Πρόποση στη Νεμέα

http://www.tovima.gr

Καταγράφοντας τους ιερούς κραδασμούς με φόντο αρχαίους ναούς και παρέα καλλιτέχνες της αμπελουργίας

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ:  07/12/2016 05:00

Share1

emailεκτύπωση  

«Δεν υπάρχει πολιτισμός χωρίς το κρασί» λέει ο Γιώργος Σταθόπουλος στο κυριακάτικο τραπέζι που στρώθηκε στο οινοποιείο του Χρόνη Ιερόπουλου (www.f-iero.gr) στο θείο οροπέδιο της Νεμέας. Ο ζωγράφος είναι εκτός των άλλων και ο ονοματοθέτης της ετικέτας «Δαίμων», αυτού του ξεχωριστού πορφυρού κρασιού από Αγιωργίτικο που δεσπόζει στο κέντρο του τραπεζιού, σκορπώντας απλόχερα ευδαιμονία. Για τους αρχαίους Ελληνες ο δαίμων ήταν η ανώτερη δύναμη, ο θεός, που μοίραζε τη μοίρα στους ανθρώπους. Δεόμαστε καλή τύχη από τον θεό και ζητούμε την εύνοια του δαίμονος, την ευδαιμονία, η οποία κατά τον Δημόκριτο είναι υπόθεση της ψυχής και κατά τον Αριστοτέλη ενέργεια της ψυχής με βάση τους κανόνες της τέλειας αρετής. Αυτόν τον χαρακτήρα έχει και το ταξίδι στη Νεμέα.

Οι ζωγράφοι-περιηγητές ήταν συνηθισμένες μορφές εδώ στη Νεμέα. Ο Εντουαρντ Λίαρ κοιτάζει εν έτει 1849 από την πλαγιά το οροπέδιο, απέναντι από την τραπεζοειδή κορυφή της οροσειράς που το περιβάλλει. Στο σημειωματάριό του σκιτσάρει με την πένα του την αρχέγονη εικόνα που βλέπει: το εκτεταμένο πεδίο μύθων και ονείρων με τρεις όρθιες κολόνες να διασκεδάζουν την απεραντοσύνη του. Πλησιάζει τον ναό του Διός και δημιουργεί διαδοχικές εικόνες από διάφανα, υδροδιαλυτά χρώματα. Ενας σωρός σφονδύλων από τον οποίο αναδύονται οι επίμονα όρθιοι κίονες. Ο ναός ήταν η συνισταμένη ρυθμών και εποχών. Χτίστηκε το 330 π.Χ. πάνω στα ίχνη άλλου ναού της Αρχαϊκής εποχής και συνδύαζε και τους τρεις αρχαίους ρυθμούς, τον δωρικό, τον ιωνικό και τον κορινθιακό.

Τα θαύματα και τα οράματα λες ότι αναβλύζουν από αυτό το τοπίο σαν πηγές γάργαρου νερού. Οι κολόνες που στέκουν τώρα όρθιες ενάντια στους καιρούς είναι περισσότερες, σύμβολα της αντίστασης στην κατάρρευση και τη λήθη. Τις παλινόρθωσε η επιμονή ανθρώπων όπως ο αρχικώς Αμερικανός και μετά πιο Ελληνας και από τους Ελληνες, καθηγητής στο Μπέρκλεϊ, Στέφανος Μίλλερ, που έταξαν τον βίο τους να δίνουν αγώνες για την εξιλέωση της ύβρεως απέναντι στους θεούς και την Ιστορία. Γι' αυτό γίνονταν και οι πανελλήνιοι αγώνες Νέμεα κάθε δύο χρόνια σε αυτό το μεγάλο στάδιο στο αρχαιολογικό πάρκο της αρχαίας Νεμέας. Υβρις ήταν και η σύληση του μυκηναϊκού νεκροταφείου των Αηδονιών από τους απογόνους των νεκρών και η έκθεση στο σφυρί των κτερισμάτων τους. Ομως η Νέμεσις για εκείνους είναι απόλαυση για εμάς, που μπορούμε να δούμε έκθαμβοι τον Θησαυρό των Αηδονιών να εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Νεμέας.

Ζήτησα από τον Αλέκο Φασιανό να σκιτσάρει την ευδαιμονία και εκείνος ζωγράφισε έναν νέο που κρατά σταφύλι· μελανό Αγιωργίτικο, σχεδόν μαβί. Οσο ζούσαν οι νεκροί των Αηδονιών, ύψωναν τις κύλικές τους και έπιναν τον περίφημο φλιάσιο οίνο που παραγόταν από τότε εδώ στη Φλιασία. «Κάτοπρτρον είδους χαλκός εστ', οίνος δε νου» (καθρέπτης της μορφής είναι ο χαλκός, του λογισμού ο οίνος), ψάλλει ο Αισχύλος. «Είναι μεράκι το κρασί», λέει ο Γιώργος Σταθόπουλος, «ένα ζωντανό πράγμα που παραμένει ζωντανό μέχρι να το πιεις».

Για τον Χρόνη Ιερόπουλο η οινοποίηση είναι όραμα. Οραματίζεται ένα μεγάλο κρασί με παγκόσμια ακτινοβολία. Μιλάει με πάθος γι' αυτό, καθώς χαϊδεύει τα κλήματα του αμπελώνα στο Κούτσι, στην τοποθεσία Ντούρμιζα. Σχεδόν αποκλειστικά ανθρώπινα χέρια τον αγγίζουν, μαζί με τις ευεργετικές αύρες του Κορινθιακού. Σε αυτό το περιβάλλον η φύση κάνει απερίσπαστη τους κύκλους της. Οι ελιές του γειτονικού κτήματος έχουν προσφέρει ήδη τον επίσης θείο καρπό τους, αλλά οι άγριες κουμαριές στα ρείθρα του χωματόδρομου κρατούν στα κλαδιά τους τον φλογάτο, κατακόκκινο ώριμο καρπό τους και τον ταιριάζουν χρωματικά με τα υπό ωρίμανση φεγγερά, κατακίτρινα, κούμαρα. Χαρά Θεού. Η όσο το δυνατόν φυσική διαδικασία, με τη διακριτική βοήθεια της πιο σύγχρονης τεχνολογίας, απογειώνει την ποιότητα σε βάρος της ποσότητας. Αυτή είναι η ιδεολογία του Χρόνη για να φτάσει στο μεγάλο κρασί σε έναν ιερό τόπο όπως χαρακτηρίζει τη Νεμέα, έχοντας στον νου του ότι ο αμπελουργός είναι καλλιτέχνης.

Ανεβαίνοντας στο Κούτσι γεμίζουν τα μάτια σου από το θελκτικό τοπίο του πεδίου της νέας Νεμέας. Η θάλασσα των αμπελιών κυματίζει στους γοητευτικούς λόγους και απλώνεται στην πεδιάδα μέχρι τους πρόποδες των αντικρινών βουνών. Μια ωδή στο κρασί. Ο Γιώργος Σταθόπουλος μας θυμίζει ότι οι αρχαίοι φαντάστηκαν τον Διόνυσο για να δοξάσουν το κρασί, και εκείνος έγινε η αφετηρία του θεάτρου και της ποίησης. Μάλιστα, μετά το Κούτσι, πηγαίνοντας για Στιμάγκα, από εκεί που υπήρχε ένας αρχαίος ναός, ατενίζεις τρεις θάλασσες, Αργολικό, Κορινθιακό και Σαρωνικό κόλπο.

Κάτω στο πεδίο της Νεμέας ο δρόμος το κάνει έναν γύρο, περνώντας ανάμεσα σε αμπελώνες και οινοποιεία, τα ερείπια του αρχαίου Φλιούντα και το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου (11ος αιώνας) που άλλαξε τα αρχαία ονόματα και της περιοχής και της ποικιλίας των σταφυλιών. Σταματάμε έξω από την πόρτα του οινοποιείου που μας φιλοξενεί και μπαίνουμε στον κόσμο του Χρόνη Ιερόπουλου, στο βασίλειο του κρασιού «Δαίμων». Αυτή είναι η βασική του ετικέτα, αποκλειστικά από Αγιωργίτικο, το οποίο ωριμάζει έναν χρόνο στα καλύτερα γαλλικά βαρέλια και μετά στη φιάλη τουλάχιστον για άλλον έναν χρόνο. Στα καλύτερά του βρίσκεται στην ηλικία των τεσσάρων-πέντε ετών. Η φετινή παραγωγή ήταν καλή και υπολογίζεται στις 15.000 φιάλες, ενώ η περσινή ήταν μόνο 5.000 φιάλες. Εμείς πίνουμε «Δαίμονα» του 2014 ταιριασμένο με κατσικάκι στον φούρνο με πατάτες, αρτυμένο μόνο με μυρωδικά και την ίδια τη νοστιμιά του. Μέσα στις δεξαμενές ζυμώνεται το κρασί για δύο ακόμη ετικέτες του κτήματος, εκατέρωθεν του «Δαίμονα». Το κορυφαίο «Χρυσόβουλον», που παράγεται σε λιγότερες από 700 φιάλες από ένα μικρό κομμάτι του αμπελώνα όπου όλα γίνονται με το ανθρώπινο χέρι, και το «Αρας» - το όνομα ενός αρχαίου προύχοντα του Φλιούντα - που ακολουθεί τον «Δαίμονα» αλλά δεν φτάνει τα χαρακτηριστικά του. Ενα φαγητό που δεν ταιριάζει με το κρασί περνά απαρατήρητο από πάνω του. Αν ταιριάζει, όμως, τότε το απογειώνει. Και η Νεμέα είναι ένα πεδίο απογείωσης των πνευμάτων του οίνου, της γεύσης και του ταξιδιού.

* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2016