Ενα πιεστικό ερώτημα για την Τουρκία
Ενα πιεστικό ερώτημα για την Τουρκία
MUSTAFA AKYOL* / THE NEW YORK TIMES
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Το περασμένο Σάββατο η Τουρκία ξύπνησε με ευχάριστα νέα: οι 49 Τούρκοι, που κρατούνταν επί 101 ημέρες όμηροι στο Ιράκ από το «Ισλαμικό Κράτος», απελευθερώθηκαν. Οταν έφτασαν στην Αγκυρα με μια αποστολή υπό τον πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου, οι διασωθέντες έγιναν δεκτοί από μέλη των οικογενειών τους που φοβούνταν ότι δεν θα τους ξαναδούν ποτέ. Ακόμη δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως πώς έγινε εφικτή η απελευθέρωση. Ο πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, είπε στον Τύπο πως υπήρξε «συναλλαγή», «όχι όμως χρηματική». Φαίνεται πως οι έμμεσες επαφές με το «Ισλαμικό Κράτος» μέσω σουνιτικών ομάδων στη Μοσούλη έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο.
Τα τουρκικά ΜΜΕ ισχυρίζονται τώρα πως υπήρξε ανταλλαγή κρατουμένων του «Ισλαμικού Κράτους» που κρατούνταν από μετριοπαθή οργάνωση ανταρτών στη Συρία, η οποία διατηρεί σχέσεις με την Τουρκία. Αποδεικνύεται έτσι πως η διστακτικότητα της Αγκυρας να προσχωρήσει στο μέτωπο κατά του «Ισλαμικού Κράτους» υπό τις ΗΠΑ απέδωσε καρπούς. Δεν είναι περίεργο που ο αυτόκλητος «χαλίφης», Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκνταντί, φέρεται πως είπε ότι οι Τούρκοι όμηροι απελευθερώθηκαν «υπό τον όρο ότι η Τουρκία δεν θα συμμετάσχει στη συμμαχία των Σταυροφόρων».
Τώρα όμως που απελευθερώθηκαν οι όμηροι, το πιεστικό ερώτημα είναι ένα: «Θα είναι η Τουρκία πιο πρόθυμη να συμμετάσχει σε μια συμμαχία κατά του “Ισλαμικού Κράτους”»; Ισως ναι. Ούτως ή άλλως, το «Ισλαμικό Κράτος» αποτελεί σοβαρή απειλή για την Τουρκία. Η Αγκυρα έχει μια αντίληψη «άσπρου-μαύρου» για τον εμφύλιο στη Συρία, καταδικάζοντας μόνο το ανελέητο καθεστώς του Ασαντ και υποστηρίζοντας ταυτόχρονα όλες τις ομάδες ανταρτών, ακόμη και τις φατρίες των τζιχαντιστών. «Οι τουρκικές αρχές πίστευαν ότι μπορούσαν να συνεργαστούν με εξτρεμιστικές οργανώσεις στον συριακό εμφύλιο πόλεμο, ασκώντας τους ταυτόχρονα πιέσεις να γίνουν μετριοπαθέστερες», εξήγησε ο Φράνσις Ρικιαρντόνε, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία. Μόλις όμως το «Ισλαμικό Κράτος» εμφανίστηκε με έναν πρωτόγνωρο φανατισμό και δίψα για αίμα στα μέσα του 2013, η Αγκυρα άρχισε να συνειδητοποιεί τους κινδύνους.
Τον τελευταίο χρόνο, τόσο οι επίσημες ανακοινώσεις όσο και οι απόψεις των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ δείχνουν ότι το «Ισλαμικό Κράτος» θεωρείται στην Αγκυρα ότι πρόδωσε τους στόχους της Ελεύθερης Συρίας, ότι συνέβαλε δηλαδή στη δυσφήμηση της εξέγερσης και τη νομιμοποίηση του καθεστώτος Ασαντ. Σε συνεργασία με τους Δυτικούς της συμμάχους, η Τουρκία έγινε επίσης προσεκτικότερη απέναντι στους ξένους μαχητές και συνέλαβε 830 Ευρωπαίους πολίτες που επιχείρησαν να εισέλθουν στη Συρία μέσω Τουρκίας για να ενταχθούν στις τάξεις του «Ισλαμικού Κράτους». Οπως κάθε άλλη κυβέρνηση στη Γη, η τουρκική κυβέρνηση ενίοτε κάνει λάθη. Και όπως όλες οι άλλες κυβερνήσεις, ενίοτε κατηγορείται άδικα. Αν η τουρκική κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει τον σεβασμό και τη συμπάθεια του έξω κόσμου, καθώς αντιμετωπίζει το δίλημμα του «Ισλαμικού Κράτους» στα σύνορά της, τότε θα πρέπει να μάθει να αντιδρά στις επικρίσεις με ανεκτικότητα, υπομονή και ωριμότητα, αντί με ευθιξία και οργή.
Τα τουρκικά ΜΜΕ ισχυρίζονται τώρα πως υπήρξε ανταλλαγή κρατουμένων του «Ισλαμικού Κράτους» που κρατούνταν από μετριοπαθή οργάνωση ανταρτών στη Συρία, η οποία διατηρεί σχέσεις με την Τουρκία. Αποδεικνύεται έτσι πως η διστακτικότητα της Αγκυρας να προσχωρήσει στο μέτωπο κατά του «Ισλαμικού Κράτους» υπό τις ΗΠΑ απέδωσε καρπούς. Δεν είναι περίεργο που ο αυτόκλητος «χαλίφης», Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκνταντί, φέρεται πως είπε ότι οι Τούρκοι όμηροι απελευθερώθηκαν «υπό τον όρο ότι η Τουρκία δεν θα συμμετάσχει στη συμμαχία των Σταυροφόρων».
Τώρα όμως που απελευθερώθηκαν οι όμηροι, το πιεστικό ερώτημα είναι ένα: «Θα είναι η Τουρκία πιο πρόθυμη να συμμετάσχει σε μια συμμαχία κατά του “Ισλαμικού Κράτους”»; Ισως ναι. Ούτως ή άλλως, το «Ισλαμικό Κράτος» αποτελεί σοβαρή απειλή για την Τουρκία. Η Αγκυρα έχει μια αντίληψη «άσπρου-μαύρου» για τον εμφύλιο στη Συρία, καταδικάζοντας μόνο το ανελέητο καθεστώς του Ασαντ και υποστηρίζοντας ταυτόχρονα όλες τις ομάδες ανταρτών, ακόμη και τις φατρίες των τζιχαντιστών. «Οι τουρκικές αρχές πίστευαν ότι μπορούσαν να συνεργαστούν με εξτρεμιστικές οργανώσεις στον συριακό εμφύλιο πόλεμο, ασκώντας τους ταυτόχρονα πιέσεις να γίνουν μετριοπαθέστερες», εξήγησε ο Φράνσις Ρικιαρντόνε, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία. Μόλις όμως το «Ισλαμικό Κράτος» εμφανίστηκε με έναν πρωτόγνωρο φανατισμό και δίψα για αίμα στα μέσα του 2013, η Αγκυρα άρχισε να συνειδητοποιεί τους κινδύνους.
Τον τελευταίο χρόνο, τόσο οι επίσημες ανακοινώσεις όσο και οι απόψεις των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ δείχνουν ότι το «Ισλαμικό Κράτος» θεωρείται στην Αγκυρα ότι πρόδωσε τους στόχους της Ελεύθερης Συρίας, ότι συνέβαλε δηλαδή στη δυσφήμηση της εξέγερσης και τη νομιμοποίηση του καθεστώτος Ασαντ. Σε συνεργασία με τους Δυτικούς της συμμάχους, η Τουρκία έγινε επίσης προσεκτικότερη απέναντι στους ξένους μαχητές και συνέλαβε 830 Ευρωπαίους πολίτες που επιχείρησαν να εισέλθουν στη Συρία μέσω Τουρκίας για να ενταχθούν στις τάξεις του «Ισλαμικού Κράτους». Οπως κάθε άλλη κυβέρνηση στη Γη, η τουρκική κυβέρνηση ενίοτε κάνει λάθη. Και όπως όλες οι άλλες κυβερνήσεις, ενίοτε κατηγορείται άδικα. Αν η τουρκική κυβέρνηση θέλει να εξασφαλίσει τον σεβασμό και τη συμπάθεια του έξω κόσμου, καθώς αντιμετωπίζει το δίλημμα του «Ισλαμικού Κράτους» στα σύνορά της, τότε θα πρέπει να μάθει να αντιδρά στις επικρίσεις με ανεκτικότητα, υπομονή και ωριμότητα, αντί με ευθιξία και οργή.
* Aρθρογράφος και συγγραφέας του βιβλίου «Ισλάμ χωρίς ακρότητες: μια μουσουλμανική υπόθεση για την ελευθερία».
Comments