ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣ Οταν η ΕΚΤ «πήγαινε», η Fed «επέστρεφε» ΠΟΛΙΤΙΚΗ 13.05.2014
ΗΛΙΑΣ ΣΙΑΚΑΝΤΑΡΗΣΟταν η ΕΚΤ «πήγαινε», η Fed «επέστρεφε»
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ενας μεγάλος κύκλος για την Ευρωπαϊκή Ενωση πλησιάζει στο τέλος του. Πιο στριμωγμένος από ποτέ ο Ευρωπαίος κεντρικός τραπεζίτης αναγκάστηκε, ούτε λίγο ούτε πολύ, να υποσχεθεί την περασμένη εβδομάδα ότι τον Ιούνιο θα προχωρήσει σε μέτρα τόνωσης της οικονομίας (μείωση επιτοκίου). Αφησε έτσι στην άκρη το παλιό μότο της Φρανκφούρτης, ότι «η ΕΚΤ δεν προκαταλαμβάνει ποτέ τις αποφάσεις της». Μετά τις ανακοινώσεις της Πέμπτης το ευρώ υποχώρησε σημαντικά. Το επεισόδιο έκανε αρκετούς αναλυτές να αποφανθούν ότι η περίοδος σκληρού ευρώ πλησιάζει στο τέλος της.
Οι ΗΠΑ περπατούν ήδη στο επόμενο επεισόδιο: Η ομοσπονδιακή τράπεζα ετοιμάζεται για την αντίστροφη διαδικασία (και το διαρρέει). Μετά τη φάση του εύκολου χρήματος, αναζητεί τρόπους επιστροφής σε πιο συντηρητική νομισματική στάση, αναζητεί τρόπους αύξησης επιτοκίων στο μεσοπρόθεσμο μέλλον: Δεν συνεχίζει απλώς να μειώνει μόνο τη ρευστότητα με την οποία επιδοτεί τις αγορές κάθε μήνα στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης. Λέει πως θέλει να ξεκινήσει να απορροφά και την υπερβάλλουσα ρευστότητα 2,5 τρισ. δολ., την οποία έχει δημιουργήσει από το 2009. Τον επόμενο μήνα θα αρχίσει πειραματικά να «δεσμεύει» με προθεσμιακές καταθέσεις περισσότερα κεφάλαια από τις εμπορικές τράπεζες. Η δοκιμαστική περίοδος θα διαρκέσει ένα μήνα. Η Fed θέλει να δεσμεύσει έως 10 δισ. δολάρια από κάθε μεγάλη τράπεζα (περίπου οκταπλάσιο ποσό από το σημερινό). Τον δεύτερο μήνα της δοκιμαστικής περιόδου, η Fed θα «ανεβάσει ταχύτητα»: Θα αυξήσει το κίνητρο για τις τράπεζες να δεσμεύσουν ακόμη μεγαλύτερα ποσά, δηλαδή το επιτόκιο που θα τους πληρώνει γι’ αυτές τις «προθεσμιακές καταθέσεις». Η διαδικασία παραπέμπει στις λειτουργίες «σφουγγαρίσματος της υπερβάλλουσας ρευστότητας», που αποτελούν σήμα κατατεθέν της ΕΚΤ, όσο παραμένει στη συντηρητική της φάση.
Αλλά τώρα, οι αγορές περιμένουν μια επεκτατική κίνηση από τον Ντράγκι – έστω και συμβολική. Ο κεντρικός τραπεζίτης μάλλον θα προχωρήσει σε μια μείωση επιτοκίου, το ευρώ θα ισορροπήσει χαμηλότερα, αλλά για λίγο. Την επόμενη στιγμή όμως, οι αγορές θα ζητήσουν και άλλα μέτρα τόνωσης, η πίεση για περαιτέρω πρωτοβουλίες θα είναι διαρκής. Τεχνική και «πραγματική»: Η Κριστίν Λαγκάρντ με συνέντευξή της στη γερμανική Handelblatt προειδοποιεί πως η ευρωπαϊκή κρίση δεν έχει τελειώσει – και δεν θα τελειώσει μέχρι η ροή δανείων στη Νότια Ευρώπη να αποκατασταθεί. Αλλη μία ένδειξη ότι η φάση νομισματικού συντηρητισμού της ΕΚΤ τελειώνει.
Ενόψει αυτής της μετατόπισης βλέπουμε να εκδηλώνονται σπασμωδικές κινήσεις. Ο χρυσός έκανε βουτιά και εκτόξευση 25 δολαρίων σε μία μέρα. Ο Dow Jones εκτινάχθηκε σε νέο υψηλό όλων των εποχών.
Από το ξέσπασμα της κρίσης, το ευρώ και το δολάριο εναλλάσσονται στη θέση του «πιο σκληρού νομίσματος». Η μακρά περίοδος που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποτελούσε τη συντηρητική νομισματική αρχή, φαίνεται πως τελειώνει. Μαζί της και η περίοδος του σκληρού ευρώ. Δε θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά το πεδίο είναι έτοιμο. Ευρώπη και Αμερική έχουν μπροστά τους μια δύσκολη μανούβρα, που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να αφήσουν πίσω τους τη φάση παραγωγής νέου χρήματος και να περάσουν σε μια φάση όπου σιγά σιγά (ή, έστω, «συμβολικά») θα αρχίσουν να το «μαζεύουν». Η Ευρώπη πάλι είναι ανάγκη να περάσει χωρίς κλυδωνισμούς σε μια φάση νομισματικής τόνωσης – μια φάση στην οποία αντιστάθηκε σθεναρά για χρόνια. Και οι δύο μανούβρες μπορούν να ταράξουν τις αγορές και να βλάψουν τους πιο εύθραυστους παίκτες. Στην επόμενη φάση θα είναι η Ευρώπη που θα σηκώνει αυξημένα βάρη τροφοδότησης του παγκόσμιου συστήματος με ρευστότητα, καθώς η Αμερική θα επιχειρεί να αποσυρθεί. Αυτή η φάση, όμως, θα είναι εξ ορισμού πιο απρόβλεπτη σε σχέση με αυτή που οι ΗΠΑ είχαν αναλάβει την ορθοπεταλιά.
Οι ΗΠΑ περπατούν ήδη στο επόμενο επεισόδιο: Η ομοσπονδιακή τράπεζα ετοιμάζεται για την αντίστροφη διαδικασία (και το διαρρέει). Μετά τη φάση του εύκολου χρήματος, αναζητεί τρόπους επιστροφής σε πιο συντηρητική νομισματική στάση, αναζητεί τρόπους αύξησης επιτοκίων στο μεσοπρόθεσμο μέλλον: Δεν συνεχίζει απλώς να μειώνει μόνο τη ρευστότητα με την οποία επιδοτεί τις αγορές κάθε μήνα στο πλαίσιο της ποσοτικής χαλάρωσης. Λέει πως θέλει να ξεκινήσει να απορροφά και την υπερβάλλουσα ρευστότητα 2,5 τρισ. δολ., την οποία έχει δημιουργήσει από το 2009. Τον επόμενο μήνα θα αρχίσει πειραματικά να «δεσμεύει» με προθεσμιακές καταθέσεις περισσότερα κεφάλαια από τις εμπορικές τράπεζες. Η δοκιμαστική περίοδος θα διαρκέσει ένα μήνα. Η Fed θέλει να δεσμεύσει έως 10 δισ. δολάρια από κάθε μεγάλη τράπεζα (περίπου οκταπλάσιο ποσό από το σημερινό). Τον δεύτερο μήνα της δοκιμαστικής περιόδου, η Fed θα «ανεβάσει ταχύτητα»: Θα αυξήσει το κίνητρο για τις τράπεζες να δεσμεύσουν ακόμη μεγαλύτερα ποσά, δηλαδή το επιτόκιο που θα τους πληρώνει γι’ αυτές τις «προθεσμιακές καταθέσεις». Η διαδικασία παραπέμπει στις λειτουργίες «σφουγγαρίσματος της υπερβάλλουσας ρευστότητας», που αποτελούν σήμα κατατεθέν της ΕΚΤ, όσο παραμένει στη συντηρητική της φάση.
Αλλά τώρα, οι αγορές περιμένουν μια επεκτατική κίνηση από τον Ντράγκι – έστω και συμβολική. Ο κεντρικός τραπεζίτης μάλλον θα προχωρήσει σε μια μείωση επιτοκίου, το ευρώ θα ισορροπήσει χαμηλότερα, αλλά για λίγο. Την επόμενη στιγμή όμως, οι αγορές θα ζητήσουν και άλλα μέτρα τόνωσης, η πίεση για περαιτέρω πρωτοβουλίες θα είναι διαρκής. Τεχνική και «πραγματική»: Η Κριστίν Λαγκάρντ με συνέντευξή της στη γερμανική Handelblatt προειδοποιεί πως η ευρωπαϊκή κρίση δεν έχει τελειώσει – και δεν θα τελειώσει μέχρι η ροή δανείων στη Νότια Ευρώπη να αποκατασταθεί. Αλλη μία ένδειξη ότι η φάση νομισματικού συντηρητισμού της ΕΚΤ τελειώνει.
Ενόψει αυτής της μετατόπισης βλέπουμε να εκδηλώνονται σπασμωδικές κινήσεις. Ο χρυσός έκανε βουτιά και εκτόξευση 25 δολαρίων σε μία μέρα. Ο Dow Jones εκτινάχθηκε σε νέο υψηλό όλων των εποχών.
Από το ξέσπασμα της κρίσης, το ευρώ και το δολάριο εναλλάσσονται στη θέση του «πιο σκληρού νομίσματος». Η μακρά περίοδος που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποτελούσε τη συντηρητική νομισματική αρχή, φαίνεται πως τελειώνει. Μαζί της και η περίοδος του σκληρού ευρώ. Δε θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Αλλά το πεδίο είναι έτοιμο. Ευρώπη και Αμερική έχουν μπροστά τους μια δύσκολη μανούβρα, που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς. Οι ΗΠΑ προσπαθούν να αφήσουν πίσω τους τη φάση παραγωγής νέου χρήματος και να περάσουν σε μια φάση όπου σιγά σιγά (ή, έστω, «συμβολικά») θα αρχίσουν να το «μαζεύουν». Η Ευρώπη πάλι είναι ανάγκη να περάσει χωρίς κλυδωνισμούς σε μια φάση νομισματικής τόνωσης – μια φάση στην οποία αντιστάθηκε σθεναρά για χρόνια. Και οι δύο μανούβρες μπορούν να ταράξουν τις αγορές και να βλάψουν τους πιο εύθραυστους παίκτες. Στην επόμενη φάση θα είναι η Ευρώπη που θα σηκώνει αυξημένα βάρη τροφοδότησης του παγκόσμιου συστήματος με ρευστότητα, καθώς η Αμερική θα επιχειρεί να αποσυρθεί. Αυτή η φάση, όμως, θα είναι εξ ορισμού πιο απρόβλεπτη σε σχέση με αυτή που οι ΗΠΑ είχαν αναλάβει την ορθοπεταλιά.
Comments