Για όλα φταίει… η αντιπολίτευση /καθημερινή

Tου Θανου Οικονομοπουλου

Ο μακαρίτης ο Γεώργιος Καρτάλης, ένας από τους πλέον αξιόλογους και αποτελεσματικούς υπουργούς Οικονομίας στην μεταπολεμική Ελλάδα, είχε ένα ζωντανό «δείκτη» των αντιδράσεων και των προσδοκιών της κοινωνίας στα μέτρα και τις πολιτικές της εξουσίας: έναν φίλο του απόστρατο ναύαρχο, σοβαρό άνθρωπο με κρίση και κοινή λογική, τον οποίο χρησιμοποιούσε (ατύπως, βεβαίως, χωρίς διορισμούς και… αντιμισθίες «ειδικού συμβούλου»!) για να γραδάρει σχεδόν επί καθημερινής βάσεως «τι λέει ο κόσμος»! Τον είχε παρακαλέσει να τριγυρίζει (ως άγνωστος μεταξύ αγνώστων) στην αγορά, τα καφενεία, τα γραφεία επιχειρήσεων αλλά και του Δημοσίου, στα σαλόνια αλλά και τα σπίτια των φίλων του, να προκαλεί κουβέντες και ν’ ακούει τις πάσης φύσεως αντιδράσεις, τα παράπονα, τις ελπίδες, τα «θέλω» των απλών ανθρώπων αλλά και των «παραγόντων», και να του τις μεταφέρει – αφιλτράριστες, αφτιασίδωτες, όσο σκληρές κι αρνητικές κι αν ήταν… Κι από κοντά, φυσικά, και τα «καλά λόγια», την ευμενή υποδοχή κυβερνητικών πράξεων και κινήσεων…

Οι τωρινοί (των αρκετών τελευταίων χρόνων) πολιτικοί μας ταγοί είναι απολύτως βέβαιο ότι τέτοιο «μέτρο» για να γραδάρουν τις επιπτώσεις των πολιτικών τους και τις συνακόλουθες αντιδράσεις της κοινωνίας, δεν… καταδέχονται να έχουν! Περικυκλωμένοι από ένα σωρό τεχνοκράτες και ειδικούς, με άριστες σπουδές και περγαμηνές, αλλά συνηθέστατα με ελάχιστη κοινωνική «πείρα ζωής», περιορίζονται στην αφ’ υψηλού άσκηση της εξουσίας, ως… αδιαμφισβήτητοι παντογνώστες, με τακτικές του τύπου «αποφασίζομεν και διατάσσομε», ακολουθούν «ρετσέτες» της μόδας (άλλοτε «σοσιαλιστικές», άλλοτε «νεοφιλελεύθερες», συχνά στοχεύουσες ένα θολό και απροσδιόριστο «μεσαίο χώρο»…), αλλά και ανεπεξέργαστες «οδηγίες», που λογικό είναι να θέλουν λεπτομερή εξειδίκευση, ανάλογα με τα «υποκείμενα» και το περιβάλλον τους, στο οποίο πρόκειται να εφαρμοσθούν…

Εχουμε βιώσει σε τούτο τον τόπο τις αρνητικές επιπτώσεις απλής «μεταφοράς και εφαρμογής» κάποιων τέτοιων οδηγιών, λ.χ., από τις Βρυξέλλες, που θα μπορούσαν να έχουν άλλες επιπτώσεις, αλλά και αποτελέσματα, αν οι «δικοί» μας φρόντιζαν (κάποιοι, στο παρελθόν, το επιδίωξαν με επιτυχία...) να διαπραγματευθούν (σύνηθες το φαινόμενο από «ισχυρές» ή απλώς... πείσμονες εθνικές κυβερνήσεις χωρών - μελών) τον τρόπο και το βάθος χρόνου εφαρμογής τους, για να «περάσουν» δίχως κραδασμούς και αντιδράσεις, σε συνδυασμό με την απαραίτητη «ωρίμαση» (μαζί και εκπαίδευση...) της κοινωνίας. Συχνά, αντίθετα, αυτές οι «οδηγίες» χρησιμοποιήθηκαν ως «άλλοθι» για την υιοθέτηση και εφαρμογή εθνικών πολιτικών, με αποτέλεσμα τα «ξένα κέντρα» να... ενοχοποιούνται γενικώς και αφοριστικώς. Με πολύ αρνητικά συνολικά αποτελέσματα...

«Ενα βημα» μπροστα... μετεωρο!

«Ταγοί», δηλαδή «μπροστάρηδες», είναι βεβαίως οι πολιτικοί. Πρέπει να ανοίγουν και να δείχνουν δρόμους στην κοινωνία, να μη σέρνονται πίσω από τις παγιωμένες αντιλήψεις της (που σχεδόν πάντα απεχθάνονται τις αλλαγές, τις ανατροπές, έστω και με αντίτιμο το μακροχρόνιο καλό, της «ρουτίνας» και των κεκτημένων...), αλλά η πολιτική σοφία ορίζει πως οι πολιτικοί πρέπει βεβαίως να είναι λίγα βήματα μπροστά, αλλά όχι και... σε μεγάλη απόσταση από την κοινωνία. Γιατί τότε χάνεται ο δεσμός, η απαραίτητη οργανική και αποτελεσματική «συνάφεια». Και, κυρίως, στον «λόγο», αλλά και τη δράση της εξουσίας, πρέπει να κυριαρχεί η (έστω ενίοτε πικρή και δυσάρεστη...) αλήθεια, η πολύ συγκεκριμένη επιδιωκόμενη στόχευση, η περιγραφή των βημάτων που πρέπει να γίνουν (συχνά και με προσωρινές θυσίες και «εκπτώσεις») προς την κατεύθυνση αυτή, και ΠΑΝΤΑ το εθνικό όραμα που βρίσκεται μπροστά από όλα αυτά. Αλλιώς, η κοινωνία δεν συνεγείρεται, δεν συστρατεύεται, «πεισμώνει» και αντιδρά...

Το 2004, το σημερινό κυβερνών κόμμα πήρε μια καθαρή εντολή του 45% και μια εν πολλοίς «λευκή επιταγή», επειδή η κοινωνία ήθελε να απαλλαγεί από το φθαρμένο και «αυτοκυρωμένο» από σειρά τραγικών σφαλμάτων λόγω «καθεστωτικής νοοτροπίας» ΠΑΣΟΚ. Στα χρόνια του «εκσυγχρονισμού», ο συνολικός «εθνικός απολογισμός» της σημερινής αξιωματικής αντιπολίτευσης υπήρξε θετικός – δεν έπεσε από μεγάλα κυβερνητικά λάθη το ΠΑΣΟΚ, έπεσε λόγω της «συμπεριφοράς» του και της προκλητικής οίησης κάποιων από τα «επώνυμα» στελέχη του. Καλώς έπεσε – το σφάλμα της κυβέρνησης που το διαδέχθηκε, ήταν ότι επιχείρησε όλες τις ολιγωρίες και τους δισταγμούς της, την αναποφασιστικότητα και τους «ατυχείς» χειρισμούς της σε μια σειρά ζητημάτων, να τα αποδώσει στην «καμένη γη» που κληρονόμησε...

Ιδίως όταν ταυτόχρονα υποσχόταν πως αυτή θα καθιέρωνε «άλλο ύφος και άλλο ήθος», διαβεβαίωνε πως θα κυβερνήσει με «σεμνότητα και ταπεινότητα», ορκιζόταν στην εκ βάθρων πάταξη της «διαπλοκής και της διαφθοράς» και... διατράνωνε πως «υπάρχει καλύτερη Ελλάδα –και τη θέλουμε»– αφήνοντας εύλογα να αιωρείται και η «δέσμευση» πως ήξερε το «πώς» θα αποκτήσουμε αυτή την «καλύτερη Ελλάδα». Υποσχόταν (και συνεχίζει «συνεπής» να υπόσχεται...) ένα κύμα μεταρρυθμίσεων που θα «άλλαζε τον τόπο», αλλά μέχρι στιγμής σε όλα, τα όποια βήματα έχει κάνει, τα συνοδεύει με... πισωγυρίσματα, αναβολές και αναπομπές στο αόριστο μέλλον.

Ισχυς της η... αδυναμια των αλλων

Η οικονομική «άνοιξη», για την οποία διαβεβαίωνε (αποκαλύπτοντας ταυτόχρονα και το «πώς» θα τη χρηματοδοτούσε – με τι όφελος, αξίας 10 δισ. ευρώ, από την πάταξη της διαφθοράς...), ακόμη έχει... «χιόνια» και οι όποιες θετικές εκφάνσεις της αφορούν «δείκτες» και όχι ουσιαστικό αντίκρισμα στην κοινωνία – σε πολλά μάλιστα σημεία, κι αυτή η βελτίωση προκύπτει ως αποτέλεσμα... «δημιουργικής λογιστικής», για τη χρησιμοποίηση της οποίας μεμφόταν δυναμικά το προκάτοχο ΠΑΣΟΚ...

Η παραοικονομία, παρά τα «μέτρα», ακουμπάει τα 75 δισ. ευρώ ετησίως (υπολογίζεται ότι κυμαίνεται περί το 30% του ΑΕΠ – όσο, δηλαδή, την «παρέλαβε»...), η φοροδιαφυγή, πάλι παρά τα «μέτρα», τη διάλυση και την... επανασύσταση των διωκτικών μηχανισμών, είναι της τάξεως των 10 δισ. τον χρόνο, η εισφοροδιαφυγή ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ – και παρά ταύτα, είναι η... τελευταία παράμετρος που προβληματίζει την κυβέρνηση σε ό,τι αφορά την εξυγίανση του ασφαλιστικού...

Η «μεταρρύθμιση» στην Παιδεία, έστω αυτή η αποσπασματική που επιχειρήθηκε και αφορούσε μόνο ένα τμήμα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (μια σωστή και στέρεη μεταρρύθμιση θα έπρεπε να αρχίσει από... το νηπιαγωγείο!), ακόμη δεν δείχνει να έχει βρει την «περπατησιά» της –και η επίκληση του λαϊκισμού των πεζοδρομίων και του «ακτιβισμού» της αριστεράς είναι η μια μόνο πλευρά της πραγματικότητας–, ενώ και η «υπόσχεση - δέσμευση» γι’ αυτό το έρμο «5% του ΑΕΠ για την Παιδεία όχι μόνο παραμένει... οραματική δέσμευση, αλλά στην πράξη είδαμε να... μειώνεται ως ποσοστό επί του ΑΕΠ. Μετά την «αναθεώρηση» που (στα χαρτιά...) μας έκανε πιο «πλούσιους» και «ανεπτυγμένους»...

Οι διακηρύξεις για «κανέναν νέο φόρο!» (είπαμε: θα αρκούσε η εξοικονόμηση 10 δισ. από την «πάταξη της διαφθοράς»...), στην πράξη υλοποιήθηκαν με μια σειρά αυξήσεων στην έμμεση φορολογία, στα «κινητά», τα ποτά και τα τσιγάρα, τα καύσιμα και... τον ΦΠΑ κατά μία μονάδα (και ακόμη και τώρα «παίζεται» και ενδεχόμενη νέα αύξηση του συγκεκριμένου φόρου...), για τα μικρομεσαία εισοδήματα αυτή η «εξισορροπημένη» φορολογία στα ακίνητα τελικά (έστω και λίγο...) αρνητική θα είναι. Και από κοντά, το κύμα της ακρίβειας συνεχίζεται διογκούμενο, παρά την «εξασφάλιση» της λειτουργίας του ανταγωνισμού στην «ελεύθερη αγορά» (που όλο και πιο έντονα μας δείχνει τα σημάδια της ασυδοσίας της!), που υποσχόταν διαβεβαιώνοντας ότι ξέρει και το «πώς» η σημερινή κυβέρνηση...

Το «επανιδρυθέν» κράτος δίνει καθημερινά (πέραν της κραυγαλέας περίπτωσης του χάους και της ασυνεννοησίας στις πρωτοφανείς φωτιές του καλοκαιριού) δείγματα ανικανότητας και αναποτελεσματικότητας, με έναν διοικητικό μηχανισμό ανεπαρκέστατο και διεφθαρμένο – δημόσια διοίκηση, ασφάλεια, κ.λπ. Και το μόνο «ατού» που εξακολουθεί να διαθέτει και να εκμεταλλεύεται η κυβέρνηση είναι η... αναξιοπιστία, η ανυπαρξία, η πλήρης αδράνεια της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Οποία θλίψη...