Tου Σταυρου Λυγερου / lygeros@kathimerini. gr
Στην κυριακάτικη «Κ» δημοσιεύθηκε άρθρο του καθηγητή Χρ. Ροζάκη με τίτλο «Τρεις και μία σκέψεις για την εξωτερική πολιτική». Οι απόψεις του έχουν σημασία, επειδή είναι αντιπροσωπευτικές μιας σχολής σκέψης. Επισημαίνει σωστά ότι η ελληνική εξωτερική πολιτική ασχολείται κυρίως με τα εθνικά θέματα. Το γεγονός αυτό απορροφά πολύ μεγάλο μέρος του διπλωματικού κεφαλαίου, αλλά δεν απαγορεύει άλλες δράσεις. Κατά συνέπεια, η «αδράνεια και η παθητική συμπεριφορά» αυθαιρέτως εμφανίζονται σαν απόρροια αυτής της ενασχόλησης.
Η πρώτη σκέψη - πρόταση του διαπρεπούς καθηγητή είναι ο «περιορισμός των διεθνών παρεμβάσεών μας (σ. σ. για τα εθνικά θέματα) μόνο σε περιπτώσεις που εμπλέκονται οι ίδιες οι διαφορές σε γενικότερα διεθνή ζητήματα». Τι σημαίνει αυτή η διατύπωση; Οταν π. χ. τα τουρκικά μαχητικά κάνουν υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά και γενικότερα όταν η Αγκυρα αμφισβητεί εμπράκτως ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, πρέπει ή όχι να αντιδρά η Αθήνα; Πρέπει ή όχι να τα καταγγέλλει στην Ε. Ε. και στο ΝΑΤΟ;
Συστήνει συνεργασία με τους «διαδίκους» γείτονες σε θέματα που δεν υπάρχουν διαφορές. Αυτό, όμως, ήδη συμβαίνει εδώ και χρόνια και με την Τουρκία και με την ΠΓΔΜ. Ο Χρ. Ροζάκης μιλάει για «επαναφορά» των επιθετικών πρακτικών της Αγκυρας και την αποδίδει στη χαλάρωση των ελληνοτουρκικών διερευνητικών επαφών. Ο ισχυρισμός του, όμως, διαψεύδεται από τα γεγονότα. Η Τουρκία δεν σταμάτησε ποτέ αυτές τις πρακτικές.
Είναι αλήθεια ότι οι διερευνητικές επαφές έχουν εκφυλισθεί ως διαδικασία. Ο αρθρογράφος εμμέσως το αποδίδει στο ότι δεν υπάρχει «αποφασιστικότητα για ορισμένους συμβιβασμούς και για απομάκρυνση από απόλυτες θέσεις». Η φράση αυτή θα είχε αξία εάν ήταν συγκεκριμένη. Υπάρχουν θεμιτοί και αθέμιτοι συμβιβασμοί. Οι κυβερνήσεις Μητσοτάκη και Σημίτη είχαν σημαία την επίλυση των ελληνοτουρκικών. Επίσης, οι θέσεις τους μόνο απόλυτες δεν ήταν. Παρ’ όλα αυτά, απέτυχαν να τα βρουν με την Αγκυρα. Εχοντας διατελέσει υφυπουργός Εξωτερικών, ο Χρ. Ροζάκης θα έπρεπε να έχει απάντηση. Εάν κρίνουμε, πάντως, από τα δημοσίως γνωστά, οι Τούρκοι ζητούν τόσα πολλά, που ούτε οι ανωτέρω κυβερνήσεις δεν μπορούν να τους τα δώσουν.
Ο αρθρογράφος έχει απόλυτο δίκιο όταν ζητάει η Ελλάδα να εκμεταλλευθεί όλα τα περιθώρια για ενεργή διπλωματία προς κάθε κατεύθυνση: εντός της Ε. Ε. και του ΝΑΤΟ, έναντι της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Το επίμαχο, όμως, είναι η θέση του πώς η Ελλάδα πρέπει να εργασθεί για την «ενσωμάτωση των γειτονικών κρατών της -ιδιαίτερα με όσες τη χωρίζουν διαφορές- σε γεωπολιτικούς μηχανισμούς, στους οποίους η ίδια μετέχει». Το επιχείρημά του είναι ότι εάν συμβεί αυτό θα μετατραπούν σε καλούς γείτονες.
Υπενθυμίζουμε ότι η ελληνική υποστήριξη της υποψηφιότητας των Τούρκων στην Ε. Ε. δεν άλλαξε την επιθετική συμπεριφορά τους. Και βεβαίως, εάν επιτρέψουμε την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, αυτή δεν πρόκειται να κάνει βήμα πίσω. Ο Χρ. Ροζάκης δεν είναι αφελής. Η μόνη εξήγηση που μπορώ να σκεφθώ είναι πως δεν θεωρεί ούτε το ζήτημα της ονομασίας ούτε τις τουρκικές απαιτήσεις στο Αιγαίο θέματα για τα οποία αξίζει τον κόπο η χώρα να αγωνίζεται. καθημερινή.
Comments