Κι αν δεν ανήκομεν εις την Δύσιν;
ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣΚι αν δεν ανήκομεν εις την Δύσιν;
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης διακρίθηκε στα ταμπούρια των Δερβενακίων. Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης στα «μετερίζια» του φοιτητικού κινήματος, της ΚΝΕ και της ΔΕΗ. Δεν τους συνδέουν όμως μόνον οι σχέσεις, φανταστικές ή πραγματικές, που διατηρούν με τον ηρωισμό. Τους συνδέει και η πίστη τους στη Ρωσία. Ο Κολοκοτρώνης, με τον Ανδρέα Μεταξά και τον Κίτσο Τζαβέλα υπήρξαν οι πρώτοι ηγέτες του Ρωσικού Κόμματος στο νεογέννητο ελληνικό κράτος. Εζησαν κατά κάποιον τρόπο ένα ιστορικό παράδοξο που σημάδεψε την ύπαρξη της σύγχρονης Ελλάδας: αισθάνονταν αδελφοί με το Ξανθό Γένος, και ταυτοχρόνως υποστήριζαν τον Ι. Καποδίστρια, έναν πολιτικό που είχε διακριθεί στην αυλή του Τσάρου, υπήρξε όμως ένας από τους πιο έντιμους εκσυγχρονιστές της σύγχρονης Ιστορίας μας. Ο Π. Λαφαζάνης είναι από τους συνεπέστερους υπερασπιστές της ρωσικής πολιτικής στη γερασμένη και κατάκοπη ευρωπαϊκή Ελλάδα.
Κάπου στο σημείο αυτό σταματούν και οι αναλογίες των δύο ηρώων του Νέου Ελληνισμού. Τον Κολοκοτρώνη τον χωρίζουν από τον Λαφαζάνη δύο αιώνες Ιστορίας, το Κομμουνιστικό Μανιφέστο των Μαρξ - Ενγκελς, δύο εμφύλιοι πόλεμοι και τα μαθηματικά τα οποία σπούδασε ο δεύτερος στο Εθνικό Καποδιστριακό. Κι όσο κι αν τους ενώνει η αγάπη για το Ξανθό Γένος τους χωρίζει επίσης η κατάσταση του κόσμου και της χώρας. Η Ελλάδα στα χρόνια του Κολοκοτρώνη ήταν μια επαρχία της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ενώ στα χρόνια του Λαφαζάνη είναι ένα καταχρεωμένο κράτος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στις αρχές του 19ου αιώνα η ορθοδοξία ήταν κυρίαρχο στοιχείο στη διαμόρφωση των συνειδήσεων, ενώ στις αρχές του 21ου ο ρόλος της σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής μάλλον είναι σχετικός, όσο σχετικός και ο ηρωισμός του Λαφαζάνη.
Τις προάλλες ο Παναγιώτης Λαφαζάνης εντυπωσίασε το κοινό του υποκλινόμενος στους αξιωματούχους του Κρεμλίνου και υιοθετώντας, κατά τη διάρκεια της εκεί επίσκεψής του, το ύφος του ανθρώπου που εκπληρώνει ένα όνειρο ζωής. Προχθές στη Βουλή ανακοίνωσε πως υπάρχουν και ευτυχισμένες χώρες εκτός Ευρώπης. Δεν ξέρω ποια είχε στο μυαλό του: τη Λευκορωσία ενδεχομένως, ή μήπως την Κριμαία που τα στρατεύματα του Πούτιν «απελευθέρωσαν» από τα ευρωπαϊκά δεσμά; Το ζήτημα είναι ότι εν έτει 2015, οι αντιθέσεις και οι συγκρούσεις της ελληνικής πολιτικής ζωής ανάγονται σε υπαρξιακά ζητήματα, για πρώτη φορά μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου.
Στη δεκαετία του εβδομήντα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής νομιμοποίησε το ΚΚΕ, επισκέφθηκε τον Ζίβκοφ και τον Τίτο, ενώ συγχρόνως κατακτούσε μια θέση για την Ελλάδα στον τότε σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, την ΕΟΚ. Η χώρα είχε χερσαία σύνορα με το Σιδηρούν Παραπέτασμα και την Τουρκία, τα Βαλκάνια και την Ανατολή, αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να πει εκείνο το περίφημο «Ανήκομεν εις την Δύσιν». Φράση ιστορική η οποία, εκτός των άλλων, σηματοδοτούσε και το τέλος του εμφυλίου πολέμου: οι πολιτικές και οι κοινωνικές συγκρούσεις θα διαδραματίζονταν εντός του θεσμικού πλαισίου μιας δημοκρατίας δυτικού τύπου, με την έννοια που δίνει ο Ρεϊμόν Αρόν, κοινώς όσο ακραίες κι αν ήσαν δεν θα είχαν υπαρξιακό αντίκτυπο. Οι πολιτικοί προσανατολισμοί μπορεί να άλλαζαν, αλλά το καθεστώς παρέμενε το ίδιο. Ακόμη κι όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου έκανε τις πιρουέτες του με τον Καντάφι ή τον Αραφάτ.
Τα συλλογικό υποσυνείδητο όμως ακολουθούσε τους δικούς του δρόμους. Οπως αποδείχθηκε, τα αντιδυτικά αντανακλαστικά ήταν έτοιμα να ενεργοποιηθούν ανά πάσα στιγμή, είτε με τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία, είτε με τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο και τους Δίδυμους Πύργους, είτε με τις διάφορες θεωρίες περί ελληνικής ιδιοπροσωπίας και ιδιαιτερότητας, είτε με το «ανάδελφο Εθνος» του Χρήστου Σαρτζετάκη. Λες και δεν υπάρχει μια γαλλική, μια αγγλική ή μια γερμανική ιδιοπροσωπία, λες και η Ευρώπη δεν έγινε επειδή κάποιοι πίστεψαν πως όλες αυτές οι ιδιοπροσωπίες μπορούν να αναφέρονται σε ένα κοινό σύστημα αξιών.
Η καταπόνηση της ελληνικής κοινωνίας από την προσπάθεια εφαρμογής των Μνημονίων εδραίωσε τη διάχυτη πεποίθηση πως η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένας μηχανισμός επιβολής άτεγκτων οικονομικών προδιαγραφών. Οι παλιές συγκρούσεις μεταφράστηκαν στη νεο-γλώσσα. Δεν υπάρχει πια δεξιά κι αριστερά. Υπάρχουν μνημονιακές και αντιμνημονιακές πολιτικές. Πολιτικές που συμβιβάζονται με τους δανειστές και οι άλλες που, ως ασυμβίβαστες, μπορούν να συνδυάσουν στην ίδια κυβέρνηση την ακροδεξιά των ΑΝΕΛ με την ακροαριστερά του κ. Λαφαζάνη.
Προχθές στη Βουλή ο κ. Βούτσης, επιδεικνύοντας τις περγαμηνές που διαθέτει στην άσκηση ολοκληρωτικής πολιτικής, απαραίτητες για να διαπρέψεις στην κομμουνιστική αριστερά, λίγο ώς πολύ κατηγόρησε τους πολιτικούς του αντιπάλους ως πράκτορες του εχθρού. «Ή είστε μαζί μας, ή είστε με τους δανειστές», είπε πάνω-κάτω. Το ίδιο πάνω-κάτω λένε και οι ηγέτες της Χρυσής Αυγής. Συνομιλητές του Ντούγκιν οι μεν, συνομιλητές του Πούτιν οι δε, γυρνούν την πλάτη τους στην Ευρώπη και τις αξίες της για να ενταχθούν στο άρμα του Ευρασιανισμού - αν σας θυμίζει Οργουελ και 1984 καλά κάνει και σας το θυμίζει.
Κι αν δεν ανήκουμε στη Δύση τότε πού ανήκουμε; Στα Βαλκάνια, τη στιγμή που όλα τα υπόλοιπα Βαλκάνια τρέχουν να προλάβουν την Ευρώπη; Ή μήπως στην Ανατολή της συλλογικής μας νεύρωσης; Η Ανατολή, απ’ τη Συρία ώς το Ιράκ, είναι γη της Επαγγελίας. Υπάρχει και το βαθύ Κράτος του Ελληνισμού, θα μου πείτε, η μόνη αξία που υπερασπίζονται οι άβουλοι ιδεοληπτικοί μας Κολοκοτρωναίοι. Θα χάσουμε την Ευρώπη για να μη χάσουμε τους Μπαλασόπουλους του κόσμου τούτου.
Κάπου στο σημείο αυτό σταματούν και οι αναλογίες των δύο ηρώων του Νέου Ελληνισμού. Τον Κολοκοτρώνη τον χωρίζουν από τον Λαφαζάνη δύο αιώνες Ιστορίας, το Κομμουνιστικό Μανιφέστο των Μαρξ - Ενγκελς, δύο εμφύλιοι πόλεμοι και τα μαθηματικά τα οποία σπούδασε ο δεύτερος στο Εθνικό Καποδιστριακό. Κι όσο κι αν τους ενώνει η αγάπη για το Ξανθό Γένος τους χωρίζει επίσης η κατάσταση του κόσμου και της χώρας. Η Ελλάδα στα χρόνια του Κολοκοτρώνη ήταν μια επαρχία της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ενώ στα χρόνια του Λαφαζάνη είναι ένα καταχρεωμένο κράτος της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Στις αρχές του 19ου αιώνα η ορθοδοξία ήταν κυρίαρχο στοιχείο στη διαμόρφωση των συνειδήσεων, ενώ στις αρχές του 21ου ο ρόλος της σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής μάλλον είναι σχετικός, όσο σχετικός και ο ηρωισμός του Λαφαζάνη.
Τις προάλλες ο Παναγιώτης Λαφαζάνης εντυπωσίασε το κοινό του υποκλινόμενος στους αξιωματούχους του Κρεμλίνου και υιοθετώντας, κατά τη διάρκεια της εκεί επίσκεψής του, το ύφος του ανθρώπου που εκπληρώνει ένα όνειρο ζωής. Προχθές στη Βουλή ανακοίνωσε πως υπάρχουν και ευτυχισμένες χώρες εκτός Ευρώπης. Δεν ξέρω ποια είχε στο μυαλό του: τη Λευκορωσία ενδεχομένως, ή μήπως την Κριμαία που τα στρατεύματα του Πούτιν «απελευθέρωσαν» από τα ευρωπαϊκά δεσμά; Το ζήτημα είναι ότι εν έτει 2015, οι αντιθέσεις και οι συγκρούσεις της ελληνικής πολιτικής ζωής ανάγονται σε υπαρξιακά ζητήματα, για πρώτη φορά μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου.
Στη δεκαετία του εβδομήντα ο Κωνσταντίνος Καραμανλής νομιμοποίησε το ΚΚΕ, επισκέφθηκε τον Ζίβκοφ και τον Τίτο, ενώ συγχρόνως κατακτούσε μια θέση για την Ελλάδα στον τότε σκληρό πυρήνα της Ευρώπης, την ΕΟΚ. Η χώρα είχε χερσαία σύνορα με το Σιδηρούν Παραπέτασμα και την Τουρκία, τα Βαλκάνια και την Ανατολή, αυτό όμως δεν τον εμπόδισε να πει εκείνο το περίφημο «Ανήκομεν εις την Δύσιν». Φράση ιστορική η οποία, εκτός των άλλων, σηματοδοτούσε και το τέλος του εμφυλίου πολέμου: οι πολιτικές και οι κοινωνικές συγκρούσεις θα διαδραματίζονταν εντός του θεσμικού πλαισίου μιας δημοκρατίας δυτικού τύπου, με την έννοια που δίνει ο Ρεϊμόν Αρόν, κοινώς όσο ακραίες κι αν ήσαν δεν θα είχαν υπαρξιακό αντίκτυπο. Οι πολιτικοί προσανατολισμοί μπορεί να άλλαζαν, αλλά το καθεστώς παρέμενε το ίδιο. Ακόμη κι όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου έκανε τις πιρουέτες του με τον Καντάφι ή τον Αραφάτ.
Τα συλλογικό υποσυνείδητο όμως ακολουθούσε τους δικούς του δρόμους. Οπως αποδείχθηκε, τα αντιδυτικά αντανακλαστικά ήταν έτοιμα να ενεργοποιηθούν ανά πάσα στιγμή, είτε με τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία, είτε με τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο και τους Δίδυμους Πύργους, είτε με τις διάφορες θεωρίες περί ελληνικής ιδιοπροσωπίας και ιδιαιτερότητας, είτε με το «ανάδελφο Εθνος» του Χρήστου Σαρτζετάκη. Λες και δεν υπάρχει μια γαλλική, μια αγγλική ή μια γερμανική ιδιοπροσωπία, λες και η Ευρώπη δεν έγινε επειδή κάποιοι πίστεψαν πως όλες αυτές οι ιδιοπροσωπίες μπορούν να αναφέρονται σε ένα κοινό σύστημα αξιών.
Η καταπόνηση της ελληνικής κοινωνίας από την προσπάθεια εφαρμογής των Μνημονίων εδραίωσε τη διάχυτη πεποίθηση πως η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένας μηχανισμός επιβολής άτεγκτων οικονομικών προδιαγραφών. Οι παλιές συγκρούσεις μεταφράστηκαν στη νεο-γλώσσα. Δεν υπάρχει πια δεξιά κι αριστερά. Υπάρχουν μνημονιακές και αντιμνημονιακές πολιτικές. Πολιτικές που συμβιβάζονται με τους δανειστές και οι άλλες που, ως ασυμβίβαστες, μπορούν να συνδυάσουν στην ίδια κυβέρνηση την ακροδεξιά των ΑΝΕΛ με την ακροαριστερά του κ. Λαφαζάνη.
Προχθές στη Βουλή ο κ. Βούτσης, επιδεικνύοντας τις περγαμηνές που διαθέτει στην άσκηση ολοκληρωτικής πολιτικής, απαραίτητες για να διαπρέψεις στην κομμουνιστική αριστερά, λίγο ώς πολύ κατηγόρησε τους πολιτικούς του αντιπάλους ως πράκτορες του εχθρού. «Ή είστε μαζί μας, ή είστε με τους δανειστές», είπε πάνω-κάτω. Το ίδιο πάνω-κάτω λένε και οι ηγέτες της Χρυσής Αυγής. Συνομιλητές του Ντούγκιν οι μεν, συνομιλητές του Πούτιν οι δε, γυρνούν την πλάτη τους στην Ευρώπη και τις αξίες της για να ενταχθούν στο άρμα του Ευρασιανισμού - αν σας θυμίζει Οργουελ και 1984 καλά κάνει και σας το θυμίζει.
Κι αν δεν ανήκουμε στη Δύση τότε πού ανήκουμε; Στα Βαλκάνια, τη στιγμή που όλα τα υπόλοιπα Βαλκάνια τρέχουν να προλάβουν την Ευρώπη; Ή μήπως στην Ανατολή της συλλογικής μας νεύρωσης; Η Ανατολή, απ’ τη Συρία ώς το Ιράκ, είναι γη της Επαγγελίας. Υπάρχει και το βαθύ Κράτος του Ελληνισμού, θα μου πείτε, η μόνη αξία που υπερασπίζονται οι άβουλοι ιδεοληπτικοί μας Κολοκοτρωναίοι. Θα χάσουμε την Ευρώπη για να μη χάσουμε τους Μπαλασόπουλους του κόσμου τούτου.
Comments