ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ 24.04.2016 : 06:00 Γενς Στόλτενμπεργκ: «Πλατφόρμα συνεργασίας μεταξύ Αθήνας - Αγκυρας»
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Εθν.Μακαρίου & Φαληρέως 2
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
ΑΠΟΘΗΚΕΥΜΕΝΑ ΑΡΘΡΑ
- Δεν έχετε κανένα αποθηκευμένο άρθρο
Γενς Στόλτενμπεργκ: «Πλατφόρμα συνεργασίας μεταξύ Αθήνας - Αγκυρας»
Την ελπίδα ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο θα συμβάλει στη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας εκφράζει ο κ. Γενς Στόλτενμπεργκ στον κ. Αλέξη Παπαχελά.
«Είχαμε δηλώσει με μεγάλη προσοχή όταν είχαμε πάρει την απόφαση να συμμετάσχουμε, ότι το ΝΑΤΟ θα έχει ευαισθησία σε οποιαδήποτε εθνική θέση, απόφαση που αποτελεί και τη βάση της δράσης μας εξαρχής», δηλώνει σήμερα ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, απαντώντας σε ερώτηση της «Κ» για τη στάση της Συμμαχίας απέναντι στις μακροχρόνιες ελληνοτουρκικές διαφορές. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Στόλτενμπεργκ εκφράζει, μεταξύ άλλων, τις απόψεις του για την επιχείρηση στο Αιγαίο και τα αποτελέσματά της, το μεταναστευτικό ζήτημα και τις βαλκανικές προεκτάσεις του, το ενδεχόμενο επιχείρησης του ΝΑΤΟ στο σύνολο της Μεσογείου, έως και για τη στάση της Ρωσίας.
Το πλήρες κείμενό της έχει ως εξής:
– Επιτρέψτε μου, κατά πρώτον, να σας ρωτήσω: Είστε ικανοποιημένος με την εξέλιξη της επιχείρησης στο Αιγαίο έως σήμερα;
– Αυτό που έχουμε παρατηρήσει είναι ότι η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο Πέλαγος έχει συμβάλει σημαντικά στη μείωση της άφιξης μεταναστών και προσφύγων, σε σύγκριση με όσα βλέπαμε τον Φεβρουάριο και στις αρχές Μαρτίου. Οι προσπάθειες του ΝΑΤΟ είναι, φυσικά, στοιχείο ευρύτερης, συλλογικής, προσπάθειας κρατών. Πρόκειται για τη συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης - Τουρκίας, πρόκειται φυσικά για τις προσπάθειες της Ελληνικής Ακτοφυλακής, της Τουρκικής Ακτοφυλακής.
Ωστόσο, αυτό που είναι γεγονός είναι ότι έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός. Σκοπός του ΝΑΤΟ είναι να βοηθάει την Τουρκική Ακτοφυλακή, την Ελληνική Ακτοφυλακή και τον Frontex να ελέγχουν τα σύνορα. Βοηθάμε μοιραζόμενοι πληροφορίες, επιτηρούμε, παρακολουθούμε. Στη συνέχεια μοιραζόμαστε σε πραγματικό χρόνο τις πληροφορίες με τις κατά τόπους Αρχές και αυτές αναλαμβάνουν δράση με βάση τις πληροφορίες που τους έχουμε δώσει. Οπότε είμαι ευτυχής που έχει μεγάλη επίδραση η ευρύτερη, συλλογική, διεθνής προσπάθεια και που το ΝΑΤΟ αποτελεί μέρος της.
– Οπως γνωρίζετε, υπάρχουν μακροχρόνιες ελληνοτουρκικές διαφορές. Ο πρωθυπουργός μας αναφέρθηκε σε αυτές. Περιπλέκουν αυτά την επιχείρηση;
– Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν ευαίσθητα ζητήματα στο Αιγαίο Πέλαγος. Γι’ αυτόν τον λόγο είχαμε δηλώσει με μεγάλη προσοχή όταν αποφασίσαμε να συμμετάσχουμε, ότι το ΝΑΤΟ θα έχει ευαισθησία σε οποιαδήποτε εθνική θέση, απόφαση που αποτελεί και τη βάση της δράσης μας εξαρχής. Πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η αξία της παρουσίας του ΝΑΤΟ έγκειται εν μέρει στην πρακτική υποστήριξη – παρέχουμε πληροφορίες, τις μοιραζόμαστε και στη συνέχεια βλέπουμε τις ακτοφυλακές, την ελληνική και τουρκική, και τον Frontex να αναλαμβάνουν δράση.
Ομως, η σημασία της παρουσίας του ΝΑΤΟ έγκειται επίσης στο ότι παρέχουμε μια πλατφόρμα, μια επιπλέον πλατφόρμα συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οταν επισκέφθηκα χθες τη γερμανική ναυαρχίδα, μαζί μας βρισκόταν ένας Ελληνας αξιωματικός-σύνδεσμος, ένας Τούρκος και πολύ σύντομα προστέθηκε κι ένας του Frontex. Οπότε το ΝΑΤΟ παρέχει το πλαίσιο, την πλατφόρμα εάν θέλετε, για ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας και, φυσικά, μεταξύ ΝΑΤΟ - Ε.Ε. Αυτό ακριβώς ενισχύει ακόμη περισσότερο τις ευρύτερες διεθνείς προσπάθειες στο Αιγαίο.
Ζώνη επιχειρήσεων
– Οπως γνωρίζετε, η ελληνική πλευρά έχει ζητήσει την επέκταση της ζώνης επιχειρήσεων προς τον Νότο, προς το άκρο των Δωδεκανήσων. Θα συμβεί αυτό; Υπάρχουν τουρκικές αντιρρήσεις;
– Μέχρι στιγμής έχουμε εστιάσει τις δραστηριότητές μας στις περιοχές όπου είχαμε τον μεγαλύτερο αριθμό μεταναστών και προσφύγων, αυτές της Λέσβου και της Χίου, όπου κατεγράφη επίσης και η σημαντικότερη πτώση του.
Οπότε μέχρι στιγμής επικεντρωνόμαστε στην περιοχή όπου παρατηρείται ο μεγαλύτερος αριθμός. Εξετάζουμε την πιθανότητα να επεκτείνουμε (τη ζώνη επιχειρήσεων) προς τον Νότο. Συζητούμε το θέμα τόσο με την Ελλάδα όσο και με την Τουρκία, πώς θα μπορούσαμε να το πετύχουμε. Τούτου λεχθέντος, πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι η μεγαλύτερη επίδραση έχει σημειωθεί στις περιοχές όπου επιχειρεί το ΝΑΤΟ, γύρω από τη Λέσβο και τη Χίο, όπου υπήρχε και ο μεγαλύτερος αριθμός μεταναστών και προσφύγων, σύμφωνα με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR). Προηγουμένως είχαμε χιλιάδες να φθάνουν κατά μέσον όρο κάθε ημέρα και σήμερα είναι περίπου 100 ή λίγο περισσότεροι. Πρόκειται, λοιπόν, για σημαντική μείωση σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ.
– Νομίζετε ότι υπάρχει, ενδεχομένως, μία ευκαιρία ώστε Ελλάδα και Τουρκία να επιλύσουν μακροχρόνιες διαφορές τους;
– Ελπίζω πως η παρουσία του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο, στη διάρκεια της οποίας συνεργάζονται Ελληνική και Τουρκική Ακτοφυλακή, συμβάλλει προκειμένου να βελτιωθεί η συνεργασία μεταξύ δύο συμμάχων του ΝΑΤΟ. Θα ήταν υπερβολικό να περιμένει κανείς ότι η Συμμαχία θα επιλύσει το πρόβλημα. Ελπίζουμε όμως ότι διευκολύνοντας τη μεταξύ τους συνεργασία, προσφέροντας αυτή την πλατφόρμα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ελπίζουμε ότι τουλάχιστον συμβάλλουμε προς αυτήν την κατεύθυνση.
– Εκτιμάτε ότι θα υπάρξει αλλαγή της μεταναστευτικής ροής; Παρατηρούμε αυξημένη ροή προς την Ιταλία. Θεωρείτε ότι θα έπρεπε το ΝΑΤΟ να επεκτείνει το πεδίο επιχειρήσεών του;
– Κατ’ αρχάς, πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε πολύ σημαντική μείωση στο Αιγαίο. Δεν μπορούμε όμως να εφησυχάσουμε, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, ευέλικτοι. Η μείωση είναι καλοδεχούμενη, όμως δεν υπάρχει η εγγύηση ότι θα παραμείνει έτσι η κατάσταση. Αυτό ήταν το μήνυμα που μας έδωσαν άλλωστε και οι αξιωματικοί στη ναυαρχίδα. Οσον αφορά στο σύνολο του Αιγαίου, το σύνολο της Μεσογείου, γνωρίζω ότι έχει προκύψει το ζήτημα, αλλά μέχρι τώρα δεν έχει υποβληθεί αίτημα για παρουσία του ΝΑΤΟ σε εκείνο το σημείο (στην Ιταλία). Εχει συζητηθεί το θέμα, αλλά χωρίς να έχει υποβληθεί επισήμως αίτημα προς το ΝΑΤΟ.
Το σημαντικό στο Αιγαίο είναι ότι υπάρχουν σύμμαχοι του ΝΑΤΟ εκατέρωθεν. Τουρκία και Ελλάδα είναι και οι δύο σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ. Μόνο η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε., αλλά Τουρκία και Ελλάδα είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Φυσικά, δεν ισχύει κάτι παρόμοιο στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Λιβύης και Ιταλίας. Αρα, λοιπόν, το ΝΑΤΟ μπορεί να αναλάβει αυτόν τον ειδικό ρόλο, να δημιουργήσει μια πλατφόρμα συνεργασίας μεταξύ δύο συμμάχων στο ΝΑΤΟ, μόνο στην ιδιαίτερη περίπτωση του Αιγαίου.
Η σημασία της Μεσογείου
– Ο νέος στρατιωτικός διοικητής του ΝΑΤΟ έκανε λόγο προ ημερών περί παρουσίας αμερικανικού αεροπλανοφόρου και αύξησης της στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Εκτιμάτε ότι τα ερχόμενα χρόνια η Μεσόγειος θα αποκτήσει στρατηγικά ζωτική σημασία;
– Πάντοτε έχει στρατηγική σημασία η Μεσόγειος για το ΝΑΤΟ, διότι πρόκειται ακριβώς για την περιοχή όπου βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη βία στη Συρία. Και όπου επίσης βλέπουμε αύξηση της στρατιωτικής δύναμης της Ρωσίας στην Ανατολική Μεσόγειο, με ναυτικές δυνάμεις, αλλά επίσης και με τη ναυτική βάση στη Συρία. Εχουμε λοιπόν αναταραχή και αστάθεια στη Βόρεια Αφρική και ιδιαίτερα στη Λιβύη, και φυσικά την προσφυγική και μεταναστευτική κρίση που συνδέονται με αυτές. Ολα αυτά, λοιπόν, λαμβάνουν χώρα στη Μεσόγειο.
Ολα αυτά τα στοιχεία έχουν καταστήσει τη Μεσόγειο, εδώ και καιρό, θάλασσα με στρατηγική σημασία για το ΝΑΤΟ. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό που το ΝΑΤΟ αναπτύσσει τη ναυτική στρατηγική του. Αυτό θα είναι ένα από τα ζητήματα που θα συζητήσουμε καθώς προετοιμαζόμαστε για τη Σύνοδο στη Βαρσοβία και γι’ αυτόν τον λόγο εξετάζουμε συνεχώς πώς μπορούμε να έχουμε παρουσία στη Μεσόγειο, κάτι που είναι εξαιρετικά χρήσιμο.
Η Ρωσία
– Διακρίνετε κάποια τάση αυξανόμενης επιθετικότητας σε ό,τι αφορά τη Ρωσία; Υπάρχει ανάγκη περαιτέρω διαλόγου με τη Μόσχα;
– Αυτό που βλέπουμε είναι η πιο διεκδικητική Ρωσία, μια Ρωσία που έχει επενδύσει αδρά στον τομέα άμυνας και στις στρατιωτικές δυνάμεις της, μια Ρωσία που έχει τριπλασιάσει τις αμυντικές δαπάνες από το 2000 και που πραγματοποιεί πολλές ασκήσεις και πολλές συμπληρωματικές ασκήσεις χωρίς καμία προειδοποίηση. Επίσης, η Ρωσία είναι υπεύθυνη για πολλές επιθετικές πράξεις στην Κριμαία, για την παράνομη προσάρτηση εδαφών στην Ουκρανία και για την αποσταθεροποίηση της Ανατολικής Ουκρανίας. Το ΝΑΤΟ αντιδρά στις ενέργειες της Ρωσίας. Τριπλασιάζουμε τις δυνάμεις αντίδρασης και άμεσης ετοιμότητας που μπορούν να συμμετάσχουν στις ομάδες δράσης και να αναπτυχθούν όπου χρειαστεί στα ανατολικά και τα νότια. Καλλιεργούμε, επίσης, νέες δυνατότητες και αναπτύσσουμε, παραδείγματος χάριν, ένα πυραυλικό αμυντικό σύστημα, απόφαση που είχε ληφθεί πριν από την προσάρτηση της Κριμαίας. Υπάρχουν, επιπλέον, σε ετοιμότητα drones παρακολούθησης στη Σικελία, ενισχύοντας έτσι τις δυνατότητες παρακολούθησης και αντίληψης των καταστάσεων. Ανταποκρινόμαστε με πολλούς τρόπους.
Την ίδια ώρα, ακολουθούμε μια διπλή στρατηγική: άμυνας και διαλόγου. Η ισχυρή άμυνα δεν συγκρούεται με τον πολιτικό διάλογο. Πιστεύουμε πως, όσο είμαστε ισχυροί και σταθεροί στις θέσεις μας, μπορούμε να αναπτύξουμε έναν πολιτικό διάλογο με τη Ρωσία. Αυτήν την εβδομάδα πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνάντηση του συμβουλίου ΝΑΤΟ - Ρωσίας, που καταδεικνύει πως το ΝΑΤΟ ακολουθεί τον οδό της στρατιωτικής ισχύος σε συνδυασμό με τον πολιτικό διάλογο.
– Σας προβληματίζουν οι πρόσφατες εντάσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την ΠΓΔΜ; Πώς αντιμετωπίζετε την παραβίαση του ελληνικού εναέριου χώρου από ελικόπτερα της ΠΓΔΜ; Θεωρείτε πως η μεταναστευτική κρίση μπορεί να οδηγήσει σε εντάσεις στην περιοχή των Βαλκανίων;
– Εντάσεις έχουν υπάρξει σε πολλές περιοχές της Ευρώπης που έχουν υποστεί πιέσεις, προκλήσεις και προβλήματα από τη μεταναστευτική και προσφυγική κρίση. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που θα πρέπει να διαχειριστούμε καλύτερα αυτήν την κρίση. Ας μη λησμονούμε πως η μεταναστευτική και προσφυγική κρίση είναι η χειρότερη ανθρωπιστική κρίση που έχει ξεσπάσει μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Είναι μια ανθρωπιστική κρίση, η καταπολέμηση της οποίας πρέπει να γίνει με κατανόηση απέναντι στους ανθρώπους. Το ΝΑΤΟ συμμετέχει σε μια ευρύτερη συλλογική προσπάθεια. Επιδοκιμάζω τη συμφωνία Ελλάδας - Τουρκίας που αφορά, εν μέρει, τον έλεγχο των συνόρων τους. Το ΝΑΤΟ συμπαραστέκεται και βοηθά στη θαλάσσια περιοχή του Αιγαίου ως μέρος μιας προσπάθειας για την επιστροφή προσφύγων και μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία, αλλά και για να καταφέρουν να μετακινηθούν στην Ευρώπη με ασφάλεια και νομιμότητα.
Οπότε τα γεγονότα που συνέβησαν στα σύνορα ΠΓΔΜ - Ελλάδας είναι ένα πολύ σημαντικό παράδειγμα για την αναγκαιότητα επίλυσης αυτής της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης. Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρώ πως είναι πολύ σημαντικό που ζητήθηκε, τον Φεβρουάριο, η στήριξή μας από την Ελλάδα, την Τουρκία και τη Γερμανία. Η παρουσία μας στο Αιγαίο οφείλεται σε αίτημα αυτών των χωρών.
Επισκέψεις στρατιωτικών
– Οι περισσότερες επισκέψεις στρατιωτικών και στελεχών του ΝΑΤΟ πραγματοποιούνται από την Τουρκία...
– Oπως συνέβη την τελευταία φορά που επισκέφθηκα την Ελλάδα συναντήθηκα με τον τότε πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά και τον τότε υπουργό Αμύνης Δημ. Αβραμόπουλο και περάσαμε την ημέρα εκτός Αθηνών σε διαφορετικά πλοία των ελληνικών δυνάμεων στο πλαίσιο μιας μεγάλης στρατιωτικής άσκησης. Πέταξα με ελικόπτερο και επισκέφθηκα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού συμμετέχοντας σε στρατιωτική άσκηση.
– Το πρόβλημα είναι ότι οι Τούρκοι δεν επιθυμούν τη διέλευση στρατιωτικών ελικοπτέρων στον εναέριο χώρο των νησιών του Βόρειου Αιγαίου.
– Ναι, αλλά υπάρχει... Εχω επισκεφθεί την Ελλάδα δύο φορές και την πρώτη φορά που συμμετείχα σε ναυτική άσκηση, επίσης, πέταξα με ελικόπτερο. Είμαι γενικός γραμματέας σε μια στρατιωτική συμμαχία 28 κρατών και έχω επίγνωση των ευαίσθητων σημείων του Αιγαίου. Δεν μπορούμε να κρίνουμε ή να προκαταβάλουμε εκ των προτέρων τις διαφορετικές θέσεις κρατών. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο ή μια πλατφόρμα συνεργασίας και επαφής, αλλά όχι για να επιλύσουμε τη διένεξη ή τις διαφωνίες αυτές καθαυτές.
Comments