Κοινωνία & Πολιτισμός

Ένας γερμανός τραπεζίτης στην Τήνο

Ένας γερμανός τραπεζίτης φθάνει στις Κυκλάδες για να ελέγξει τις εγγυήσεις δανείων πελατών του. Έρχεται αντιμέτωπος με αναπάντεχα περιστατικά. Η κωμωδία Highway to Hellas προβάλλεται στους γερμανικούς κινηματογράφους.

Από τη μια πλευρά οι Γερμανοί της τάξης και της οργάνωσης. Από την άλλη, οι χαοτικοί Έλληνες. Πάνω σε αυτό το απλοϊκό κλισέ βασίζεται εν πρώτοις η νέα γερμανο-ελληνική ταινία Highway to Hellas, που εδώ και λίγες μέρες προβάλλεται στις γερμανικές κινηματογραφικές αίθουσες. Πρόκειται για μια διασκεδαστική κωμωδία με φόντο τη μεταμνημονιακή Ελλάδα της κρίσης. Όπως γλαφυρά αναφέρει η εφημερίδα Die Welt ολοκληρώθηκε το φθινόπωρο 2014, με άλλα λόγια όταν ακόμη ο παγκοσμίως πλέον γνωστός Γιάνης Βαρουφάκης δεν είχε γίνει καν υπουργός Οικονομικών!

Η ταινία Ηighway to Hellas γυρίστηκε στην Τήνο, που σύμφωνα με το σενάριο είναι το Παλλαδίκι, ένα τυπικό κυκλαδίτικο νησί, λουσμένο στον αιγαιοπελαγίτικο ήλιο. «Γκαλαπάγκος του Αιγαίου» το λένε μάλιστα σε κάποιο σημείο της ταινίας. Το σενάριο έχει ως σημείο εκκίνησης την ελληνική οικονομική κρίση αλλά και τις ελληνογερμανικές σχέσεις, όπως διαμορφώθηκαν καθόλη αυτήν την περίοδο, πατώντας συχνά πάνω στο δίπολο δανειστή – οφειλέτη.

Kωμικοτραγικές καταστάσεις με φόντο το Αιγαίο

Kρίστοφ Μαρία Χερμπστ και Άνταμ Μπουσδούκος σε σκηνή από την ταινία

Τον πρωταγωνιστικό ρόλο υποδύεται ο Κρίστοφ Μαρία Χερμπστ. Ένας υψηλόβαθμος υπάλληλος γερμανικής τράπεζας (Γιοργκ Γκάισνερ) καταφθάνει στο ελληνικό νησί, όχι για διακοπές αλλά για δουλειά. Η υποδοχή δεν είναι μετά βαΐων και κλάδων, τουναντίον. Στόχος της επαγγελματικής αποστολής στην οποία βρίσκεται είναι να διενεργήσει ελέγχους στις εγγυήσεις δανείων που έχουν λάβει έλληνες κάτοικοι της περιοχής που είναι πελάτες της τράπεζας. Οφείλει να εξακριβώσει πρώτον, αν πράγματι οι εγγυήσεις αυτές υπάρχουν κι έπειτα, σε τι ποσό ανέρχονται προκειμένου να διευκολυνθεί η αποπληρωμή των δανείων αλλά και η διασφάλιση της τράπεζας –η οποία βρίσκεται σε κακή κατάσταση.

«Θέλει μόνο να πάρει λεφτά» λέει ένας γηραιός κύριος στο καφενείο του νησιού κατά την άφιξη του τραπεζίτη. Από την πλευρά του ο Γιοργκ Γκάισνερ έχει τον άχαρο ρόλο να εξακριβώσει εάν όντως υπάρχει ο σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και ένα νοσοκομείο, για τα οποία η τράπεζα έχει υπόνοιες ότι είναι στην πραγματικότητα… ανύπαρκτα. Επίσης πρέπει να ελέγξει εξονυχιστικά όλα τα εχέγγυα για την εξυπηρέτηση δανείων, φορολογικά στοιχεία, περιουσίες, καταθέσεις. Στο πλαίσιο αυτό αναγκάζεται να συγχρωτιστεί με τους ντόπιους, προύχοντες αλλά και απλούς κατοίκους του νησιού, με αποτέλεσμα σιγά σιγά να γίνεται κομμάτι της καθημερινότητας του νησιού. Από ατσαλάκωτος γραφειοκράτης αποκαλύπτει ή ανακαλύπτει σταδιακά την ανθρώπινη πλευρά του, αφήνεται να γευθεί τις ομορφιές του Αιγαίου που του προσφέρονται απλόχερα, ακόμη και να ερωτευθεί μια γοητευτική Ελληνίδα.

Προσεγγίζοντας με χιούμορ την ευρωκρίση

Αν και φαινομενικά η ταινία μοιάζει να αναπαράγει κλισέ, στην ουσιά τελικά τα αποκαθηλώνει

O κλασικός αυτός δυισμός ηχεί σε πολλούς παρωχημένος. Ωστόσο η ταινία μονολότι σε μια πρώτη ανάγνωση μοιάζει να αναπαράγει τα στερεότυπα της ευρωκρίσης, τελικά τα χρησιμοποιεί για να αποδείξει το αντίθετο: ότι η πραγματικότητα είναι τελικά περισσότερο περίπλοκη από μια απλή ερμηνεία της κρίσης, βασισμένη σε εθνικά στερεοτυπικά χαρακτηριστικά. Όπως ανέφερε στο dpa o γερμανός σκηνοθέτης, Άρον Λέμαν, στόχος της ταινίας είναι να προσεγγίσει με χιούμορ το θέμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης στην Ελλάδα, ανατρέποντας κλισέ και γενικεύσεις, όπως αυτό των «χρεοκοπημένων Ελλήνων». Όλα αυτά αφήνονται να αναδυθούν μέσα από κωμικοτραγικά περιστατικά, που αγγίζουν κάποιες φορές τα άκρα, αλλά εντούτοις δεν είναι παντελώς άγνωστα στην ελληνική πραγματικότητα.

Το ρόλο του δημάρχου υποδύεται ευφάνταστα ο Ακύλλας Καραζήσης, ενώ ο Άνταμ Μπουσδούκος, γνωστός στο ελληνικό κοινό από την ταινία του Φατίχ Ακίν Soul Kitchen (2009) υποδύεται έναν ελληνογερμανό που πλέον ζει μόνιμα στο Παλλαδίκι. Η ταινία αναμένεται να προβληθεί στην Ελλάδα από το 2016.

Δήμητρα Κυρανούδη (dpa / Die Welt)