει με ισοδύναμες ενέργειες; Και τέλος, πώς θα επηρεασθεί η σύγκλιση που διαφαινόταν ανάμεσα στους Δυτικούς και τη Μόσχα προκειμένου να καταπολεμηθεί πιο αποτελεσματικά το ISIS;
Τα γεωπολιτικά δεδομένα στη γειτονιά μας αλλάζουν πολύ γρήγορα και θεαματικά. Μη βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα. Το κάνουν ήδη οι αυτοσχέδιοι αναλυτές της γεωπολιτικής, προκαλώντας άφθονο γέλιο και κλάμα.
Η Ελλάδα μπορεί να παίξει σωστά τα χαρτιά της. Δεν είναι, όμως, σωστό να αντιμετωπίζουμε τις εξελίξεις φοβικά, λειτουργώντας πάντοτε με το σύνδρομο του «τι πάνε να μας σκαρώσουν πάλι».
Πάντως, ένα είναι βέβαιο. Ο κ. Ερντογάν αγγίζει την ύβρι, που η Ιστορία έχει αποδείξει –ανά τους αιώνες– ότι οδηγεί σε απρόβλεπτες και σπασμωδικές ενέργειες. Η περιοχή μας «επαναχαράσσεται» ύστερα από περίπου 100 χρόνια, γεγονός που γεννά κινδύνους, αλλά ενδεχομένως και ευκαιρίες.
Η Τουρκία είναι ασφαλώς μία μεγάλη περιφερειακή δύναμη. Ομως, το περίφημο δόγμα Νταβούτογλου δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Το δόγμα προέβλεπε ότι δεν θα έμενε ενεργό κανένα μέτωπο με άλλες χώρες. Τώρα έχουν ανοίξει μέτωπα με τη Ρωσία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, τους Κούρδους και πάει λέγοντας. Ο κ. Ερντογάν έπρεπε κάπου να επιδείξει αποφασιστικότητα για να συντηρήσει τον μύθο και την εικόνα που έχει στο μυαλό του. Ευτυχώς, δεν το έκανε στο Αιγαίο. Τώρα αποδεικνύεται πόσο συνετές ήταν οι φωνές των κυβερνητικών αξιωματούχων και στρατιωτικών που ανησυχούσαν πολύ για την πρόκληση κάποιου επεισοδίου. Προς το παρόν απεφεύχθη.
Τώρα όμως μπαίνουμε σε αχαρτογράφητα νερά. Τι θα κάνει το ΝΑΤΟ, που δεν μπορεί να εμπλακεί σε πόλεμο με τη Ρωσία ούτε και να αγνοήσει εντελώς τις υποχρεώσεις του έναντι μιας συμμάχου χώρας; Πώς θα αντιδράσει ο Ρώσος ηγέτης, του οποίου το προφίλ κινδυνεύει να τσαλακωθεί αν δεν απαντήσει με ισοδύναμες ενέργειες; Και τέλος, πώς θα επηρεασθεί η σύγκλιση που διαφαινόταν ανάμεσα στους Δυτικούς και τη Μόσχα προκειμένου να καταπολεμηθεί πιο αποτελεσματικά το ISIS;
Τα γεωπολιτικά δεδομένα στη γειτονιά μας αλλάζουν πολύ γρήγορα και θεαματικά. Μη βιαστούμε να βγάλουμε συμπεράσματα. Το κάνουν ήδη οι αυτοσχέδιοι αναλυτές της γεωπολιτικής, προκαλώντας άφθονο γέλιο και κλάμα.
Η Ελλάδα μπορεί να παίξει σωστά τα χαρτιά της. Δεν είναι, όμως, σωστό να αντιμετωπίζουμε τις εξελίξεις φοβικά, λειτουργώντας πάντοτε με το σύνδρομο του «τι πάνε να μας σκαρώσουν πάλι».
Πάντως, ένα είναι βέβαιο. Ο κ. Ερντογάν αγγίζει την ύβρι, που η Ιστορία έχει αποδείξει –ανά τους αιώνες– ότι οδηγεί σε απρόβλεπτες και σπασμωδικές ενέργειες. Η περιοχή μας «επαναχαράσσεται» ύστερα από περίπου 100 χρόνια, γεγονός που γεννά κινδύνους, αλλά ενδεχομένως και ευκαιρίες.
Comments