Κοινωνία & Πολιτισμός

Μικροί εκδοτικοί οίκοι σε άνθηση

Ο χώρος του βιβλίου σε Γερμανία και Αυστρία ανθίσταται στην κρίση. Πρόσφατα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται ολοένα περισσότεροι μικροί εκδοτικοί οίκοι με αξιόλογη παραγωγή, οι οποίοι είναι κερδοφόροι.

Τα τελευταία χρόνια ο χώρος του βιβλίου περνούσε μια μεγάλη κρίση. Τα νέα ηλεκτρονικά μέση αλλά και η διάδοση των ebook επέφεραν μεγάλο πλήγμα και στην εγχώρια παραγωγή βιβλίων στη Γερμανία. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στη Γερμανία μια στροφή. Ολοένα περισσότερα βιβλία διαφόρων ειδών κάνουν την εμφάνισή τους σε μικρούς εκδοτικούς οίκους. Η θεματολογία ποικίλει: από λογοτεχνία και ιστορία μέχρι θεματικά βιβλία, λευκώματα αλλά και εξειδικευμένες επιστημονικές εκδόσεις. Με τον τρόπο αυτό δόθηκε νέα πνοή στο γερμανόφωνο βιβλίο. Μόνο στο Βερολίνο υπάρχουν πάνω από 300 εκδοτικοί οίκοι. Οι περισσότεροι εξ αυτών δεν απασχολούν πάνω από δέκα εργαζομένους κι όμως καταφέρνουν να κερδίσουν το ενδιαφέρον του κοινού, κάνοντας μάλιστα καλές πωλήσεις.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των αυστριακών εκδόσεων Thanhäuser που μετρούν ήδη 25 χρόνια λειτουργίας. Ο Κρίστιαν Τανχόιζερ είναι μάλιστα εικαστικός και ειδικεύεται στην χαρακτική σε ξύλο. Έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Κίνα και την Ελβετία. Μεγάλη αγάπη του όμως είναι το χειροποίητο βιβλίο, κι έτσι εδώ και χρόνια ασχολείται με τον μικρό εκδοτικό οίκο του. Στα εργαστήριά του στο Ότενσαϊμ και το Ντόναου, ο Κρίστιαν Τανχόιζερ «μπορεί να εκτυπώσει ένα ολόκληρο βιβλίο χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα», όπως λέει ο ίδιος. Κάθε έκδοση είναι συλλεκτική και μικρής κυκλοφορίας. «300 με 400 αντίτυπα, περισσότερα δεν μπορώ να πουλήσω», λέει χαρακτηριστικά. Τα βιβλία του, κυρίως ποιητικές συλλογές και λογοτεχνία, απευθύνονται κυρίως σε συλλέκτες. Και παρά την εξειδίκευσή του συγκεκριμένου οίκου, τα κέρδη του Τανχόιζερ δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητα.

Νέες τεχνικές, νέες προοπτικές

Ο Κρίστιαν Τανχόιζερ είναι περήφανος για τις εκδόσεις

Ο Χάιτς Χέρμπερτ Ράιμερ από την Ιένα ακολουθεί από την άλλη πλευρά διαφορετική οδό. Ο εκδοτικός οίκος που διευθύνει είναι στην ουσία συνένωση τεσσάρων μικρών, τοπικών εκδόσεων που συνεργάζονται. Ωστόσο σε αντίθεση με τις εκδόσεις Thanhäuser, ο ίδιος δεν λέει «όχι» στις νέες τεχνικές. «Πρέπει να εκμεταλλευόμαστε τις νέες δυνατότητες. Ακόμη και τη μετάβαση στο ηλεκτρονικό βιβλίο», αναφέρει ο ίδιος στην DW. Tην ίδια λογική ακολουθεί και ο εκδοτικός οίκος Open House, μια συνέργεια επίσης πολλών ανεξάρτητων εκδοτών, οι οποίοι δίνουν έμφαση στη λογοτεχνία, την ποίηση αλλά και την έκδοση επιστημονικών τόνων. Οι εκδόσεις Open House αποτελούνται στην ουσία από τέσσερα άτομα, οι οποίοι εξασκούν παράλληλα και άλλα επαγγέλματα. Ο λόγος που τους οδήγησε να πάρουν αυτό το ρίσκο είναι απλός. «Όταν κάποιος ασχολείται πολύ με το βιβλίο, διαβάζει πολύ και θέλει κάπως να συμμετέχει στην όλη διαδικασία τότε έχει, πιστεύω, το δικαίωμα να θέλει να εκδώσει ένα βιβλίο», λέει η Κριστιάνε Λανγκ από τις ίδιες εκδόσεις.

Πόσο εύκολη είναι όμως η ίδρυση ενός μικρού εκδοτικού οίκου στις μέρες μας; Ο Ζαν Mαρί Ρέγκερ από τον μικρό εκδοτικό οίκο Anaconda με έδρα την Κολωνία εκτιμά ότι η διαφήμιση μιας τέτοιας μικρής εταιρείας δεν είναι τελικά δύσκολη, παρά τον μεγάλο ανταγωνισμό για καθιέρωση στην αγορά βιβλίου. ‘Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο γερμανός εκδότης: Είμαστε ικανοποιημένοι με την ανάπτυξη των εκδόσεών μας. Τα τελευταία χρόνια αναπτύσσονται και πάλι τα μικρά βιβλιοπωλεία. Και εμείς μπορούμε να επωφεληθούμε από αυτήν την εξέλιξη».

Ζαμπίνε Πέσελ / Δήμητρα Κυρανούδη