Πώς το «λουκέτο» απειλεί Ε.Ε. και ευρώ

Πώς το «λουκέτο» απειλεί Ε.Ε. και ευρώ

The New York Times

Με εντυπωσιακή ηρεμία αντέδρασαν οι χρηματαγορές την Τρίτη στην είδηση για τη διακοπή λειτουργίας της αμερικανικής κυβέρνησης. Οι φόβοι ενισχύονταν, όμως, καθώς το πολιτικό αδιέξοδο ανοίγει πρόσφορο έδαφος για την εμφάνιση ενός ακόμη μεγαλύτερου προβλήματος το αμέσως επόμενο διάστημα αν το χρέος του αμερικανικού δημοσίου υπερβεί το ανώτατο όριο που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, κάτι που θα υποχρεώσει την κυβέρνηση να κηρύξει στάση πληρωμών. «Θα ήταν πραγματική καταστροφή, κάτι πολύ χειρότερο από αυτό που συνέβη το 2009» δηλώνει ο Γάλλος χρηματιστής Τιμπό Πρεμπέ, παραπέμποντας στη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση που προκάλεσε η κατάρρευση της Lehman Brothers, τον Οκτώβριο του 2008.

Η αναταραχή στην Ουάσιγκτον έρχεται τη στιγμή που η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται αντιμέτωπη με σειρά απειλών. Αν το Κογκρέσο δεν συμφωνήσει να ανεβάσει το ανώτατο όριο επιτρεπτού δανεισμού της κεντρικής κυβέρνησης, οι επιπτώσεις ενδέχεται να εκτροχιάσουν την εύθραυστη ανάκαμψη της Ευρωζώνης και να επιδεινώσουν την ήδη ορατή επιβράδυνση των οικονομιών σε αναπτυσσόμενες χώρες, υπενθυμίζοντας πόσο εξαρτημένος είναι από την αμερικανική οικονομία ο υπόλοιπος κόσμος. Ο αχανής μηχανισμός της ομοσπονδιακής κυβέρνησης άρχισε να ακινητοποιείται την Τρίτη, καθώς η Βουλή των Αντιπροσώπων απέτυχε να συμφωνήσει επί του νέου κρατικού προϋπολογισμού και αρνήθηκε να παρατείνει τον ισχύοντα.

Ο εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Τζέι Κάρνι, δήλωσε ότι, όσο επιζήμιες κι αν είναι οι συνέπειες από την αναστολή λειτουργιών του αμερικανικού δημοσίου στο σύνολο της οικονομίας, ενδεχόμενη στάση πληρωμών θα ήταν κάτι απείρως χειρότερο. «Οι συνέπειες είναι αδύνατο να προσδιοριστούν με ακρίβεια, πάντως θα είναι καταστροφικές» δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο MSNBC. «Αυτό που συμβαίνει με τη στρατηγική των Ρεπουμπλικανών είναι ότι είναι πρόθυμοι να απειλήσουν τα θεμέλια της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, η οποία σταθεροποιεί το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, κι αυτή είναι μια πολύ ριψοκίνδυνη τοποθέτηση».

Ενδεχόμενη παράλυση της Ουάσιγκτον θα προσθέσει έναν καινούργιο πονοκέφαλο στον υπόλοιπο κόσμο, ο οποίος ήδη προετοιμάζεται να αντιμετωπίσει τις πιθανές επιπτώσεις από τα σχέδια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ για σταδιακή εγκατάλειψη της πολιτικής τόνωσης της οικονομίας μέσω της μαζικής αγοράς ομολόγων του δημοσίου. Τον περασμένο μήνα, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ανέβαλε τις σχετικές αποφάσεις της, καθώς και μόνο η συζήτηση για την αλλαγή πολιτικής προκάλεσε μαζική έξοδο κεφαλαίων από αναπτυσσόμενες χώρες.

«Για άλλη μια φορά η αβεβαιότητα αυξάνεται και αυτό είναι το τελευταίο πράγμα που χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή» δηλώνει ο Χερστ Λέχελ, καθηγητής στη Σχολή Οικονομικών και Διοίκησης Επιχειρήσεων της Φρανκφούρτης. Εάν δεν υπάρξει συμφωνία στο Κογκρέσο μέχρι τις 17 Οκτωβρίου, η Αμερική θα βρεθεί, από τεχνική άποψη, σε κατάσταση χρεοκοπίας, υπονομεύοντας τα θεμέλια της πίστης στις διεθνείς αγορές χρήματος. «Οι επενδυτές θα πανικοβληθούν» δηλώνει ο κ. Λέχε. «Θα αποσύρουν τα κεφάλαιά τους από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Θα τα μετατρέψουν σε ρευστό ή σε χρυσό ή οτιδήποτε άλλο εκτός από κρατικά ομόλογα. Αυτό θα σημάνει την αναζωπύρωση της κρίσης του ευρώ».

Οι συνέπειες μιας αμερικανικής χρεοκοπίας θα ήταν τόσο τρομερές, που πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι είναι αδιανόητο να συμβεί κάτι τέτοιο. Σύμφωνα με αυτή τη λογική, σε πείσμα των κομματικών αντιπαραθέσεων που κορυφώθηκαν αυτές τις ημέρες στην Ουάσιγκτον, τελικά θα υπάρξει συμβιβασμός. Η πεποίθηση ότι ο ορθολογισμός του αμερικανικού έθνους τελικά θα επικρατήσει είχε την αντανάκλασή του στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, την περασμένη Τρίτη, όταν οι τιμές των μετοχών και των κρατικών ομολόγων έμειναν σταθερές.

Ωστόσο, ακόμη και εάν δεν υπάρξει χρεοκοπία, η παρατεταμένη αναστολή λειτουργιών του αμερικανικού δημοσίου θα βλάψει την παγκόσμια οικονομία. Η έκταση της βλάβης εξαρτάται από τη διάρκεια της αναστολής.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιπροσωπεύουν τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ευρώπης. Αν η ανάπτυξη στις ΗΠΑ επιβραδυνθεί, η Ευρώπη θα δοκιμασθεί επίσης. Η ζήτηση για ευρωπαϊκά προϊόντα θα εξασθενήσει, είτε μιλάμε για γαλλικά αρώματα είτε για ιταλικά αυτοκίνητα. Επιπλέον, το δολάριο θα υποχωρήσει έναντι του ευρώ, γεγονός που θα επιδράσει αρνητικά στις ευρωπαϊκές εξαγωγές στις ΗΠΑ. kathimerini