επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

Προσοχή: «νέος» νομισματικός πόλεμος!

Της Ζέζας Ζήκου

Από την περασμένη Πέμπτη, 17 Ιανουαρίου, που η στήλη σάς ενημέρωσε πως αναθερμαίνεται η θεωρία των «νομισματικών πολέμων» και το ζήτημα λαμβάνει πλέον αιχμηρές παγκόσμιες διαστάσεις, οι Financial Times πήραν χθες τη σκυτάλη για να προειδοποιήσουν για τον κίνδυνο αυτόν, επειδή η ισοτιμία του ευρώ εξακολουθεί να κινείται σε επικίνδυνα ψηλά επίπεδα. Οι επικίνδυνες ανισορροπίες της ευρωπαϊκής και της αμερικανικής οικονομίας και το οικονομικό δράμα της Ιαπωνίας, οι ακραίες ταλαντώσεις των συναλλαγματικών ισοτιμιών των χωρών των BRIC’s και οι επίμαχες σχέσεις ευρώ-δολαρίου-γιεν που δοκιμάζονται, πράγματι κυριαρχούν. Με συνέπεια, η υποτίμηση των νομισμάτων να αναδεικνύεται ξανά και ξανά ως το στρατηγικό πλεονέκτημα, που ουδείς το αρνείται. Απλώς, η απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας (BoJ) να αγοράσει απεριόριστες ποσότητες κρατικών ομολόγων και να αφήσει να ενισχυθούν οι πληθωριστικές τιμές από τα πενιχρά επίπεδα του 1% στο 2%, ώστε να καταπολεμηθεί και η κατάρα του αποπληθωρισμού, πυροδοτεί τη στρατηγική των ανταγωνιστικών υποτιμήσεων. Ομως η Ευρωζώνη είναι αναγκασμένη να απορροφήσει το κόστος της κρίσης χρέους με εσωτερική υποτίμηση. Με συνέπεια η επιλογή της εσωτερικής απορρόφησης του χρέους των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, να έχει εξελιχθεί σε μοιραία σύγκρουση μεταξύ της Βόρειας και της Νότιας Ευρώπης. Αξίζει να θυμηθούμε για πολλοστή φορά τον Καρλ Μαρξ, ο οποίος υποστήριζε ότι οι δομές της οικονομίας είναι αυτές που προσδιορίζουν τις κοινωνικές δομές και το βιοτικό επίπεδο. Είναι γεγονός ότι μετά την υιοθέτηση του ευρώ το κόστος της απασχόλησης αυξήθηκε ταχύτερα από την παραγωγικότητα. Οι μισθοί, οι οποίοι αυξάνονται ταχύτερα από την παραγωγικότητα, αποτελούν ιδανική συντομογραφία για το χάος που χωρίζει τους λαούς της Νότιας από εκείνους της Βόρειας Ευρώπης. Από τη μία βρίσκονται οι βόρειοι προτεστάντες με τα χαμηλά δημόσια ελλείμματα και χρέη, καθώς και τις μετριοπαθείς μισθολογικές αυξήσεις. Από την άλλη, τα μέλη του Club Med, των περιορισμένων ωρών της εργάσιμης εβδομάδας, των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, της ανελαστικής αγοράς εργασίας, του μεγάλου κράτους και των προστατευμένων αγορών, λένε οι Γερμανοί. Παράλληλα, αξίζει να θυμηθούμε ξανά και τη διάσημη φράση του πρώην υπουργού Oικονομικών των HΠA Τζον Κόναλι, επί προεδρίας Νίξον: «Eίναι δικό μας νόμισμα. Aλλά είναι δικό σας πρόβλημα». Η ηγεμονία του δολαρίου ως το κυρίαρχο νόμισμα στα διαθέσιμα συναλλάγματος έχει αμφισβητηθεί πολλές φορές από τους Κινέζους. Η αδυναμία που εμφάνιζε τις περιόδους 1977-79, 1985-88 και 1993-95. Αλλά επανήλθε... Το δολάριο άρχισε να διολισθαίνει δραματικά το 2008, όταν έσκασαν τα διαβόητα subprime στεγαστικά δάνεια υψηλού ρίσκου της αγοράς κατοικίας και τα «τοξικά» ομόλογα, προκαλώντας παγκόσμια πιστωτική ασφυξία και διάλυση του τραπεζικού συστήματος στις ΗΠΑ, που βύθισε στη χρεοκοπία τη Lehman Brothers. Τον Ιούλιο του 2008, το δολάριο είχε καταγράψει ρεκόρ πτώσης στα 1,6038 έναντι του ευρώ και μετά συνήλθε. Ακολούθησε το ευρώ, όταν η χρηματοπιστωτική κρίση μεταλλάχθηκε σε θύελλα χρεών προκαλώντας συνθήκες χρεοκοπίας των ασθενών οικονομιών της Ευρωζώνης. Αλλά σταθεροποιήθηκε στα 1,30 έναντι δολαρίου. Ωστόσο, να επισημανθεί ότι τα τελευταία χρόνια η υποτίμηση των νομισμάτων δεν επισύρει την παραδοσιακή τιμωρία, την αύξηση του πληθωρισμού, όπως συνέβαινε τη δεκαετία του 1970. Οντως, η θεωρία αυτή έσβησε. Με συνέπεια οι κυβερνήσεις να καταφεύγουν εύκολα σε μια στρατηγική αύξησης του πληθωρισμού, όπως οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία. Η εύκολη επιλογή της υποτίμησης δεν έχει πλέον υψηλό κόστος, αλλά αποδεικνύεται και σωτήρια! Οταν σε περιόδους οικονομικής αναταραχής και δεινής κρίσης χρέους, όλοι επενδύουν στο νόμισμά σου, δεν έχεις άλλη επιλογή παρά μόνο την ενεργή υποτίμησή του. Βεβαίως, και οι Ιάπωνες και οι Ελβετοί πράττουν ό,τι επιδιώκουν και άλλες κεντρικές τράπεζες, οι οποίες τυπώνουν χρήμα για να ενισχύσουν την εθνική οικονομία τους, λαμβάνοντας μέτρα «ποσοτικής χαλάρωσης», όπως αποκαλείται η περιβόητη πολιτική της «quantitative easing». Δηλαδή η πολιτική που ακολούθησαν και συνεχίζουν οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ και της Βρετανίας. H γνώμη ότι τα νομίσματα βρίσκουν ένα επίπεδο «αγοράς», είναι ελκυστική. Oλα τα νομίσματα σήμερα είναι λες και έχουν δημιουργηθεί σε «κενό αέρος» από τις κεντρικές τράπεζες. Tο κόστος παραγωγής είναι μηδενικό, για πρακτικούς λόγους. Eτσι η τιμή της «αγοράς» εξαρτάται από την απόφαση των τραπεζών για το πόση ποσότητα εκτυπώνουν.    KATHIMERINI