Oι Κούρδοι της Τουρκίας ζητούν αυτονομία

Εκπρόσωποι των Κούρδων συνυπέγραψαν την Κυριακή ψήφισμα υπέρ της δημιουργίας αυτόνομης κουρδικής περιοχής στη νοτιοανατολική Τουρκία. Η κίνηση αυτή έρχεται σε μια περίοδο έντονων συγκρούσεων.

Το Κονγκρέσο της Δημοκρατικής Κοινωνίας του Κουρδιστάν (DTK) είναι το μεγαλύτερο πολιτικό φόρουμ που περιλαμβάνει στους κόλπους εκπροσώπους κουρδικών συλλόγων στην Τουρκία. Την Κυριακή υιοθέτησε ένα ψήφισμα 14 άρθρων, το οποίο για πρώτη φορά θέτει ένα πλαίσιο γενικών αρχών του κουρδικού αιτήματός τους για αυτοδιοίκηση. Στο επίκεντρο βρίσκεται η δημιουργία μιας αυτόνομης κουρδικής περιοχής στη νοτιοανατολική Τουρκία, η οποία θα προέλθει μετά από διαπραγματεύσεις. Στόχος είναι επίσης η σύνταξη κουρδικού Συντάγματος εντός μιας δημοκρατικής Τουρκίας. Σύμφωνα με τον καθηγητή Μεσούτ Γεγκέν από το Πανεπιστήμιο Σεχίρ της Κων/πολης πρόκειται για ένα μετριοπαθές μεν αλλά σημαντικό δε ψήφισμα, που αναμένεται να καθορίσει τις επικείμενες συνομιλίες. «Το ψήφισμα εντάσσεται στο πλαίσιο των κουρδικών αγώνων που μαίνονται σε πολλές πόλεις της συγκεκριμένης περιοχής, ωστόσο αφορά συνολικά τις διεκδικήσεις των Κούρδων για περισσότερη δημοκρατία στην Τουρκία», αναφέρει ο τούρκος καθηγητής υπογραμμίζοντας ότι η συγκεκριμένη κίνηση αποδεικνύει τη δέσμευση του κουρδικού λαού για συνέχιση της ειρηνευτικής διαδικασίας, όπως ορίστηκε από τον ηγέτη του PKK Aμπντουλάχ Οτσαλάν το 2013.

Το αδιέξοδο των ειρηνευτικών συνομιλιών

Εκτός από στρατιωτικής επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού, στη νοτιοανατολική Τουρκία μαίνονται και βίαιες διαδηλώσεις

Η ειρηνευτική διαδικασία είχε ξεκινήσει μεταξύ τουρκικής κυβέρνησης και PKK με στόχο να θέσει τέρμα σε μια μακρά διαμάχη που κόστισε τη ζωή σε περίπου 40.000 ανθρώπους. Από την Ιούλιο η διαδικασία έχει υπονομευθεί. Σε πολλές κουρδικές περιοχές της νοτιοανατολικής Τουρκίας έχει επιβληθεί εδώ και εβδομάδες απαγόρευση της κυκλοφορίας. Συγχρόνως βρίσκονται σε εξέλιξη επιχειρήσεις του τουρκικού στρατού εναντίον Κούρδων αναρτών, ενώ πολλοί Κούρδοι διαδηλώνουν κατά της βίας. Από την πλευρά της η τουρκική κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να ξεριζώσει κάθε ίχνος τρομοκρατικής απειλής από το τουρκικό έδαφος, ενώ κατηγορεί Κούρδους πολιτικούς για υποκίνηση βίας. Σύμφωνα με τον Μεσούτ Γεγκέν η γραμμή που ακολουθεί η τουρκική κυβέρνηση στερείται συνεκτικής στρατηγικής. Η επανέναρξη των συνομιλιών δεν αναμένεται να είναι εύκολη, είναι όμως αναγκαία. «Η Τουρκία δεν μπορεί να αντέξει άλλες συγκρούσεις και εντάσεις. Πιστεύω ότι οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν και πάλι σε κάποιο σημείο», εκτιμά ο τούρκος καθηγητής. Από την πλευρά του ο Μπερκάι Μαντιράτσι, ειδικός σε κουρδικά θέματα από την διεθνή ΜΚΟ International Crisis Group εκτιμά ότι το πρόσφατο ψήφισμα μπορεί να συμβάλει στην προώθηση μιας πολιτικής λύσης. Εντούτοις εκτιμά ότι απαιτείται μεγαλύτερη ευελιξία και από τις δύο πλευρές: «Φαίνεται ότι η Άγκυρα έχει αρχίσει να καταονεί ότι η στρατιωτική επιλογή δεν αποτελεί λύση».

Το κλειδί στα χέρια της Άγκυρας

Η νέα ισχυρή κυβέρνηση του ΑΚP φέρει μεγάλη ευθύνη για την επανέναρξη των συνομιλιών με τους Κούρδους

Σύμφωνα με τον Μπ. Μαντιράτσι η νυν κυβέρνηση AKP κρατά στα χέρια της το κλειδί της λύσης. «Στην επίλυση παρόμοιων προβλημάτων οι ισχυρές κυβερνήσεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Και η Τουρκία έχει μια ισχυρή κυβέρνηση. Το ΑΚP σχημάτισε μονοκομματική κυβέρνηση μετά από μια σαρωτική εκλογική νίκη», αναφέρει ο ίδιος, προσθέτοντας ωστόσο ότι είναι είναι απογοητευτικό το ότι ο τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου πρόσφατα ακύρωσε προγραμματισμένη συνάντηση με το φιλοκουρδικό κόμμα HDP. «Η κυβέρνηση πρέπει να αναθεωρήσει αυτή την απόφαση. Δεν είναι σοφό να απομονώνει κανείς το HDP και τους οπαδούς του. Είναι σημαντικό το AKP να τους συμπεριλάβει στη διαδικασία αναθεώρησης του τουρκικού Συντάγματος», αναφέρει ο Μπ. Μαντιράτσι. Άλλωστε η αποκλιμάκωση της έντασης στην νοτιοανατολική Τουρκία είναι προς όφελος όλων, ακόμη και της Δύσης, που τελευταία έχει στρέψει το ενδιαφέρον της αποκλειστικά στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους».

Άκαλ Ντέγκερ /Δήμητρα Κυρανούδη