Αναβρασμός στα Βαλκάνια
The Guardian Οι τελευταίες ταραχές στη διαιρεμένη πόλη του Κοσσυφοπεδίου, Μιτρόβιτσα, αποτελούν σκληρή υπενθύμιση των πιθανών κινδύνων που αντιμετωπίζει η νοτιοανατολική Ευρώπη μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της επαρχίας. Αλλά το Κοσσυφοπέδιο δεν είναι το μόνο μέρος στη νοτιοανατολική Ευρώπη που αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα: Η Σερβία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τα Σκόπια διανύουν επίσης τις δικές τους κρίσεις. Η Ε. Ε. και οι ΗΠΑ πρέπει επειγόντως να διευθετήσουν αυτά τα περιφερειακά προβλήματα, εάν επιθυμούν να επιτύχουν οι προσπάθειες της ευρωατλαντικής ενσωμάτωσης των Βαλκανίων.Απ’ όλα αυτά τα κράτη, η Σερβία αντιμετωπίζει τις πιο σοβαρές δυσκολίες. Η σερβική πολιτική ελίτ περιλαμβάνει πολλούς επιτήδειους, των οποίων πρωταρχική ανησυχία είναι η προσωπική τους επιβίωση στην κορυφή ή κοντά στην κορυφή της πολιτικής ιεραρχίας. Ο απολογισμός των τελευταίων ετών μιλά από μόνος του: η δολοφονία ενός πρωθυπουργού, η κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης, τρεις αποτυχημένες απόπειρες εκλογής προέδρου, η μακρά προσπάθεια τουλάχιστον τριών μηνών για τον σχηματισμό κυβέρνησης και, σε λιγότερο από ένα χρόνο, η πτώση αυτής της ίδιας κυβέρνησης. Νέες εκλογές προκηρύχθηκαν για τις 11 Μαΐου, αλλά είναι δύσκολο να προβλέψει κανείς εάν θα αποσαφηνίσουν την πολιτική πορεία της Σερβίας ή αν θα οδηγήσουν σε νέα περίοδο αστάθειας, με μια αδύναμη κυβέρνηση και εν μέσω διαξιφισμών με τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον.Τα προβλήματα της περιοχής σήμερα αφορούν μιαν εκτεταμένη ζώνη. Τα Σκόπια διανύουν την σοβαρότερη πολιτική τους κρίση μετά τη Συμφωνία της Αχρίδας του 2001, που απέτρεψε τον εμφύλιο πόλεμο. Παρότι τα Σκόπια σημείωσαν έκτοτε κάποια πρόοδο, κατακτώντας την υποψηφιότητα για ένταξη στην Ε. Ε. και την προσχώρηση στο ΝΑΤΟϊκό πρόγραμμα Συνεργασία για την Ειρήνη, τα τελευταία δύο χρόνια δεν έχουν κάνει σημαντικά βήματα. Από το 2006, αλλεπάλληλα μποϊκοτάζ από το μεγαλύτερο αλβανικό πολιτικό κόμμα κατέστησαν αδύνατη για το Κοινοβούλιο την ψήφιση της νομοθεσίας που απαιτείται για την περαιτέρω διαδικασία εισδοχής στην Ε. Ε. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι από τον Σεπτέμβριο η αστυνομία των Σκοπίων και το προσωπικό ασφαλείας έχουν δεχθεί επιθέσεις και έχουν υποστεί δολοφονίες σε πολυάριθμα επεισόδια, κάτι που προδίδει την ύπαρξη εξτρεμιστικών στοιχείων που προσπαθούν να πυροδοτήσουν κρίση.Δεδομένων όλων αυτών των προβλημάτων, τα Σκόπια μπορεί να πάρουν αρνητική απάντηση από το ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι τον ερχόμενο μήνα, ενδεχόμενο που θα επιδεινώσει την πολιτική κρίση.Η Βοσνία-Ερεζγοβίνη, από την πλευρά της, επιχειρεί να διευθετήσει πολλές από τις συνταγματικές και πολιτικές διαμάχες που αντιμετώπιζε προτού ξεσπάσει ο πόλεμος τον Απρίλιο του 1992 και αφορούν στην ισορροπία εξουσιών μεταξύ των διαφόρων εθνικών ομάδων και τη νομή της εξουσίας μεταξύ της κεντρικής κυβέρνησης και των τοπικών αρχών, (που βασίζονται σε εθνικές οντότητες). Δεν υπάρχει καμία συναίνεση είτε εντός της Βοσνίας είτε εκτός για το πώς ή ακόμη το πότε θα μεταρρυθμιστεί το πολύπλοκο σύστημα διακυβέρνησης των Ειρηνευτικών Συμφωνιών του Ντέιτον.Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι η περιοχή έχει εισέλθει σε μια περίοδο αξιοσημείωτης στρατηγικής αβεβαιότητας. Τα στοιχεία που θεμελίωναν έως τώρα τη σταθερότητα -η αμερικανική στρατιωτική παρουσία, η προοπτική ένταξης στην Ε. Ε. και οι ειρηνευτικές συμφωνίες- είτε έχουν σβήσει είτε αμφισβητούνται όλο και πιο έντονα. Δυστυχώς, οι Βρυξέλλες και η Ουάσιγκτον δεν έχουν αναπτύξει ακόμη μια εναλλακτική δομή ασφαλείας για να διατηρήσουν τη σταθερότητα στα Βαλκάνια στη μετά την ανεξαρτησία (του Κοσσυφοπεδίου) εποχή. Τη στιγμή που η ένταξη στην Ε. Ε. δεν είναι άμεση, απαιτείται επειγόντως μια εναλλακτική στρατηγική. Απαιτείται δημιουργική διπλωματία προκειμένου να αποτραπεί η απομόνωση της Σερβίας. Οι τραγωδίες της δεκαετίας του ’90 έδειξαν ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τα προβλήματα των Βαλκανίων να σιγοκαίνε.
Comments