Ενα νέο κοινωνικό συμβόλαιο
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΠΟΥΡΝΑΡΑΕνα νέο κοινωνικό συμβόλαιο
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Από τα χρησιμότερα αναγνώσματα του φετινού καλοκαιριού ήταν αναμφισβήτητα το βιβλίο του Στάθη Καλύβα «Καταστροφές και θρίαμβοι». Να, τι μου έκανε περισσότερη εντύπωση: η θέση του συγγραφέα ότι στην Ελλάδα πιστεύουμε εσφαλμένα πως τα κόμματα ευθύνονται για την αναιμική ανάπτυξη της κοινωνίας των πολιτών. Κατά τη γνώμη του συμβαίνει το αντίθετο. Πολλές κοινωνικές ομάδες, που συναπαρτίζουν ένα είδος civic society στην ελληνική του εκδοχή, ασκούν σημαντική επιρροή στο κράτος, διαμέσου της δραστηριοποίησης των μελών τους στα πολιτικά κόμματα. Ετσι διαμορφώνονται «ομάδες πίεσης» πάντα εντός της ιδιόμορφης αυτής κοινωνίας πολιτών, οι οποίες κερδίζουν ευνοϊκή φορολογία, καθεστώς προστασίας από τον ανταγωνισμό της αγοράς, προωθούν συντεχνιακά συμφέροντα κ.λπ.
Από το 2010 όλες οι κυβερνήσεις στάθηκαν απέναντι στο πρόβλημα αυτό με τεράστια δειλία. Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Ενα κυβερνητικό επιτελείο, που στελεχώνεται από το κόμμα, δηλαδή τις ομάδες πίεσης, δημοσίων υπαλλήλων, δικηγόρων, δημοσιογράφων, αγροτών, ιατρών, φαρμακοποιών, θα δαγκώσει τον ίδιο του τον εαυτό; Θα ακρωτηριάσει ένα ζωτικό μέρος του οργανισμού του δυσαρεστώντας έναν «αιμοδότη»; Αδύνατον. Το πολιτικό κόστος ήταν ο καθοριστικός γνώμονας σε κάθε απόφαση και κυρίως στη μη εφαρμογή νόμων που είχαν ψηφισθεί.
Σήμερα έχουμε ανάγκη από ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, το οποίο δεν μπορεί να μοιάζει με εκείνο του παρελθόντος. Η κρίση ανέδειξε μιαν άλλη πλευρά της κοινωνίας των πολιτών που μοιάζει περισσότερο με τα δυτικά πρότυπα. Διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις που είχαν ως στόχο την ανακούφιση των συμπολιτών μας που βρίσκονται σε ανάγκη και την αλληλεγγύη προς τους αδύναμους έχουν ανοίξει έναν διαφορετικό δρόμο. Χάρη σε αυτές, ο μέσος Ελληνας έχει αρχίσει να συνειδητοποιεί ότι το να είσαι μέλος μιας ομάδας δεν σημαίνει απαραίτητα πως ο αυτοσκοπός είναι η διεκδίκηση, αλλά μπορεί να είναι και η προσφορά.
Παλαιότερα, αυτό το καθήκον προς την κοινωνία ευδοκιμούσε. Ας θυμηθούμε, λ.χ., τις γυναίκες που πήγαιναν εθελοντικά στον Ερυθρό Σταυρό. Μετά τη λαίλαπα του λαϊκιστικού ΠΑΣΟΚ όμως, το συνανήκειν σε μια ομάδα σήμαινε μόνον συγκαρπώνομαι....
Comments