επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

Ενδοσκόπηση και αυτοκριτική στο ΝταβόςTου David Ignatius - Aρθρογράφου της Washington Post                                 «                 Πώς είναι δυνατόν να είμαστε τόσο βλάκες»; Αυτό ήταν το ρεφρέν του άσματος «Τι άραγε να φταίει;», που αναμασούσαν οι εμπειρογνώμονες αναλογιζόμενοι τη διεθνή οικονομική κρίση στη σύνοδο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός την περασμένη εβδομάδα. Εκείνοι φυσικά δεν έφταιγαν, ούτε λόγος να γίνεται. Οι ίδιοι αυτοί σχολιαστές, περιούσια όντα του Θεού, επί χρόνια προειδοποιούσαν στο ίδιο αυτό Νταβός για τον επερχόμενο όλεθρο. Τουλάχιστον όμως φέτος ήταν αισθητή μια συλλογική πικρία.Συνήθως η ταπεινοφροσύνη δεν ταιριάζει στο Νταβός. Είναι τόπος για τους άρχοντες της οικουμένης, των οποίων η καθιερωμένη χειμερινή συνάθροιση έχει αναχθεί σε σύμβολο της οικονομικής παγκοσμιοποίησης και σε δείκτη της πορείας της. Φέτος όμως, με τη διεθνή οικονομία στον γύψο, επικράτησε η ενδοσκόπηση και η αυτοκριτική. Στο περιθώριο των ομαδικών συζητήσεων, άκουγε κανείς ομαδικούς αναστεναγμούς και την παραπονεμένη ερώτηση «τώρα τι γίνεται;».Ενας από τους λόγους που επικράτησε το κλίμα αυτοκριτικής ήταν η απουσία Αμερικανών αξιωματούχων. Αυτοί συνήθως δεν αντιστέκονται στον πειρασμό να είναι οι πρωταγωνιστές, οι «κουμανταδόροι» σε διεθνείς οργανώσεις του είδους. Ετσι, η απουσία των εκπροσώπων της κυβέρνησης Ομπάμα έδωσε στη σύνοδο τον τόνο του «μετα - αμερικανικού». Απογοητευτικό γεγονός. Υποτίθεται ότι η Μπαρακ-ο-μανία δεν έχει καταλάβει μόνο τους απλούς θνητούς, αλλά και τους τιτάνες της οικουμένης.Οι πλέον εντυπωσιακές παρουσίες φέτος στο Νταβός ήταν των νεοφώτιστων στον καπιταλισμό, του Κινέζου πρωθυπουργού Γουέν Ζιαμπάο και του Ρώσου πρωθυπουργού Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο πρώτος διέκρινε «ψήγματα ελπίδας» στον διαρκώς αυξανόμενο τραπεζικό δανεισμό στη χώρα του και στην επίσης αυξανόμενη κατανάλωση. Ο Πούτιν μιλούσε σαν ξαναγεννημένος καπιταλιστής, λέγοντας ότι η Ρωσία αντελήφθη εγκαίρως πόσο επιβλαβής είναι ο ασφυκτικός κυβερνητικός έλεγχος επί της οικονομίας. Διαβεβαίωνε μάλιστα ότι η επιστροφή στην πολιτική της Σοβιετικής Ενωσης είναι αδιανόητη. Εδειχνε πιο ενθουσιώδης όποτε μιλούσε για φορολογικές περικοπές στη Ρωσία.Ο Πούτιν δεν άντεξε στον πειρασμό και πέταξε μερικές «μπηχτές» στις ΗΠΑ, που δημιούργησαν την «τέλεια καταιγίδα», αυτή που σάρωσε τη διεθνή οικονομία. Υπενθύμισε μάλιστα τα λόγια Αμερικανών αξιωματούχων πριν από ένα χρόνο στο Νταβός και την «κακής ποιότητας διαχείριση» στις αμερικανικές τράπεζες. «Αυτή η πυραμίδα των προσδοκιών πρέπει να καταρρεύσει» διακήρυξε ο πρώην κομμουνιστής και σήμερα πιστός θιασώτης της πειθαρχίας της ελεύθερης αγοράς.Οι κ. Γουέν και Πούτιν συμπεριφέρονταν σαν στο σπίτι τους όσο βρίσκονταν στη Λέσχη των Διευθυνόντων Συμβούλων του Νταβός. Ο Κινέζος ηγέτης, ντυμένος με σκούρο μπλε κοστούμι, έδειχνε να έχει αφομοιώσει το λεξιλόγιο του σύγχρονου διεθύνοντος συμβούλου, αυτή τη θερμή ειλικρίνεια. Οι παρατηρήσεις του ήταν διανθισμένες με αποστροφές του τύπου «ειλικρινώς θέλω να σου πω» ή «το εννοώ από τα βάθη της καρδιάς μου». Αναφέρθηκε αρκετές φορές στην «ανοιχτή κοινωνία και τη διαφάνεια» στην Κίνα, χαρίσματα που συνήθως δεν αποδίδονται στη Λαϊκή αυτή Δημοκρατία.Ο κ. Πούτιν, φορώντας κόκκινη γραβάτα και ιδιαίτερα καλοραμμένο κοστούμι, υπήρξε ακανθώδης, ακριβώς όπως αρμόζει σε έναν πρώην της KGB, όταν απαντούσε σε ερωτήσεις κορυφαίων του επιχειρηματικού κόσμου. «Δεν είμαστε ανάπηροι» είπε στον Μάικλ Ντελ, όταν αυτός καλοπροαίρετα προσφέρθηκε να βοηθήσει τη Ρωσία να εμπορευτεί τις ικανότητές της στην πληροφορική. «Πρέπει να βοηθηθούν οι συνταξιούχοι. Πρέπει να βοηθηθούν οι αναπτυσσόμενες χώρες». Ο Πούτιν και ο Γουέν μιλούσαν με το ύφος ανθρώπου που αισθάνεται πλέον πολύ πιο σίγουρος ότι ο κόσμος ακολουθεί τον δικό του δρόμο.Πώς είναι δυνατόν οι γίγαντες του καπιταλισμού να υπήρξαν τόσο βλάκες; Το ερώτημα δεν έπαψε να διατρέχει το Νταβός καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας. Ωστόσο, το γεγονός ότι κανείς δεν μασούσε τα λόγια του είναι κατά κάποιο τρόπο ενθαρρυντική ένδειξη. Μπορεί η παγκόσμια οικονομία να πήγε κατά διαβόλου, αλλά οι άνθρωποι δεν έχασαν την ικανότητα της κριτικής σκέψης. Από τις πλέον αιχμηρές κριτικές ήταν αυτή του Νάιαλ Φέρκγιουσον, καθηγητή της Ιστορίας στο Χάρβαρντ, ο οποίος επανέλαβε το επιχείρημα που επαναλαμβάνει σε διάφορα πρόσφατα συγγράμματά του, ότι δηλαδή ο αμερικανικός «δανειόσαυρος» ακολουθεί κατά πόδας τη Βρετανία στο μονοπάτι της αυτοκρατορικής εξουθένωσης και της παρακμής.Φέτος στο Νταβός αστέρες της ροκ, περιτριγυρισμένοι από γεμάτους λατρεία οπαδούς, ήταν οι οικονομικοί αναλυτές, ο Ντάνιελ Ρουμπίνι και ο Νασίμ Νίκολας Τέιλεμπ, που προέβλεψαν πριν από σχεδόν όλους τους άλλους τον επερχόμενο όλεθρο.Ο Ρουμπίνι ισχυρίστηκε ότι τα δόλια κίνητρα του παλαιού συστήματος είχαν περίπου προεξοφλήσει την κατάρρευση. Εταιρείες στεγαστικών δανείων χορήγησαν επισφαλέστατα δάνεια για μια προμήθεια· οι τράπεζες τα κάλυπταν, για μια προμήθεια· επενδυτικές τράπεζες τα μετέτρεπαν σε εξωτικά ομόλογα για μια προμήθεια· και οι υπηρεσίες πιστοληπτικής βαθμολόγησης τους έβαζαν καλό βαθμό. Για μια προμήθεια. Το σύστημα «δούλευε», θα έλεγε κανείς.Ο Τέιλεμπ, πρώην αντικριστής και συγγραφέας του βιβλίου «Ο Μαύρος Κύκνος», ισχυρίστηκε ότι τα περιβόητα πρότυπα της Γουόλ Στριτ, οι υποτιθέμενες ασφαλιστικές δικλίδες που συγκρατούσαν τους ριψοκίνδυνους τραπεζίτες, ευθύνονται σε σημαντικό βαθμό για τη σημερινή κατάσταση, εφόσον δημιούργησαν την πλάνη του απολύτως βέβαιου μέλλοντος. Συμβούλευσε μάλιστα τους αντικριστές, αντί να αναζητούν εις μάτην εξασφάλιση, να το ρίξουν στο ποτό ή να στραφούν προς τη θρησκεία. Καλύτερα να λέει κανείς «Κύριος οίδε» όταν δεν ξέρει τίποτε. Αυτά ήταν τα λόγια του Τέιλεμπ, που θα μπορούσαν να γίνουν το μότο της φετινής συνάθροισης στο Νταβός.