Από το ψέμα στην αλήθεια /kathimerini

Του Αποστολου Λακασα

«Η αλήθεια είναι... ψέματα». Η Λένα Διβάνη, συγγραφέας και καθηγήτρια στη Νομική Αθηνών, έγραψε ένα βιβλίο -διάφορες ιστορίες των ηρώων που εφάπτονται- το οποίο έχει δύο αφετηρίες. Ο αναγνώστης μπορεί να ξεκινήσει το διάβασμα και από τη μια πλευρά (Η αλήθεια είναι...) και από την άλλη πλευρά (Ψέματα).

Κάθε κεφάλαιο του πρώτου μέρους έχει και ένα αντίστοιχο στο άλλο, δεύτερο μέρος.

Ψέματα - Η αλήθεια είναι... Δεν είναι το δίπολο που μας έχει μπερδέψει όλους κάποια φορά; Ο, τι κάποιος υποστηρίζει πώς είναι αλήθεια, για κάποιον άλλον είναι ψέματα. Και εάν αυτά διαδραματίζονται στο πλαίσιο μιας συναλλαγής (ερωτικής, επαγγελματικής, οικονομικής), ακολουθεί ο προβληματισμός από τις δύο πλευρές.

Τι οδήγησε στην παρεξήγηση; Μήπως, η λάθος αντίληψη των πραγμάτων; Τα διαφορετικά συμφέροντα; Μήπως ήταν γραφτό το ειδύλλιο να λήξει; Και ακολουθούν οι απογοητεύσεις, και να οι αφορισμοί σε συγγενείς, φίλους, γνωστούς, συναδέλφους, στο σινάφι, ενίοτε και στην τηλεόραση ή και στον εισαγγελέα (έτσι που καταντήσαμε!).

Σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, που η αλήθεια του ενός είναι ψέματα για τον άλλον, οι άνθρωποι βρίσκουν την ευκαιρία να ξεχωρίσουν τους «φίλους» από τους «εχθρούς».

Εκείνους που θα ξεκινήσουν το βιβλίο, το παραμύθι, από την μία πλευρά και σε όσους επιλέξουν την άλλη. Βέβαια υπάρχουν αντικειμενικοί κριτές.

Θα μελετήσουν την ιστορία και από την καλή και από την ανάποδη, θα ακούσουν όσα υποστηρίζει η μία και άλλη πλευρά. Θα βγάλουν το συμπέρασμά τους, θα εκδώσουν την ετυμηγορία τους.

Ομως, είναι άδικο να εγκλωβίσουμε τη φαντασία του αναγνώστη ή του τρίτου παρατηρητή, οι οποίοι δεν ενδιαφέρονται να πάρουν θέση - απλώς ζητούν την τέρψη για να περάσει ο χρόνος τους.

Αυτό που μετράει δεν είναι ποιος έχει δίκαιο, αλλά ο ίδιος ο χαβαλές του καβγά με όρους καφενείου! Ποιος θα ρίξει τα πιο δηλητηριώδη βέλη, ποιος θα έχει κρυφά ατού, ποιος θα κάνει ματ στον άλλον την κρίσιμη στιγμή.

Ετσι, μένουμε στο θέαμα! Κοιτάμε δύο εραστές ή δύο συναδέλφους ή δύο συνεταίρους να διαπληκτίζονται σαν τα κοκόρια και εμείς -ο περίγυρος, οι άγνωστοί τους θεατές- τους ενθαρρύνουμε για να συνεχίσουν σε ένα σκηνικό που οι ίδιοι έστησαν μπροστά μας για κερδίσουν το χειροκρότημά μας. Και είναι απόλυτα φυσικό να μένουμε στο θέαμα, και να μην μπαίνουμε στο δίλημμα «ποιος λέει αλήθεια και ποιος ψέματα».

Συμβαίνει βέβαια και αυτό κάποιες φορές, αλλά όλο και σπανιότερα σε μια εποχή που ο χρόνος τρέχει με όρους τηλεοπτικούς. Και έχει μια βασική προϋπόθεση: για να ακούσουμε τα επιχειρήματα των δύο πλευρών πρέπει οι δύο «καβγατζήδες» να μας έχουν κερδίσει με την αξιοπρέπειά τους...