Νέα έκπληξη στον τύμβο με υπόγειο θάλαμο

Υπόγειος και μάλιστα σε αρκετό βάθος είναι ο τέταρτος θάλαμος στον τάφο της Αμφίπολης, κανείς όμως δεν μπορεί να είναι σίγουρος πως είναι και ο τελευταίος.

Δεν υπάρχουν ενδείξεις ούτε γι' αυτό, ούτε και για το αντίθετο. Μέχρι στιγμής, το χώμα που υπάρχει ακόμη στον τρίτο θάλαμο δεν επιτρέπει στην ανασκαφική ομάδα να δει τι γίνεται στον επόμενο χώρο.

Ετσι δεν γνωρίζουν τίποτα πέρα από την ύπαρξη μαρμάρινου θυρώματος, την οποία διαπίστωσαν με χειροκίνητη γεώτρηση. Δεν μπορούν να πουν ακόμη αν στο δάπεδο του τρίτου θαλάμου υπάρχει κλίμακα ή ράμπα που οδηγεί προς τον τέταρτο και αν ο τέταρτος έχει χώμα στο εσωτερικό του ή όχι. Το μόνο που έχουν μάθει από τις ανασκαφικές πληροφορίες που συλλέγουν, είναι ότι το θύρωμα δεν είναι έκκεντρο στον τέταρτο τοίχο, αλλά έχει δημιουργηθεί προς τα αριστερά και πως αρχίζει αρκετά χαμηλά. Φαίνεται πάντως ότι με τις γεωτρήσεις έχει επιβεβαιωθεί πως ο τρίτος θάλαμος είναι υψηλότερος από τους άλλους δύο.

Τι θα ακολουθήσει; Θα βρεθούν, μπαίνοντας στον τέταρτο θάλαμο, μπροστά σε μια κρύπτη ή κόγχη στην οποία είχε τοποθετηθεί ο νεκρός; Ή μήπως θα συνεχίζεται η επαλληλία των θαλάμων; Μήπως υπάρχει διάδρομος, κάτι που θα θύμιζε πρόγονο των κατακομβών;

Δυσκολεύει το έργο των αρχαιολόγων το χώμα στον τρίτο θάλαμο, καθώς δεν τους επιτρέπει να έχουν ακόμα οπτική επαφή με τον επόμενο χώρο

Κανείς δεν μπορεί να πει τίποτα, αφού, όπως αναφέραμε, δεν υπάρχει απεικόνιση. Ετσι, το μόνο που έχουν να κάνουν οι ανασκαφείς είναι να προσέχουν τις ενδείξεις και τις αποδείξεις που το ίδιο το μνημείο τους δίνει.

Προς το παρόν, συνεχίζονται οι αποχωματώσεις και οι υποστυλώσεις, καθώς και η συντήρηση υλικού και έτσι αναμένεται να κυλήσει ολόκληρη η εβδομάδα.

Το δημοσίευμα του BBC για την Αμφίπολη που ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο

Μόνο εφόσον έχουν επαρκή στοιχεία, μπορεί να μελετηθούν και να προγραμματιστούν τα επόμενα βήματα. Διότι είναι άλλο να έχουν μπροστά τους έναν θάλαμο, τον τελικό -κάτι που όλοι εύχονται- και άλλο μια υπόγεια συνέχεια του μνημείου. Σε κάθε περίπτωση, αλλά πολύ περισσότερο στη δεύτερη, θα χρειαστούν επιπρόσθετα μέτρα ασφάλειας και για τους εργαζόμενους και για το μνημείο.

Οι γεωτρήσεις μέχρι στιγμής δεν έδειξαν να υπάρχουν θυρόφυλλα στο θύρωμα που ανακαλύφθηκε στον τέταρτο τοίχο. Χωρίς να αποκλείεται η περίπτωση να υπήρχαν και να έχουν πέσει, αν ισχύει ότι δεν υπήρχε θύρα τότε γίνεται πιθανότερο να υπήρχε και άλλος θάλαμος. Βεβαίως, το ίδιο το μνημείο αποδεικνύεται μακεδονικό, με στοιχεία διαφορετικά από όσα ξέρουμε γενικώς για τους μακεδονικούς τάφους. Που όμως έκαστος είναι μοναδικός.

Προς το παρόν, γεννώνται νέα ερωτήματα, όπως, επί παραδείγματι, πώς χώρεσαν όλα τα έπιπλα και η σαρκοφάγος του νεκρού από μια είσοδο στενότερη κατά μερικούς πόντους από ένα μέτρο. Αν και εφόσον υπήρχαν νεκρικές κλίνες ή θρόνοι, κάτι τέτοιο θα απαίτησε ειδικούς χειρισμούς. Υπάρχει όμως και η πιθανότητα στον τέταρτο θάλαμο να είχε ενταφιαστεί μονάχα η λάρνακα με τα οστά και κάποια κινητά κτερίσματα μικρού μεγέθους, αλλά φυσικά μεγάλης αξίας. Ανάμεσά τους, σκεύη συμποσίου, όπλα αν ο νεκρός ήταν άνδρας, άλλα σκεύη, κοσμήματα, και κάτι που συνηθίζεται στους μακεδονικούς τάφους, κάποιο χρυσό στεφάνι. Λόγω του μεγέθους τους το πλάτος της εισόδου δεν θα δημιουργούσε πρόβλημα για τη μεταφορά τους στα ενδότερα.

Οι ελπίδες των αρχαιολόγων για το ότι ο τάφος είναι ασύλητος, αναπτερώθηκαν από την εύρεση μικρής οπής στον τέταρτο τοίχο. Βρίσκεται σε αντίθετη θέση από ό,τι στους προηγούμενους και είναι πολύ μικρότερη. Ούτε 15 εκατοστά. Φαίνεται ότι οι αρχαίοι τυμβωρύχοι έφτασαν μέχρις εκεί, έσπασαν την πέτρα και βρέθηκαν μπροστά στα χώματα του τύμβου.

Θεώρησαν ότι δεν συνεχίζεται ο τάφος και δεν μεγάλωσαν την οπή από την οποία κοίταξαν.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΑΣΟΥΛΑΣ:
Για τον νεκρό θα μιλήσει η αρχαιολογική σκαπάνη

Στην εκτίμηση ότι ο νεκρός του τύμβου Καστά πιθανότατα δεν είναι ο Μέγας Αλέξανδρος προέβη ο υπουργός Πολιτισμού, Κωνσταντίνος Τασούλας, μιλώντας στην πρωινή εκπομπή «Κοινωνία Ωρα Mega», τονίζοντας ωστόσο ότι πρόκειται «για ένα πρόσωπο αντίστοιχο ενός μνημείου αυτού του μεγαλείου». «Δεν υπάρχουν γραπτά στοιχεία για το πού είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος, αυτό είπα και όχι ότι ο τάφος δεν ανήκει στον Μέγα Αλέξανδρο» ανέφερε λίγο αργότερα στα Παραπολιτικά 90.1: «Δεν απογοήτευσα κανέναν, ούτε ενθουσιάζω κανέναν.

Η αρχαιολογική σκαπάνη θα πει ποιος είναι θαμμένος στον τύμβο της Αμφίπολης και όχι ο υπουργός Πολιτισμού».

Οπως δήλωσε στον ίδιο ραδιοφωνικό σταθμό η γενική γραμματέας Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, «Στην περίπτωση του συγκεκριμένου μνημείου έχουμε ως δεδομένο ότι είναι ένα πολύ ιδιόρρυθμο μνημείο καθώς δεν υπάρχει κάτι παράλληλο. Τα όσα συναντούν οι αρχαιολόγοι είναι πράγματα πρωτόγνωρα. Είναι εντελώς λάθος να μιλάμε για την ταυτότητα του όποιου νεκρού. Τα στοιχεία δεν επαρκούν για να έχουμε ξεκάθαρη εικόνα και άποψη».

ΜΕΓΑΛΟ ΘΕΜΑ ΣΤΟ BBC
«Ενθουσιασμένοι οι Ελληνες με τον τάφο»

«Η ανακάλυψη ενός τεράστιου τάφου στη Βόρεια Ελλάδα, που χρονολογείται από την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχει ενθουσιάσει τους Ελληνες, αποσπώντας τους από τη δεινή οικονομική κρίση», γράφει το BBC σε εκτενές ρεπορτάζ που φιλοξενείται στην ιστοσελίδα του.

Ενα ρεπορτάζ που έχει ταξιδέψει εκτενώς στο Διαδίκτυο και έχει αναπαραχθεί από το ισραηλινό site israelinews.co, καθώς και από το αυστραλιανό australianews, την ίδια ώρα που το Discovery έχει την αποκάλυψη των ολόσωμων Καρυάτιδων της Αμφίπολης πρώτο θέμα στις ειδήσεις του.

Παρακολουθούμε με δέος
«Αναρωτιούνται ποιος είναι θαμμένος εντός του», γράφει επιπρόσθετα το BBC, προχωρώντας σε εκτενή αναφορά της αρχαιολογικής ανασκαφής της Αικατερίνης Περιστέρη και της ομάδας της, ενώ διαθέτει και δήλωση του υπουργού Πολιτισμού Κωντανστίνου Τασούλα που λέει στο βρετανικό μέσο: «Παρακολουθούμε με δέος και βαθιά συγκίνηση την ανασκαφή της Αμφίπολης. Είναι ένα ταφικό μνημείο μοναδικών διαστάσεων και εντυπωσιακής καλλιτεχνικής μαεστρίας. Τα πιο όμορφα μυστικά είναι ακριβώς κάτω από τα πόδια μας».

Ο ρεπόρτερ του BBC προχώρησε την έρευνά του μιλώντας με κατοίκους της περιοχής. Πολλοί από αυτούς μοιράζονται την πεποίθηση ότι ο τάφος ανήκει στον Μέγα Αλέξανδρο ενώ παραδέχονται πως τους έχουν προσεγγίσει με προσφορές για να πουλήσουν τη γη τους αλλά περιμένουν την ετυμηγορία των αρχαιολόγων. «Πριν από την ανακάλυψη, η γη εδώ δεν κόστιζε τίποτα. Αλλά και τώρα κανείς δεν πουλάει», σχολιάζει παραστατικά στο Μέσο η Μένια Κυριακίδου, κάτοικος της Μεσολακκιάς.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ
akotti@pegasus.gr