Η «ημέρα της Βαστίλλης»

Η «ημέρα της Βαστίλλης»

Του Αλέξη Παπαχελά

Ρωτούν διάφοροι ξένοι δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί που επισκέπτονται την Ελλάδα «πώς και δεν έχει ακόμη ξεσηκωθεί πραγματικά ο κόσμος;». Ολα τα μοντέλα για την ανάλυση οικονομιών σε βαθιά κρίση δείχνουν ότι έπειτα από τόσα χρόνια ύφεσης και με τόση ανεργία (ειδικά στους νέους) θα έπρεπε να έχει ήδη υπάρξει μια «ημέρα της Βαστίλλης», μια πραγματική λαϊκή εξέγερση. Δεν έχουμε δει κάτι τέτοιο μέχρι τώρα. Τα συνεχή καλέσματα της Αριστεράς και άλλων πολιτικών ή συνδικαλιστικών δυνάμεων δεν έχουν πιάσει τόπο. Πρέπει, λοιπόν, να κοιμάται ήσυχο το όποιο αστικό «σύστημα» της χώρας; Δεν νομίζω. Ούτε τα εν λόγω κόμματα ούτε και οι συνδικαλιστικές ηγεσίες έχουν το κύρος και την πειθώ να καλέσουν τον κόσμο σε ξεσηκωμό. Οι συνεχείς προσκλήσεις δεν έχουν αποδώσει, παρά την ένταση και την τακτικότητά τους. Αυτό ίσως δικαιολογεί το γεγονός πως οι μαζικότερες των διαδηλώσεων σήμερα έχουν πολλά να ζηλέψουν σε όγκο και πάθος από τις τεράστιες διαδηλώσεις της πρώιμης μεταπολίτευσης, αλλά και τις αντίστοιχες κινητοποιήσεις σε άλλες χώρες του Νότου. Ολο και περισσότεροι έμπειροι παρατηρητές των ελληνικών πραγμάτων εκτιμούν ότι μια «ημέρα της Βαστίλλης» δεν θα οργανωθεί μια ημέρα από κόμματα ή συνδικάτα. Αν συμβεί, είναι πιθανότερο να προκληθεί από ένα τυχαίο γεγονός, ένα «πέταγμα της πεταλούδας». Ισως, μάλιστα, να μην έχει πρωταγωνιστές τους κλασικούς χαρακτήρες των τακτικών κινητοποιήσεων, αλλά ανθρώπους που δεν σκέφθηκαν ποτέ να πάνε σε διαδήλωση. «Φοβού τους απελπισμένους αστούς που νιώθουν ότι χάνουν τα πάντα», μου έλεγε πρόσφατα ένας παλιός, σοφός πολιτικός. Η οργή είναι μεγάλη και διάχυτη. Βρισκόμαστε στα τελευταία 200 μέτρα ενός επώδυνου και εξουθενωτικού μαραθώνιου, αλλά δεν έχουμε ανάσα ούτε ως κοινωνία ούτε ως πολιτικό σύστημα. Κάποιοι κάνουν το λάθος να μπερδεύουν το τι σκέπτεται η κοινωνία με το τι πιστεύει ο περίγυρός τους. Μεγάλο λάθος! Πράγματα που φαίνονται αυτονόητα ή προϊόντα κοινής λογικής μοιάζουν σαν ψέματα ή ακαταλαβίστικες ακαδημαϊκές υποσημειώσεις στον απελπισμένο κόσμο που πιστεύει ότι ακόμη και αν όλα χαθούν, εκείνος δεν θα έχει τίποτα πλέον να χάσει. Ο κίνδυνος του ξεσηκωμού εντείνεται και από κάτι ακόμη: είναι πολλοί εκείνοι που χύνουν τη βενζίνη του μίσους και ωθούν τη χώρα στο χάος, δεν υπάρχει κανείς όμως που να εμπνέει πραγματικά τους απελπισμένους και να τους πείθει ότι μπορεί να τους βγάλει με ασφάλεια από το σκοτεινό τούνελ. Θυμάμαι ακόμη τον καντηλανάφτη που μου είπε στις αρχές του Μνημονίου πως θα ψηφίσει «αυτούς που θα τα κάνουν μπάχαλο για τους πολιτικούς, όπως έκαναν και εκείνοι τη ζωή μου». Ρεύμα διαμαρτυρίας υπάρχει, ρεύμα υπέρ κάποιου επειδή πείθει ότι είναι μεγάλος ηγέτης δεν φαίνεται πουθενά. Αν όλα πάνε καλά, η χώρα θα συνεχίσει να βαδίζει δίπλα στον γκρεμό της πολιτικής ή κοινωνικής περιπέτειας, αλλά θα στέκεται όρθια, έστω και αν δεν πάει μπροστά όσο θα θέλαμε. Οι Ελληνες είναι συντηρητικοί και νοικοκυραίοι και βλέπουν τι γίνεται γύρω τους στην Ευρώπη. Δεν θα αντέξουν δύο πράγματα: άλλα ψέματα από πολιτικούς ευθύνης και οιαδήποτε υπόθεση διαφθοράς σε σχέση με το δημόσιο χρήμα. Αν οι δανειστές δεν τραβήξουν το σχοινί, σαν να θέλουν να κοπεί, έχουμε πολλές πιθανότητες να περάσουμε απέναντι και να μπούμε σε τροχιά σταθεροποίησης και ανάπτυξης. Και κάτι τελευταίο. Η Ιστορία έχει έναν περίεργο τρόπο να εκδικείται όσους υπόσχονται πολλά και ξεσηκώνουν τον κόσμο πέραν κάθε λογικής. Η «ημέρα της Βαστίλλης» μπορεί να πέσει στο κεφάλι του πιο φιλολαϊκού και πολλά υποσχόμενου πολιτικού. Η τύχη, βλέπετε, παίζει σημαντικό ρόλο στην Ιστορία και διαλέγει με παράδοξο τρόπο τον κακορίζικο που του τυχαίνει ο μουντζούρης.  kathimerini