Η κρίση χρέους ξεκίνησε πριν από 3 χρόνια στην Αθήνα. Από τότε οι χώρες της ευρωζώνης αγωνίζονται να περιορίσουν τις διογκούμενες δαπάνες χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία. Μήπως θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με υψηλό χρέος;
Σε αντίθεση με ένα νοικοκυριό, όπου είναι σαφώς προτιμότερο οι δαπάνες να μην υπερβαίνουν τα έσοδα, ένα κράτος έχει νόημα να δανείζεται ιδίως όταν πρόκειται για μακροπρόθεσμες επενδύσεις. Παραδείγματος χάριν, από την κατασκευή νέων δρόμων ή καλύτερων σχολικών εγκαταστάσεων επωφελούνται και οι επόμενες γενιές.
Πολλοί όμως πολιτικοί προσέφευγαν συστηματικά σε νέο δανεισμό για να χρηματοδοτήσουν τις μετεκλογικές τους παροχές στους ψηφοφόρους. Στη Γερμανία το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από τα 10 εκατομμύρια ευρώ το 1950 στα 2 τρισεκατομμύρια το 2011. Από το 1997 μέχρι σήμερα το δημόσιο χρέος στην ευρωζώνης έχει υπερδιπλασιαστεί. Επειδή όλες οι χώρες μπορούσαν να δανείζονται χρήματα με χαμηλά επιτόκια, το χρέος διογκώνονταν συνεχώς. Μέχρι που ξέσπασε η κρίση χρέους στην Ελλάδα.
Κούρεμα χωρίς αποτέλεσμα
Πολλοί όμως πολιτικοί προσέφευγαν συστηματικά σε νέο δανεισμό για να χρηματοδοτήσουν τις μετεκλογικές τους παροχές στους ψηφοφόρους. Στη Γερμανία το δημόσιο χρέος αυξήθηκε από τα 10 εκατομμύρια ευρώ το 1950 στα 2 τρισεκατομμύρια το 2011. Από το 1997 μέχρι σήμερα το δημόσιο χρέος στην ευρωζώνης έχει υπερδιπλασιαστεί. Επειδή όλες οι χώρες μπορούσαν να δανείζονται χρήματα με χαμηλά επιτόκια, το χρέος διογκώνονταν συνεχώς. Μέχρι που ξέσπασε η κρίση χρέους στην Ελλάδα.
Κούρεμα χωρίς αποτέλεσμα
Το κούρεμα το ελληνικό χρέους δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα
Ακολούθησαν 2 πακέτα βοήθειας ύψους 240 δισεκατομμυρίων ευρώ. Οι ιδιώτες δανειστές αποδέχθηκαν τη διαγραφή απαιτήσεων 100 δισεκατομμυρίων. Και η Ελλάδα έθεσε σε εφαρμογή μια πολιτική λιτότητας με αποτέλεσμα το έλλειμμα του προϋπολογισμού να μειωθεί από το 2009 γύρω στο 14% του ΑΕΠ. Όμως το δημόσιο χρέους πλησιάζει παρ΄ όλες τις προσπάθειες και πάλι το 160% του ΑΕΠ. Γεγονός που οφείλεται στη συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας κατά 20% από το 2008 μέχρι σήμερα. Σε σχέση με το ΑΕΠ το ποσοστό του δημοσίου χρέους αυξάνεται ακόμα και όταν το συνολικό χρέους παραμένει αμετάβλητο.
Δεν μειώνεται το χρέος
Δεν μειώνεται το χρέος
H πάλη με το δημόσιο χρέος συνεχίζεται με ανοιχτό τέλος
Όμοια είναι η κατάσταση και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης. Η οικονομική ύφεση εξανεμίζει τις προσπάθειες περιστολής των δαπανών. Οι 11 από τις 17 χώρες της ευρωζώνης παρουσιάζουν ελλείμματα που ξεπερνούν το 3%. Το όριο του 60% για το συνολικό χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ μοιάζει να απομακρύνεται όλο και περισσότερο.
Έχει αποτύχει συνεπώς η πολιτική διαχείριση της κρίσης; Όχι, πιστεύει ο Άχιμ Βάρμπαχ διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας. Για να ελεγχθεί το χρέος «θα πρέπει να μεσολαβήσει συρρίκνωση, η οποία θα συνοδεύεται από ρήξεις». Όμως η κατάσταση θα χειροτερέψει. «Οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν ακόμα πολλά προβλήματα. Και εδώ θα πρέπει αναγκαστικά να παρέμβει το κράτος», εκτιμά ο Γερμανός ειδικός. Είναι ωστόσο αδιάφορο αν το κράτος θα σώσει τις τράπεζες ή αν θα τις αφήσει να πτωχεύσουν. Στο τέλος εκείνο θα κληθεί να πληρώσει τα σπασμένα. Ο Άχιμ Βάρμπαχ καταλήγει στο ότι η ευρωζώνη θα πρέπει να μάθει να ζει για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα με ελλείμματα.
Danhong Zhang / Στέφανος Γεωργακόπουλος dw de
Έχει αποτύχει συνεπώς η πολιτική διαχείριση της κρίσης; Όχι, πιστεύει ο Άχιμ Βάρμπαχ διευθυντής του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας. Για να ελεγχθεί το χρέος «θα πρέπει να μεσολαβήσει συρρίκνωση, η οποία θα συνοδεύεται από ρήξεις». Όμως η κατάσταση θα χειροτερέψει. «Οι τράπεζες θα αντιμετωπίσουν ακόμα πολλά προβλήματα. Και εδώ θα πρέπει αναγκαστικά να παρέμβει το κράτος», εκτιμά ο Γερμανός ειδικός. Είναι ωστόσο αδιάφορο αν το κράτος θα σώσει τις τράπεζες ή αν θα τις αφήσει να πτωχεύσουν. Στο τέλος εκείνο θα κληθεί να πληρώσει τα σπασμένα. Ο Άχιμ Βάρμπαχ καταλήγει στο ότι η ευρωζώνη θα πρέπει να μάθει να ζει για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα με ελλείμματα.
Danhong Zhang / Στέφανος Γεωργακόπουλος dw de
Υπεύθυνος σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης
Comments