επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

Ελληνικό Μνημόνιο: σχεδόν το χειρότερο ανάμεσα σε 159 του ΔΝΤ

Της Ζέζας Ζήκου     kathimerini

Εγώ τώρα τι να πω... Οταν το Ινστιτούτο Bruegel, το οποίο οι αναγνώστες της «Καθημερινής» γνωρίζουν καλά από τις πολλαπλές παρουσιάσεις των απόψεων του επικεφαλής του Jean Pisani-Ferry, διαπιστώνει ότι το ελληνικό Μνημόνιο είναι από τα χειρότερα ανάμεσα σε 159 του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ). Οταν το έγκυρο αυτό think tank, από τους υμνητές του Μνημονίου, το χαρακτηρίζει στην έκθεσή του σαν ένα από τα πιο αποτυχημένα προγράμματα προσαρμογής που έχει εφαρμόσει ανά τον πλανήτη το ΔΝΤ, ουδείς πλέον μπορεί να μείνει αδιάφορος στις συνέπειες απέναντι σε μια τέτοιας διαστάσεως εθνική καταστροφή και εξαθλίωση του λαού. Πρέπει να τιμωρήσει αυτούς που το υπέγραψαν και αυτούς που το ψήφισαν. Σημειώνεται ότι το Bruegel είναι από τα πλέον έγκυρα ευρωπαϊκά think tanks, ενώ οι αναλύσεις του αποτελούν συχνά τη βάση για τη διαμόρφωση των απόψεων των κύκλων αποφάσεων των Βρυξελλών. Με τίτλο η «Ανατομία της αποτυχίας» το Ινστιτούτο Bruegel στην έκθεσή του τεκμηριώνει το γιατί το Μνημόνιο της Ελλάδας ήταν το χειρότερο στην ιστορία του ΔΝΤ. Το ελληνικό πρόγραμμα είναι το λιγότερο επιτυχημένο από τα τρία που εφαρμόστηκαν στην Ευρώπη, αναφέρει η μελέτη, ενώ κατατάσσεται και στο 1% των πιο αποτυχημένων από τα 159 προγράμματα που έχει εφαρμόσει το ΔΝΤ παγκοσμίως. Στη νέα μελέτη τους, οι οικονομολόγοι του Bruegel Jean Pisani-Ferry, Andre Sapir και Guntram Wolff, συγκρίνουν τα τρία ευρωπαϊκά μνημόνια (Ελλάδας, Πορτογαλίας, Ιρλανδίας), σε μία προσπάθεια να αντλήσουν μαθήματα για τις μελλοντικές διασώσεις. «Το ελληνικό πρόγραμμα είναι με διαφορά το πλέον αποτυχημένο». Ολες οι προβλέψεις του απέτυχαν! Ενδεικτικά αναφέρεται ότι όταν δημιουργήθηκε, το ελληνικό πρόγραμμα προέβλεπε: Επιστροφή της Ελλάδας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2012. Κορύφωση της ανεργίας στο 14,8% το 2012. Δεν θα χρειαζόταν η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Κορύφωση του χρέους το 2013, στο 149% του ΑΕΠ. Ανάκτηση της πλήρους πρόσβασης στις αγορές ομολόγων το 2013. Τρία χρόνια μετά, καμία από αυτές τις εκτιμήσεις δεν επιβεβαιώνεται. Και μπορεί το 60% των προγραμμάτων του ΔΝΤ να απογοητεύει σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη, όμως, ελάχιστα είναι τα προγράμματα που έχουν κινηθεί τόσο εκτός τροχιάς όσο το ελληνικό. Οπως γράφει η μελέτη, το ελληνικό Μνημόνιο έπεσε τόσο έξω στις προβλέψεις του, ώστε να συγκαταλέγεται στο 1% των χειρότερων από τα 159 προγράμματα του ΔΝΤ που εξέτασε το Bruegel. Παρά τις αποκλίσεις αυτές, το ελληνικό πρόγραμμα μπορεί ακόμα να επιτύχει τον τελικό του στόχο, που είναι να κρατήσει την Ελλάδα στην Ευρωζώνη και να της επιτρέψει να αναπτυχθεί και να ανακάμψει. Ομως, για να γίνει αυτό, το ΔΝΤ και η Ευρωζώνη θα πρέπει να διαθέσουν πολύ περισσότερους πόρους και για πολύ μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι αρχικά είχε εκτιμηθεί, με το τελικό αποτέλεσμα να είναι αβέβαιο, σημειώνει η μελέτη. Το πιο αμφιλεγόμενο σημείο του ελληνικού προγράμματος είναι, σύμφωνα με το Bruegel, η πολύ μεγάλη καθυστέρηση στην αναδιάρθρωση του χρέους. Ενώ ήταν εμφανές εξ αρχής ότι αυτή ήταν αναγκαία (το αρχικό Μνημόνιο προέβλεπε την κορύφωση του χρέους στο επικίνδυνα υψηλό επίπεδο του 149% του ΑΕΠ το 2012-2013 και καλούσε την κυβέρνηση να διατηρεί πρωτογενή πλεονάσματα στο 6% του ΑΕΠ για χρόνια), το ζήτημα δεν συζητήθηκε ποτέ σοβαρά ως επιλογή, κατά τις διαπραγματεύσεις της άνοιξης του 2010. Επειδή υπήρχαν φόβοι για τις επιπτώσεις της αναδιάρθρωσης στην υπόλοιπη Ευρωζώνη, αφού οι ξένες τράπεζες είχαν στα χέρια τους ελληνικά ομόλογα άνω των 50 δισ. ευρώ και έμμεση έκθεση στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Εως τα τέλη του 2010 είχε γίνει πια σαφές ότι η αναδιάρθρωση ήταν αναπόφευκτη. Το ΔΝΤ ζήτησε το PSI τον Ιούλιο του 2011, όμως η συμφωνία επί της αρχής ήρθε τον Οκτώβριο του 2011 και οι διαπραγματεύσεις ολοκληρώθηκαν τον Φεβρουάριο του 2012. «Η καθυστέρηση είχε μεγάλο κόστος, καθώς περισσότεροι ομολογιούχοι αποζημιώθηκαν πλήρως για τα ομόλογά τους εν τω μεταξύ, κάτι που έφερε μεγαλύτερο haircut για τους υπόλοιπους κατόχους ομολόγων και περιόρισε την επίπτωση σε ό,τι αφορά τη βιωσιμότητα του χρέους», τονίζει το Bruegel. Ειδικότερα, οι συντάκτες της έκθεσης προτείνουν τα εξής: Πρώτον, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να μετατραπεί σε ένα είδος «Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου». Δεύτερον, ο ρόλος της ΕΚΤ στην τρόικα θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο διακριτικός, ώστε να αποφευχθούν συγκρούσεις συμφερόντων. Τρίτον, η συμμετοχή του ΔΝΤ στα προγράμματα χωρών της Ευρωζώνης θα πρέπει να συνεχιστεί έως ότου συσταθεί ένα Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο και έως ότου η Ευρωζώνη γίνει μέλος του ΔΝΤ. Συγκεκριμένα, προτείνεται η συμμετοχή του ΔΝΤ να περιοριστεί στο 10% της συνολικής χρηματοδότησης. Τέλος, το Bruegel σημειώνει ότι στη μελέτη του δεν έλαβε υπόψη τις μεταβολές στο εισόδημα και στον πλούτο των χωρών που βρίσκονται σε πρόγραμμα, ούτε τις κοινωνικές επιπτώσεις λόγω της μεγάλης αύξησης της ανεργίας και της ανεργίας των νέων στις χώρες του Μνημονίου.  kathimerini