επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Hμερομηνία δημοσίευσης: 26-05-13 H Γερμανία μπορεί να ηγηθεί χωρίς να απολογείται; The Economist Τα χιτλερικά μουστάκια και οι σβάστικες σε φωτογραφίες της Γερμανίδας καγκελαρίου είναι πλέον συνήθεις παραστάσεις στην εικονογράφηση της κρίσης στην Ευρωζώνη με τελευταίο περιστατικό εκείνο της Κύπρου. Η επιλογή ενός αποδιοπομπαίου τράγου είναι αναπόφευκτη σε μια οικονομικη κρίση, επισημαίνει ο Μαρσέλ Φράτζσερ, πρόεδρος του γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου DIW. Η Γερμανία, τονίζει ο ίδιος, βρίσκεται στη θέση που ήταν το ΔΝΤ στην κρίση των ασιατικών οικονομιών στα τέλη της δεκαετίας του 1990, με την κ. Μέρκελ στον ρόλο του Μισέλ Καμντεσί, τότε επικεφαλής του ΔΝΤ. Όμως η τακτική αυτή μπορεί να είναι επικίνδυνη όταν ο τράγος είναι ισχυρός και αρχίζει να νοιώθει πως βάλλεται. Οι Γερμανοί δεν έχουν εκδηλώσει ανοιχτά την οργή τους. Δεν είναι στον χαρακτήρα ενός λαού που μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε πρόθυμος να αποσιωπήσει το παρελθόν και να είναι ένας καλός Ευρωπαίος εταίρος. Σε πρόσφατη δημοσκόπηση, το 34% των Γερμανών δήλωναν ότι έβλεπαν με συμπάθεια την οργή των Νοτιο-ευρωπαίων. Τώρα, όμως, αλλάζει το κλίμα. Οι Νότιοι μπορεί να θεωρούν πως η Γερμανία τους επιβάλει υπερβολική λιτότητα και δεν δείχνει αρκετή αλληλεγγύη αλλά οι Γερμανοί έχουν άλλη άποψη. Πρώτον θεωρούν πως έχουν επιδείξει αλληλεγγύη. Μόλις 25 χρόνια μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου εξακολουθούν να καταβάλουν φόρους αλληλεγγύης στην ανατολική Γερμανία. Πολλοί έχουν συμπεράνει πως από τη στιγμή που θα επιβληθεί, η αλληλεγγύη παύει να είναι ηθελημένη. Επιπλέον αναλαμβάνουν μεγάλο μέρος του κινδύνου που εγκυμονούν τα πακέτα διάσωσης ενώ η έκθεση της ΕΚΤ κατέδειξε πως το μέσο γερμανικό νοικοκυριό έχει λιγότερο πλούτο από το μέσο ισπανικό, ιταλικό ή κυπριακό (αν και αυτό οφείλεται μερικώς στο ότι τα γερμανικά νοικοκυριά έχουν συνήθως λιγότερους ενήλικες και μένουν σε νοικιασμένο σπίτι). Δεύτερον τονίζουν πως η Γερμανία αναγνώρισε πριν από μια δεκαετία ότι δεν ήταν ανταγωνιστική και προχώρησε σε επώδυνες μεταρρυθμίσεις που τώρα αποδίδουν. Οι χώρες που πλήττονται από την κρίση πρέπει να κάνουν το ίδιο. Και τρίτον, οι Γερμανοί πιστεύουν πως η κρίση του ευρώ οφείλεται κυρίως στην παραβίαση των κανόνων (ακόμη και από την ίδια τη Γερμανία). Όπως τονίζει ένας διπλωμάτης, «η αλληλεγγύη είναι σημαντική αλλά πρέπει να έπεται των κανόνων». Οι Γερμανοί φοβούνται πως η διάσωση των Ευρωπαίων με γερμανικά χρήματα θα τους ενθαρρύνει να εγκαταλείψουν τις μεταρρυθμίσεις. Τις απόψεις τους συμμερίζονται Ολλανδοί, Φινλανδοί και Σλοβάκοι. Η διαφορά είναι πως η Γερμανία είναι μεγάλη και κεντρική. Για τους ιστορικούς, το θέμα είναι γνώριμο. Η Ευρώπη ασχολείται εδώ και πολλά χρόνια με το «Γερμανικό ζήτημα». Η Γερμανία είναι άλλοτε υπερβολικά αδύναμη και άλλοτε υπερβολικά ισχυρή. Όπως έχει πει ο Χένρι Κίσινγκερ, άλλοτε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αναφερόμενος στη Γερμανία μετά την ενοποίησή της το 1871, ήταν «υπερβολικα μεγάλη για την Ευρώπη αλλά υπερβολικά μικρή για τον κόσμο». Σήμερα, όπως τονίζει ο ιστορικός Μπρένταν Σίμς του Καίμπριτζ, «κάθεται ανήσυχα στην καρδιά της Ε.Ε, που δημιουργήθηκε κυρίως για να αναχαιτίσει τη γερμανική δύναμη αλλά έχει διευκολύνει την άνοδό της και της οποίας ο προβληματικός σχεδιασμός έχει κατά λάθος στερήσει από πολλούς Ευρωπαίους την εθνική τους κυριαρχία». Το θέμα είναι αν η Γερμανία μπορεί να ηγηθεί χωρίς να απολογείται. Δεδομένου του παρελθόντος της, η πολιτική της παράδοση είναι ενάντια σε κάτι τέτοιο. Οι περισσότεροι Γερμανοί εκφράζουν φόβους πως μπορεί και πάλι να γίνουν μισητοί ως λαός. Σύμφωνα με τον Κριστόφ Σένμπεργκερ, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Κωνστάντζας, η ηγεμονία της Γερμανίας δεν πρέπει να γίνεται αντιληπτή και να κατηγορείται ως κυριαρχία. Εκτιμά πως μόνον μια πολιτική ενοποίηση της Ευρώπης (ανάλογη εκείνων των χωρών ομοσπονδιών όπως η Ελβετία ή οι ΗΠΑ) θα ακυρώσει την ανάγκη για μια ηγεμονική δύναμη στην Ευρώπη αλλά κάτι τέτοιο βρίσκεται στο «βασίλειο του μύθου».   kathimerini