Οι τρεις δύσκολες επιλογές της ΕΚΤ για την Ελλάδα
Οι τρεις δύσκολες επιλογές της ΕΚΤ για την Ελλάδα
MOHAMED A. EL. ERIAN / BLOOMBERG
Καθώς μια ακόμη συνεδρίαση του Eurogroup ολοκληρώθηκε την Παρασκευή μέσα σε εχθρικό κλίμα, αυτή την εβδομάδα το επίκεντρο της προσοχής θα στραφεί στην επανέναρξη πιο εποικοδομητικών, όπως ελπίζεται, τεχνικών συζητήσεων μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων εταίρων της.
Ομως η αποφασιστικότερη συζήτηση θα μπορούσε, δυνητικά, να διεξαχθεί κάπου αλλού: Οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα συζητήσουν πόση «ρευστότητα έκτακτης ανάγκης» θα χορηγήσουν στις ελληνικές τράπεζες και υπό ποιους όρους. Στην αυριανή τους συνεδρίαση οι κεντρικοί τραπεζίτες θα βρεθούν υπό τεράστια πίεση ώστε να διατηρήσουν την «τεχνική υποστήριξη» προς την Ελλάδα.
Η απόφαση της ΕΚΤ θα περιλαμβάνει κάποια παραλλαγή των τριών βασικών εναλλακτικών λύσεων.
Πρώτον: Προσποιούμαστε και παρατείνουμε. Η ΕΚΤ εξακολουθεί να χορηγεί έκτακτη χρηματοδότηση προς την Ελλάδα υπό το πρόσχημα ότι τη βοηθάει να ξεπεράσει το πρόβλημα ρευστότητας αντί να αναγνωρίσει ότι το πραγματικό πρόβλημα της χώρας αφορά την οικονομία της και τη φερεγγυότητά της. Το πλεονέκτημα αυτής της επιλογής είναι ότι δίνει το περιθώριο ώστε η Ελλάδα και οι πιστωτές της να επιτύχουν, επιτέλους, πρόοδο λαμβάνοντας αποφασιστικής σημασίας πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις. Το μειονέκτημα είναι ότι αυξάνεται η έκθεση της ΕΚΤ.
Δεύτερον: Τραβάμε την πρίζα. Υπό αυτό το σενάριο η ΕΚΤ θα ήταν ειλικρινής περιορίζοντας την παροχή επιπλέον βοήθειας, προσθέτοντας ότι αυτή δεν θα είναι αποτελεσματική χωρίς τη λήψη συνοδευτικών μέτρων που να βελτιώνουν την ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα. Θα έδινε περισσότερη ρευστότητα υπό τον όρο να υπάρξει πολιτική συμφωνία και χρηματοδότηση της Ελλάδας και από άλλες πηγές παράλληλα με μείωση του δημοσίου χρέους της. Στην περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν αυτοί οι όροι, η απόφαση της ΕΚΤ πιθανότατα θα επιταχύνει τη φυγή καταθέσεων και κεφαλαίων από την Ελλάδα, αναγκάζοντας την ελληνική κυβέρνηση να επιβάλει περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων και να χρεοκοπήσει. Ολες αυτές οι εξελίξεις θα αύξαναν τον κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Τρίτον: Τραβάμε την πρίζα στο πλαίσιο εντός συνεκτικού εναλλακτικού σχεδίου. Σε αυτή την περίπτωση, η άρνηση της ΕΚΤ να δώσει επιπλέον ρευστότητα θα εντασσόταν σε συντεταγμένη αλλαγή πολιτικής (αν και παρακινδυνευμένη) για την Ευρωζώνη και την Ελλάδα. Η ΕΚΤ θα προσπαθούσε να περιορίσει τις αρνητικές συνέπειες προς άλλες οικονομίες (όπως κυπριακή, ιταλική, πορτογαλική και ισπανική), αυξάνοντας τη χρηματοδότηση προς κυβερνήσεις και τράπεζες. Επίσης, θα αύξανε τις αγορές κρατικών ομολόγων.
Ομως η αποφασιστικότερη συζήτηση θα μπορούσε, δυνητικά, να διεξαχθεί κάπου αλλού: Οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα συζητήσουν πόση «ρευστότητα έκτακτης ανάγκης» θα χορηγήσουν στις ελληνικές τράπεζες και υπό ποιους όρους. Στην αυριανή τους συνεδρίαση οι κεντρικοί τραπεζίτες θα βρεθούν υπό τεράστια πίεση ώστε να διατηρήσουν την «τεχνική υποστήριξη» προς την Ελλάδα.
Η απόφαση της ΕΚΤ θα περιλαμβάνει κάποια παραλλαγή των τριών βασικών εναλλακτικών λύσεων.
Πρώτον: Προσποιούμαστε και παρατείνουμε. Η ΕΚΤ εξακολουθεί να χορηγεί έκτακτη χρηματοδότηση προς την Ελλάδα υπό το πρόσχημα ότι τη βοηθάει να ξεπεράσει το πρόβλημα ρευστότητας αντί να αναγνωρίσει ότι το πραγματικό πρόβλημα της χώρας αφορά την οικονομία της και τη φερεγγυότητά της. Το πλεονέκτημα αυτής της επιλογής είναι ότι δίνει το περιθώριο ώστε η Ελλάδα και οι πιστωτές της να επιτύχουν, επιτέλους, πρόοδο λαμβάνοντας αποφασιστικής σημασίας πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις. Το μειονέκτημα είναι ότι αυξάνεται η έκθεση της ΕΚΤ.
Δεύτερον: Τραβάμε την πρίζα. Υπό αυτό το σενάριο η ΕΚΤ θα ήταν ειλικρινής περιορίζοντας την παροχή επιπλέον βοήθειας, προσθέτοντας ότι αυτή δεν θα είναι αποτελεσματική χωρίς τη λήψη συνοδευτικών μέτρων που να βελτιώνουν την ανάπτυξη και τη χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα. Θα έδινε περισσότερη ρευστότητα υπό τον όρο να υπάρξει πολιτική συμφωνία και χρηματοδότηση της Ελλάδας και από άλλες πηγές παράλληλα με μείωση του δημοσίου χρέους της. Στην περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν αυτοί οι όροι, η απόφαση της ΕΚΤ πιθανότατα θα επιταχύνει τη φυγή καταθέσεων και κεφαλαίων από την Ελλάδα, αναγκάζοντας την ελληνική κυβέρνηση να επιβάλει περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων και να χρεοκοπήσει. Ολες αυτές οι εξελίξεις θα αύξαναν τον κίνδυνο εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Τρίτον: Τραβάμε την πρίζα στο πλαίσιο εντός συνεκτικού εναλλακτικού σχεδίου. Σε αυτή την περίπτωση, η άρνηση της ΕΚΤ να δώσει επιπλέον ρευστότητα θα εντασσόταν σε συντεταγμένη αλλαγή πολιτικής (αν και παρακινδυνευμένη) για την Ευρωζώνη και την Ελλάδα. Η ΕΚΤ θα προσπαθούσε να περιορίσει τις αρνητικές συνέπειες προς άλλες οικονομίες (όπως κυπριακή, ιταλική, πορτογαλική και ισπανική), αυξάνοντας τη χρηματοδότηση προς κυβερνήσεις και τράπεζες. Επίσης, θα αύξανε τις αγορές κρατικών ομολόγων.
Εν τω μεταξύ θα συνεχίζονταν οι διαπραγματεύσεις για την επίτευξη κάποιου είδους ενδιάμεσης συμφωνίας για την Ελλάδα, περιλαμβανομένης συμφωνίας σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ενωση ή ακόμη και της παραμονής της στην Ενωση, αλλά εκτός Ευρωζώνης. Ενα από τα μεγάλα διδάγματα των τελευταίων ετών είναι ότι κανείς, ούτε από την Ελλάδα ούτε από τους πιστωτές, δεν επιθυμεί να μείνει στην ιστορία ως αυτός που προκάλεσε την πρώτη έξοδο από την Ευρωζώνη. Γι’ αυτό τον λόγο το πιθανότερο είναι ότι η ΕΚΤ θα επιλέξει να επεκτείνει την παροχή ρευστότητας υποκρινόμενη ότι επίκειται η εξεύρεση λύσης. Ολα αυτά αποκαλύπτουν τη μεγαλύτερη τραγωδία. Για αρκετά χρόνια πολλοί λίγοι άνθρωποι, είτε από την Ελλάδα είτε από την πλευρά των Ευρωπαίων εταίρων ή της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση που παρουσιάζεται μια φορά στη ζωή κάποιου: δηλαδή ή να προχωρήσουν σε αποφασιστικής σημασίας πολιτικές ενέργειες ώστε να επιτύχουν πρόοδο, είτε να διακόψουν το παιχνίδι. Αντιθέτως, αποφασίστηκε όλοι μαζί να μεταθέσουν χρονικά τις κρίσιμες αποφάσεις ελπίζοντας ότι κάποια στιγμή θα εμφανιστεί η τέλεια λύση. Ωστόσο, είναι δύσκολο να βρεθεί μια τέτοια λύση και η αναμονή έχει σημαντικό κόστος.
Comments