| Κρίση αξιοπιστίας Tου Aντωνη Kαρκαγιαννη Τρεις φορές, τα τελευταία 17 χρόνια, επιχειρήθηκε η «μεταρρύθμιση» του ασφαλιστικού συστήματος και η τελευταία είναι η τέταρτη. Ουσιαστικά, για μακρόπνοη μεταρρύθμιση μπορούμε να μιλήσουμε μόνο για την πρόταση του Τάσου Γιαννίτση, η οποία δεν πρόλαβε καν να πάρει τη μορφή νομοσχεδίου και να κατατεθεί στη Βουλή. Στις άλλες τρεις απόπειρες (νόμος Σιούφα, νόμος Ρέππα και ο τελευταίος νόμος Πετραλιά) επιχειρήθηκαν διορθωτικά μέτρα απαραίτητα και επείγοντα. Παρά ταύτα και οι τέσσερις προσπάθειες, παρά τις επιμέρους διαφορές, κινήθηκαν προς την ίδια κατεύθυνση: να εξορθολογήσουν το σύστημα, να άρουν τις ανισότητες και να περιορίσουν τη διαφορά ανάμεσα στον χρόνο ασφαλισμένης εργασίας και στον χρόνο σύνταξης. Η «Καθημερινή», ήδη από το 1991, με ενδελεχή μελέτη του Πλάτωνα Τήνιου παρουσίασε την εγγενή παθογένεια του ασφαλιστικού συστήματος και την ανάγκη άμεσης μεταρρυθμιστικής παρέμβασης. Σε όλες τις πρσπάθειες αλλαγής σημειώθηκαν έντονες και μαζικές λαϊκές αντιδράσεις, οι οποίες πρέπει να μελετηθούν και να αναλυθούν προσεκτικά. Δεν θα αμφισβητήσω τον αυθορμητισμό τους και τη γνησιότητα. Θα επισημάνω όμως τη σχέση τους με τον συντεχνιακό συνδικαλισμό και με τον τρόπο που λειτούργησε μεταπολιτευτικά το πολιτικό σύστημα με δύο κόμματα εξουσίας. Ας αρχίσουμε από το δεύτερο: την Πέμπτη το βράδυ το ΠΑΣΟΚ ως αξιωματική αντιπολίτευση κατά την κατ’ άρθρο ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου, απεχώρησε από τη Βουλή καταγγέλλοντας με ρητορική σφοδρότητα την κυβέρνηση, αλλά και χωρίς να υποβάλει δικές του προτάσεις. Το ίδιο ακριβώς είχε κάνει και το 1992, κατά την ψήφιση του νομοσχεδίου Σιούφα. Ως κυβέρνηση όμως από το 1993 αναγνώρισε την αξία του νόμου Σιούφα και... τον εφάρμοσε τουλάχιστον επί μία δεκαετία. Ακριβώς την ίδια τακτική με το ΠΑΣΟΚ ακολούθησε και η Ν.Δ., ως αντιπολίτευση. Κατήγγειλε τις προτάσεις Γιαννίτση και συμμετείχε ενεργά στην οργάνωση των έντονων και τότε, μαζικών λαϊκών αντιδράσεων. Κατήγγειλε στη Βουλή και με οργή καταψήφισε τον πασοκικό νόμο Ρέππα, παρ’ όλο ότι ήταν τόσο συγγενικός με το νομοσχέδιο Πετραλιά, ώστε πολλοί να ισχυρίζονται ότι δεν είχε λόγο να καταθέσει δικό της νομοσχέδιο. Ηταν αρκετό να εφαρμόσει με συνέπεια και αυστηρότητα το νόμο Ρέππα! Εύκολα διαβλέπει κανείς ότι στην αντιφατική και αναξιόπιστη συμπεριφορά των δύο μεγάλων κομμάτων εκείνο που βαραίνει δεν είναι η τύχη του ασφαλιστικού συστήματος και τα συμφέροντα των ασφαλισμένων, αλλά η αγωνία τους να εισπράξουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια οποιαδήποτε και αν είναι η πηγή της και η αιτία της. Η ίδια αντιφατική και αναξιόπιστη συμπεριφορά των δύο μεγάλων κομμάτων παρατηρείται σε όλα τα θέματα και έχει πλέον καθιερωθεί ως κυρίαρχος τρόπος εναλλαγής στην εξουσία. Λαϊκή δυσαρέσκεια όμως είναι δυνατό να προκαλέσουν πολλά αναγκαία μέτρα, ιδιαίτερα εκείνα που έχουν μελλοντικό αποτέλεσμα. Η κομματική της καπηλεία αναστέλλει κάθε προσπάθεια αλλαγής και ταυτόχρονα προκαλεί βαθύτατη κρίση αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης ανάμεσα στους πολίτες και την πολιτική τους ηγεσία. Παρόμοια είναι και η σχέση λαϊκών αντιδράσεων και συντεχνιακού συνδικαλισμού. Η επέκταση του κρατικού τομέα, η κυριαρχία του στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και η απόσπαση κρατικών προνομίων δημιούργησε ισχυρή και επίσης αντιφατική ιδεολογία (το κράτος είναι διεφθαρμένο και ανίκανο, αλλά ταυτόχρονα και στέγη προστασίας), αλλοίωσε τον συνδικαλισμό και τον έκανε αναπόφευκτα συντεχνιακό, κατακερματίζοντας την κοινωνία σε μικρές ομαδες εγωιστικών συμφερόντων. Το νομοσχέδιο ψηφίσθηκε και οι λαϊκές αντιδράσεις θα κοπάσουν. Κάθε φορά όμως μας μένει ένα κατακάθι πίκρας και απαισιοδοξίας: ότι στον τόπο μας τίποτα σωστό δεν γίνεται. | 
Comments