Θα γλιτώσει η Αμερική τον «δημοσιονομικό γκρεμό»;
Ο πολιτικός και οικονομικός αντίκτυπος είναι πολύ μεγάλος για την Ουάσιγκτον, ώστε να επιτρέψει να ισχύσουν οι μεγάλες αυξήσεις φόρων και οι περικοπές δαπανών. Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι νομοθέτες θα βρουν μια αποφασιστική λύση για τα δημοσιονομικά δεινά της χώρας, γράφει ο David Grant στο Christian Science MonitorWeekly.
«Χαλάρωσε, Αμερική. Μπορείτε να πετάξετε τα αλεξίπτωτά σας. Η Ουάσιγκτον δεν είναι πιθανό να ρίξει την χώρα στον “δημοσιονομικό γκρεμό.” Ακόμη και μια πρωτεύουσα που είναι σε αδιέξοδο και δυσλειτουρεί όπως η Ουάσιγκτον δεν είναι πιθανό να διακινδυνεύσει μια κίνηση που έχει τόσες πολλές οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις, σύμφωνα με ένα ευρύ φάσμα εμπειρογνωμόνων.[…]Ιδού οι πέντε λόγοι που δεν θα συμβεί καυτό:
Η λέξη που αρχίζει από «ύ»
Πολλοί πιστεύουν ότι το φάντασμα της διπλής ύφεσης παραμένει ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο το Κογκρέσο και ο πρόεδρος θα φθάσουν σε κάποια λύση ως την 1η Ιανουαρίου. Είναι κάτι που κανένα κόμμα δεν θέλει να δει – ή να κατηγορηθεί γι’ αυτό. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου (CBO) εκτιμά ότι με τις μαζικές περικοπές δαπανών και τις αυξήσεις φόρων που επιβάλλονται από τον γκρεμό, το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν των ΗΠΑ θα συρρικνωθεί κατά μισή ποσοστιαία μονάδα το 2013. (Ορισμένες προβλέψεις στον ιδιωτικό τομέα πιστεύουν ότι το χτύπημα θα μπορούσε να είναι ακόμη πιο σοβαρό). Αυτό ανέρχεται σε 2,7 εκατομμύρια λιγότερες θέσεις εργασίας από ό,τι θα δημιουργούσε η οικονομία σε άλλη περίπτωση έως το τέλος του έτους, λέει το CBO, που θα ωθούσε το ποσοστό ανεργίας -τώρα στο 7,9%- πάνω από το 9%.
Ακόμη και χωρίς την απειλή του γκρεμού, το CBO υπολογίζει ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί στο αναιμικό 1,7% φέτος, ενώ η ανεργία θα κυμανθεί στο 8% περίπου. Με την Ευρώπη βυθισμένη στα δικά της δημοσιονομικά προβλήματα και άλλες μεγάλες οικονομίες του κόσμου να επιβραδύνονται, όπως η Κίνα, μια ύφεση στις Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσε να έχει καταστροφικές παγκόσμιες συνέπειες.
Λόγω των επιπτώσεων στις ατζέντες
Οι αυξήσεις των φόρων που επιβάλλονται από τον γκρεμό για τους Αμερικανούς, συλλογικά, θα είναι οι μεγαλύτερες εδώ και έξι δεκαετίες, όπως μετρώνται με ένα ποσοστό της οικονομίας. Κανείς ο οποίος πληρώνει φόρο εισοδήματος δεν θα γλιτώσει και πολλοί άλλοι επίσης.
Ένα μεγάλο μέρος της προσοχής επικεντρώθηκε στη λήξη της εποχής Μπους όσον αφορά τις φορολογικές περικοπές που θα ωφελούσαν τους πλούσιους. Ο πρόεδρος Ομπάμα έχει δηλώσει ότι αντιτίθεται σε κάθε συμφωνία που θα επεκτείνει φορολογικές περικοπές σε νοικοκυριά με εισοδήματα πάνω από 250.000 δολάρια, ενώ ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Τζον Μπόνερ, πιστεύει ότι η υψηλότερη φορολογία στα μεγαλύτερα εισοδήματα των Αμερικανών θα επιβραδύνουν την ανάπτυξη νέων θέσεων εργασίας. Ο Μπόνερ έχει υπονοήσει ότι οι πλούσιοι θα μπορούσαν να πληρώσουν περισσότερα από τη μείωση των φορολογικών εκπτώσεων που λαμβάνουν – αλλά όχι με την αύξηση των οριακών φορολογικών συντελεστών τους.
Ωστόσο, πολλές από τις φορολογικές αυξήσεις που θα προκύψουν, εάν ισχύσει ο δημοσιονομικός γκρεμός, θα επηρεάσουν τους μεσαίου εισοδήματος Αμερικανούς. Ένα νοικοκυριό που κερδίζει 50.000 δολάρια το χρόνο, για παράδειγμα, θα δει τους φόρους του να αυξάνονται κατά 2.000 δολάρια το 2013, σύμφωνα με το Κέντρο Φορολογικής Πολιτικής. Και αυτό παράλληλα με την προγραμματισμένη λήξη των εκπτώσεων φόρου για τα χαμηλά εισοδήματα και τους φοιτητές που ψηφίστηκε το 2009 ως μέρος του πακέτου οικονομικών κινήτρων.
Λόγω του 401 (k)
Ενώ οι νομοθέτες μπορούν να βάζουν ό,τι θέλουν πάνω στον δημοσιονομικό γκρεμό, υπάρχει ένα αμερικανικό ίδρυμα που καταγράφει τη γνώμη του κάθε μέρα, ανεξάρτητα από τις μηχανορραφίες της Ουάσιγκτον, η Wall Street. Πολλοί αναλυτές αναμένουν ότι η χρηματιστηριακή αγορά θα διαδραματίσει ένα ρόλο ασκώντας πίεση προς τις δύο πλευρές για να επιτευχθεί μια συμφωνία. Αφήνοντας το έθνος να πέσει στον γκρεμό – ή ακόμα και να προσεγγίσει το γκρεμό – θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια καταστροφική πτώση στο χρηματιστήριο, λένε, που θα διαβρώσει τα χαρτοφυλάκια των ανθρώπων και τους ισολογισμούς των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Οι αγορές έχουν ήδη εγγράψει τις απόψεις τους πάνω από αυτό το φορολογικό σημείο περιστροφής. Κατά την πρώτη εβδομάδα μετά τις εκλογές, ο δείκτης Standard & Poors 500 Index βυθίστηκε 2,3%, εν μέρει εξαιτίας του άγχους για τα υψηλότερα ποσοστά φόρου επί των κεφαλαιουχικών κερδών και των μερισμάτων, εάν δεν καθοριστεί ο δημοσιονομικός γκρεμός.
Το 2008, αφού η Βουλή απέρριψε το σχέδιο διάσωσης των τραπεζών (το Troubled Asset Relief Program, ή TARP), ο δείκτης Dow Jones Industrial Average υποχώρησε περισσότερο από 700 μονάδες. Όταν επέστρεψε η συζήτηση για τη νομοθεσία, το νομοσχέδιο κέρδισε 60 νέους υποστηρικτές και ψηφίστηκε.
Λόγω του κοφτερού μαχαιριού
Ο γκρεμός θα επέβαλε περίπου 100 δις δολάρια στις περίφημες “αυτόματες περικοπές.” Περίπου οι μισές από αυτές θα προέρχονταν από τις στρατιωτικές δαπάνες και οι υπόλοιπες από πιο «διακριτικά» προγράμματα, με εξαίρεση μερικά πράγματα, όπως η κοινωνική ασφάλιση, τα επιδόματα των βετεράνων, η ασφάλιση και η υγεία των παιδιών. Ομάδες σε όλο το πολιτικό φάσμα συνεργάζονται για να αποτρέψουν το αδιάκριτο κλάδεμα. Οι Ρεπουμπλικάνοι δεν θέλουν τις τεράστιες περικοπές στις στρατιωτικές δαπάνες, που θα ανέλθουν σε περίπου 10%, το ίδιο και κάποιοι Δημοκράτες, συμπεριλαμβανομένου και του υπουργού Άμυνας Λίον Πανέτα, ο οποίος έχει δηλώσει ότι θα οδηγήσει σε σημαντικές απώλειες θέσεων εργασίας και μειώσεις σε μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα.
Η ομοσπονδιακή βοήθεια έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να περικοπεί περίπου 8%, κάτι που θα ήταν δύσκολο ακόμη και χωρίς την καταστροφή του τυφώνα Sandy. Δαπάνες για τις μυστικές υπηρεσίες, αυτοκινητόδρομους, έρευνες για την υγεία, το FBI, την προστασία του περιβάλλοντος θα έπρεπε να περικοπούν και όλες έχουν τους ψηφοφόρους τους.
Λόγω του μεταβαλλόμενου πολιτικού λογισμού
Μια δημοφιλής άποψη στην Ουάσιγκτον είναι ότι οι εκλογές δεν άλλαξαν τίποτα. Τα ίδια κόμματα βρίσκονται στην ίδια θέση. Οι σχολιαστές τσακώνονται για το τι συνιστά εντολή – είναι η νίκη του Ομπάμα αρκετά μεγάλη;
Ωστόσο, πολλοί νομοθέτες στο Καπιτώλιο ερμηνεύουν την εκλογή ως διαταγή του αμερικάνικου λαού: συνεργαστείτε. Το ερώτημα είναι αν αυτό θα μεταφραστεί σε μια συμφωνία για τον δημοσιονομικό γκρεμό. Βέβαια και τα δύο μέρη έχουν τουλάχιστον κάποιο κίνητρο για να γίνει κάτι.
Ο Ομπάμα είναι απαλλαγμένος από το βάρος του να αντιμετωπίσει και πάλι τους ψηφοφόρους και τον ενδιαφέρει όλο και περισσότερο η κληρονομιά του. Ούτε αυτός ούτε οι Δημοκράτες του Κογκρέσου θα θέλουν να σπαταλήσουν τους πρώτους 18 μήνες από την οριστική θητεία του, που είναι συνήθως ο πιο παραγωγικός χρόνος. Οι Ρεπουμπλικάνοι, επίσης, μπορεί να έχουν μεγαλύτερη διάθεση συμβιβασμού. Δεν μπορούν να κωλυσιεργούν για όλα αυτά τα θέματα, διότι αυτό θα τους βλάψει στις εκλογές του 2014. […]
Ο Μπονέρ, ο Ομπάμα και ο ηγέτης της πλειοψηφίας της Γερουσίας Χάρι Ράιντ φαίνονται διαλλακτικοί, σε αντίθεση με την προεκλογική εκστρατεία. Επιδιώκουν ένα είδος επαναπροσέγγισης διευρύνοντας συνεχώς το φάσμα των εξωτερικών ομάδων. Η επιχειρηματική κοινότητα, για παράδειγμα, υπόσχεται να παίξει ένα πιο έντονο ρόλο στο να οδηγήσει και τα δύο μέρη να καταλήξουν σε συμφωνία σχετικά με τον δημοσιονομικό γκρεμό και να ακολουθήσει μια μεγάλη συμφωνία για το χρέος και τα ελλείμματα. Πολλοί νομοθέτες επέκριναν τους ‘καπετάνιους’ της βιομηχανίας για τη σιωπή κατά τη διάρκεια της δημοσιονομικής κρίσης του περασμένου καλοκαιριού.
Με την πολιτική πίεση απ’ όλες τις πλευρές, υπάρχουν διάφορα σενάρια για το πώς μπορεί να αποφύγει η Ουάσιγκτον τον δημοσιονομικό γκρεμό. Πολλοί Δημοκρατικοί, με επικεφαλής τον ηγέτη της πλειοψηφίας κ.Ράιντ, θέλουν να χρησιμοποιήσουν τον δημοσιονομικό γκρεμό για να επιτύχουν μια ευρύτερη συμφωνία για το αίσθημα δικαιοδοσίας και την φορολογική μεταρρύθμιση, καθώς και τη μείωση του ελλείμματος της χώρας.Ο Μπονέρ, ωστόσο, έχει προσφέρει μια πιο μετριοπαθή ελπίδα: μια “προκαταβολή” μείωσης του ελλείμματος για να αποδείξει τη σοβαρότητα της Ουάσιγκτον στους επιφυλακτικούς οργανισμούς πιστοληπτικής αξιολόγησης, η οποία θα συνδέεται με τις κατευθυντήριες γραμμές για την επίτευξη της φορολογικής μεταρρύθμισης το 2013.
Οι βετεράνοι παρατηρητές της Ουάσιγκτον πιστεύουν ότι θα επιτευχθεί μία συμφωνία που θα περιλαμβάνει ίσως 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε μείωση του ελλείμματος, στόχους για τα έσοδα και τις δαπάνες ως ποσοστό του ΑΕΠ, καθώς και στόχους για τη μεταρρύθμιση της δικαιοδοσίας για να εργαστούν οι επιτροπές του Κογκρέσου προς την κατεύθυνση αυτή το επόμενο έτος. Αυτό είναι το πιο βιώσιμο σενάριο, διότι δίνει στο Κογκρέσο “μια ευκαιρία για να πολεμήσει κι άλλο” λέει ο Μπρους Τζόστεν , αντιπρόεδρος του Εμπορικού Επιμελητηρίου των ΗΠΑ για κυβερνητικές υποθέσεις. “Η πραγματική μάχη μεταξύ των δύο μερών είναι η φορολογική μεταρρύθμιση και η δικαιοδοσία”.
Και είναι ο αγώνας αυτός που θα δοκιμάσει πραγματικά την τρέχουσα διάθεση στην Ουάσιγκτον. Δεν θα είναι για την αποφυγή οικονομικής καταστροφής, αλλά για τα πιο ιερά ζητήματα του κάθε κόμματος: φόροι για τους Ρεπουμπικάνους και δικαιοδοσία για τους Δημοκρατικούς.
Ενώ ένα μεγάλο παζάρι μπορεί να είναι δύσκολο να επιτευχθεί, αυτό που απασχολεί πολλούς αναλυτές είναι ότι η Ουάσιγκτον δεν θα κάνει σχεδόν τίποτα –κάτι που είναι αρκετό για να αντιμετωπιστεί ο δημοσιονομικός γκρεμός αλλά όχι και το χρέος ή το έλλειμμα του έθνους με ουσιαστικό τρόπο.
“Η ανησυχία μας για τον γκρεμό δεν είναι μην πέσουμε μέσα”, λέει ο Τζιμ Κέσλερ, συν-ιδρυτής της κεντροαριστεράς ομάδας του Τρίτου Δρόμου. “Αλλά ότι ο φόβος μας για να ξεφύγουμε θα πείσει τους ηγέτες να κάνουν κάτι ελάχιστο για το έλλειμμα, αντί για κάτι τολμηρό και ότι εμείς θα χάσουμε αυτή την ευκαιρία.”
Εάν το Κογκρέσο και ο Λευκός Οίκος δεν συμφωνήσουν ουσιαστικά, ωστόσο, θα μπορούσε να ωθήσει την πρόοδο σε άλλα θέματα, από τη μετανάστευση ως την εκπαίδευση για την ενέργεια. “Ο τόνος θα καθοριστεί εντελώς κατά τη διάρκεια των επόμενων 10 εβδομάδων”, λέει ο Κέσλερ. “Αν υπάρχει μια σημαντική συμφωνία εδώ, η διακοπή της διαρροής έχει καθαριστεί και πολλά μπορούν να συμβούν”».
Πυθία
Comments