Κοινωνία & Πολιτισμός

Η ελληνική κρίση από ψυχολογική σκοπιά

Πώς θα μπορούσε κανείς να αποτιμήσει τις ελληνογερμανικές σχέσεις εν καιρώ κρίσης από ψυχολογική άποψη; Είναι τελικά οι Έλληνες και οι Γερμανοί τόσο διαφορετικοί; Δημοσιογράφοι και ψυχολόγοι συνομιλούν.

Για την ελληνική κρίση έχουν ειπωθεί τα πάντα, αλλά όχι από όλους. Σχεδόν όλες οι κατηγορίες ειδικών έχουν τοποθετηθεί για την ελληνική κρίση, όχι όμως και οι… ψυχολόγοι. Κάπως έτσι ήταν η εισαγωγή του αρχισυντάκτη της τοπικής εφημερίδας της Κολωνίας Kölner Stadt Anzeiger κατά τη διάρκεια μιας ενδιαφέρουσας δημόσιας συζήτησης για την Ελλάδα με τη συμμετοχή Γερμανών ψυχολόγων. Μια διαφορετική ματιά στις ψυχές Ελλήνων και Γερμανών υπό την επίδραση της ευρωκρίσης. Στη συζήτηση συμμετείχαν ο επικεφαλής της Κλινικής Ψυχοσωματικών Νόσων της Κολωνίας Μίκαελ Ζόνενμπεκ καθώς και ο ψυχολόγος Στέφαν Γκρούνενβαλντ.

Οι δύο Γερμανοί ψυχολόγοι θέλοντας να περιγράψουν γλαφυρά την κατάσταση χρησιμοποίησαν τη βιβλική παραβολή του ασώτου γιου. Η Ελλάδα μοιάζει με τον μικρό, απείθαρχο γιο της βιβλικής ιστορίας, ο οποίος κατασπατάλησε το κληρονομικό μερίδιο που του αναλογούσε εν αντιθέσει με τον μεγάλο υπάκουο γιο, που πάντα μεριμνούσε για το μέλλον. Ο μεγάλος γιος δεν είναι άλλος από τη Γερμανία. Ωστόσο, όταν ο μικρός γιος βρέθηκε σε κίνδυνο ο πατέρας του ήταν εκεί, όπως ακριβώς και η Ευρώπη για την Ελλάδα. Ωστόσο, το ότι τα δυο αδέρφια θα έρχονταν κάποια στιγμή σε σύγκρουση ήταν αναμενόμενο ήδη από τους βιβλικούς χρόνους.

Ας μεταφερθούμε στο σήμερα. Τα δύο άσπονδα αδέρφια, η Ελλάδα και η Γερμανία, διάκεινται πράγματι εχθρικά το ένα προς στο άλλο; Η μήπως αυτό είναι μόνο μια φαινομενική έχθρα, αφού στην πραγματικότητα ακόμη και οι Γερμανοί κρύβουν μέσα τους έναν «Έλληνα»; Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει ο Στέφαν Γκρούνεβαλντ.

Αντίσταση μέσα στην κρίση

H αντίσταστη κατά της Γερμανίας εγγεγραμμένη στο ελληνικό υποσυνείδητο

Σύμφωνα με τον Μίκαελ Ζόνενμπεκ πολλοί ήταν αυτοί που ήθελαν να συνετίσουν την Ελλάδα, όχι μόνο ως προς την εκπλήρωση των οικονομικών της υποχρεώσεων, αλλά και επειδή θέλησε να αντισταθεί. Τα ερείσματα μιας τέτοιας συμπεριφοράς από αμφότερους είναι μεταξύ άλλων και ιστορικά. Το ιστορικό προηγούμενο της ελληνικής αντίστασης κατά των Γερμανών κατακτητών κατά τη διάρκεια του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου έμεινε βαθιά χαραγμένο στο συλλογικό υποσυνείδητο του ελληνικού λαού. Έκτοτε το αίσθημα αντίστασης του ελληνικού λαού ξυπνά ανά περιόδους κρίσης. Ο μηχανισμός αυτός άμυνας εμφανίζεται κυρίως στην ηλικία της εφηβείας, υποστηρίζει ο Ζόνενμπεκ.

Αλλά τι συμβαίνει από γερμανικής πλευράς; Σύμφωνα με τον Στέφεν Γκρούνβαλντ, οι Γερμανοί διακατέχονται από μια διαρκή αμφιβολία και αμφιθυμία. Απόλυτη προβλεψιμότητα, συνέπεια στις οικονομικές και προσωπικές υποχρεώσεις από τη μια αλλά και μια ενδόμυχη λαχτάρα για την ελαφρότητα της Μεσογείου. Αυτή ακριβώς η αντίφαση είναι ίδιον της γερμανικής ψυχής κατά τον Στέφεν Γκρούνενβαλντ. Κάπου εκεί είναι που έρχεται και η σύγκλιση με τους ατίθασους Έλληνες. Μέσα από τις διαφορές αναδύονται και τα κοινά σημεία. Όπως σε όλα αδέρφια σε τελική ανάλυση.

Κölner Stadt Anzeiger / Δήμητρα Κυρανούδη