Μια διαρροή με πολλά κρυμμένα μυστικά
Η πρόταση Σόιμπλε για μηχανισμό ελέγχου και το σχέδιο για την επαναγορά ομολόγων
Του ανταποκριτή μας στις Βρυξέλλες Νικου Χρυσολωρα
Το έγγραφο που διέρρευσε από το γραφείο του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Ευάγγελου Βενιζέλου, αυτήν την εβδομάδα και προτείνει, μεταξύ άλλων, τη δημιουργία ειδικού λογαριασμού εκτός ελληνικού ελέγχου, στον οποίο θα κατατίθεται και μέρος των φορολογικών εσόδων της χώρας, δεν αποτελεί επίσημο αίτημα της τρόικας προς την κυβέρνηση της Αθήνας. Από την άλλη πλευρά όμως, δεν πρόκειται ούτε και για μία ακόμη «ακαδημαϊκή ιδέα», από τις δεκάδες που έχουν πέσει κατά καιρούς στο τραπέζι των συνομιλιών από το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών.
Πρώτα απ’ όλα, καθώς διαβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές στις Βρυξέλλες, η φιλοσοφία του εγγράφου έχει και την υποστήριξη της Γαλλίας, η οποία θεωρείται κατά τεκμήριο σύμμαχος της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Η υπόθεση εργασίας με την οποία ξεκίνησε η συνεδρίαση του Συμβουλίου Eμπειρογνωμόνων του Eurοgroup (EWG) την Πέμπτη, είναι ότι η Ελλάδα θα λάβει διετή επιμήκυνση στο χρονοδιάγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής της, ενώ αναζητούνταν και λύσεις για νέα ελάφρυνση του δημοσίου χρέους και επαναφορά του Προγράμματος σε βιώσιμη τροχιά. «Σε αντάλλαγμα αυτών των παραχωρήσεων όμως, οι Ευρωπαίοι θα ζητήσουν εγγυήσεις. Οι Γερμανοί έχουν αλλάξει τη ρητορική τους απέναντι στην Ελλάδα, σίγουρα δεν επιθυμούν έξοδο της χώρας από το ευρώ, αλλά ακόμη δεν εμπιστεύονται την Αθήνα και θα θελήσουν να διατηρήσουν μέσα πίεσης (leverage)», τόνισε στην «Κ» υψηλόβαθμος διπλωμάτης.
Την ανάγκη σύστασης μηχανισμών ελέγχου, που θα διασφαλίζουν ότι η Αθήνα θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της συμμερίζονται και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. Εξάλλου, σε «μηχανισμούς ελέγχου» αναφέρθηκε και επισήμως ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, την Τρίτη, αφού με κάθε μεγάλη μεγάλη δόση που εκταμιεύεται από τον μηχανισμό στήριξης, η οικονομική εξάρτηση της Αθήνας από τις αποφάσεις του Eurogroup μειώνεται.
Υπενθυμίζεται ότι ανάμεσα στις εισηγήσεις του εγγράφου που «διέρρευσε» περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, η αυτόματη λήψη προκαθορισμένων δημοσιονομικών μέτρων σε περίπτωση απόκλισης από τους στόχους του προϋπολογισμού, η κατάθεση των ελληνικών πλεονασμάτων στον ειδικό λογαριασμό αποπληρωμής χρέους, τον οποίο θα διαχειρίζονται οι εταίροι μας, εξωτερική εποπτεία του προγράμματος δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου και τοποθέτηση ανεξάρτητων Ευρωπαίων υπαλλήλων σε θέσεις-κλειδιά για την εφαρμογή του Μνημονίου. Τα παραπάνω προτείνονται ως αντιστάθμισμα στις νέες παραχωρήσεις που συζητούνται από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις για την Ελλάδα, οι οποίες θα διασφαλίζουν (θεωρητικά πάντα) τη βιωσιμότητα του χρέους. Ειδικότερα, εκτός από την επιμήκυνση, η οποία αποτελεί υπόθεση εργασίας στις συνομιλίες Αθήνας-τρόικας εδώ και καιρό, πάρα πολύ πιθανή θεωρείται και η έναρξη προγράμματος επαναγοράς ελληνικών ομολόγων με χρήματα του μηχανισμού στήριξης. Σύμφωνα με το υφιστάμενο σχέδιο, τα ομόλογα θα αγοράζονται στη δευτερογενή αγορά καθ’ όλη τη διάρκεια του Προγράμματος, ανάλογα με την τιμή που διακινούνται και οπωσδήποτε πολύ χαμηλότερα από την ονομαστική τους αξία. Με αυτόν τον τρόπο, δέκα δισεκατομμύρια ευρώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επαναγορά (και διαγραφή) έως και 40 δισ. δημοσίου χρέους. Το ποσό που θα απαιτηθεί για την επαναγορά θα μπορούσε ακόμη και να προέλθει εν μέρει από τον υφιστάμενο μηχανισμό για την Ελλάδα, αφού τα χρήματα που έχουν προϋπολογιστεί για τόκους τα επόμενα χρόνια, θα χρησιμοποιηθούν για την επαναγορά ομολόγων. Μολονότι οι τεχνικές λεπτομέρειες της πρότασης δεν είχαν αποσαφηνιστεί πλήρως έως την Πέμπτη, το βέβαιο είναι ότι πρόκειται για ένα δεύτερο πρόγραμμα έμμεσης αναδιάρθρωσης του χρέους που βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών.
Επιπλέον, βέβαιο θα πρέπει να θεωρείται και το «μασάζ» στις προβλέψεις για την ανάπτυξη και τα έσοδα του προϋπολογισμού τα επόμενα χρόνια, ώστε να «βγαίνει» η μελέτη βιωσιμότητας και να διευκολυνθεί η παραμονή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα. Επίσης, οι μη ευρωπαϊκές χώρες-μέτοχοι του ΔΝΤ ζητούν επιπλέον παραχωρήσεις από τις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, υπό τη μορφή νέας μείωσης των επιτοκίων και παράτασης του χρόνου αποπληρωμής των διακρατικών δανείων προς την Ελλάδα. Υπό την έννοια αυτή, το πιθανότερο έως την Πέμπτη σενάριο παρέπεμπε σε λύση «ποτ πουρί»: ορισμένες αλλαγές στις υποθέσεις εργασίας για την πορεία των ελληνικών δημοσιονομικών μεγεθών, πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων, αναπροσαρμογή των όρων και του χρονοδιαγράμματος χρηματοδότησης από τον μηχανισμό στήριξης και οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να βελτιώσει τις προβλέψεις βιωσιμότητας, με το ελάχιστον δυνατό κόστος.
Το κλίμα στο EWG για την Ελλάδα
Τα θέματα της βιωσιμότητας του χρέους και της πρόσθετης χρηματοδότησης της Ελλάδας βρέθηκαν στο επίκεντρο του Euro Working Group (EWG) την Πέμπτη και θα απασχολήσουν και τη νέα αυριανή συνεδρίαση. Σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, παρουσιάστηκαν οι εκτιμήσεις των εμπειρογνωμόνων της τρόικας που δείχνουν ότι ο στόχος για μείωση του χρέους στο 120% του ΑΕΠ δεν μπορεί να επιτευχθεί (θα ανέλθει στο 140% του ΑΕΠ), ενώ απαιτείται πρόσθετη χρηματοδότηση 30 δισ. ευρώ.
Η Wall Street Journal αναφέρει ότι υπάρχει λίστα με 15 εναλλακτικές προτάσεις για να κλείσει το κενό των 30 δισ. Μεταξύ αυτών, η μείωση των επιτοκίων στα υφιστάμενα δάνεια, η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών απευθείας από τον ESM, η διαγραφή μέρους των δανείων των 53 δισ. ευρώ που έχει δοθεί από κυβερνήσεις της Ευρωζώνης κ.ά.
Μια άλλη επιλογή είναι να επιταχυνθεί η εκταμίευση δόσεων από το ΔΝΤ που θα δίνονταν αργότερα στην Ελλάδα, ώστε να προχωρήσει σε επαναγορά χρέους. Ωστόσο, καμία από αυτές δεν είναι εύκολο είτε να υιοθετηθεί είτε από μόνη της να επιλύσει το πρόβλημα. Η όποια λύση θα είναι ένας συνδυασμός πραγματικών παρεμβάσεων και λογιστικών τρικ. Σύμφωνα με πληροφορίες, μια εναλλακτική για να μετατεθεί η απόφαση για την επιπλέον χρηματοδότηση μετά το 2013 και τις γερμανικές εκλογές να θεωρήσουν οι πιστωτές πως το πρόγραμμα είναι επαρκώς χρηματοδοτημένο το 2013 και υπάρχει πρόβλημα από το 2014 και μετά, οπότε θα εξετασθεί εν ευθέτω χρόνω. Πάντως, από πηγή που συμμετείχε στο EWG τονίσθηκε στην «Κ» ότι «έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας με το DSA. Δύσκολα τα πράγματα». kathimerini
Comments