επιλογές .....κεφαλονίτικα ανέκδοτα

Η ομιλία του κ. Αθ. Φωκά στην Ακαδημία Αθηνών συγκέντρωσε το ενδιαφέρον προσωπικοτήτων από όλα τα επίπεδα γνώσης Στη μακριά σειρά για συγχαρητήρια στον ακαδημαϊκό κ. Αθ. Φωκά ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Πέτρος Δούκας η κ. Νίκη Γουλανδρή, ο αδελφός του πατήρ Γεράσιμος Φωκάς, πρωτοσύγκελλος Εκκλησίας Κεφαλληνίας. (Φωτογραφίες ΕΛΜΠΙ, 23/10/07). Ο τ. Πρόεδρος Δημοκρατίας κ. Κων. Στεφανόπουλος τίμησε με την παρουσία του την ομιλία Φωκά. Tης Eλενης Mπιστικα Αναθαρρεί κανείς όταν βλέπει τον κόσμο και ιδίως νέους φοιτητές, να συρρέουν σε ομιλίες της Ακαδημίας Αθηνών, όπως αυτή που έδωσε το βραδάκι της Τρίτης, 23 Οκτωβρίου, ο ακαδημαϊκός, νέος και αυτός σε ηλικία, κ. Θανάσης Φωκάς, καθηγητής Μαθηματικών στο Κέμπριτζ, αεροναυπηγός και ιατρός, τρία διδακτορικά είναι αυτά! Αλλά εκείνο που κάνει τον σοφό άνδρα να ξεχωρίζει και που όλοι πηγαίνουν να ακούσουν είναι ο απόλυτα καταληπτός τρόπος με τον οποίο παρουσιάζει τα δυσκολότερα και γεμάτα όρους προβλήματα για τις λειτουργίες του εγκεφάλου, του πλέον πολύτιμου οργάνου του ανθρώπου. Θέμα του, όπως προαναγγείλαμε ήδη από τη στήλη αυτή είναι «Μαθηματικά, ιατρικές απεικονίσεις και η αναζήτηση της συνείδησης». Κατάμεστη η ανατολική αίθουσα της Ακαδημίας Αθηνών, όρθιοι στην πόρτα και στον μακρύ διάδρομο, όπου υπήρχε πρόβλεψη για μεγάφωνο. Η Πρυτανεία της Ακαδημίας Αθηνών και οι «Αθάνατοι», όλοι στις θέσεις τους, ο πρώην πρόεδρος Ακαδημίας καθηγητής κ. Γρηγόρης Σκαλκέας, η γλυκύτατη κ. Γαλάτεια Σαράντη. Προήδρευε στη δημόσια συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών ο νυν πρόεδρός της κ. Παναγιώτης Βοκοτόπουλος, πλαισιωμένος από τον επερχόμενο πρόεδρο καθ. κ. Κων. Γ. Δρακάτο και τον γενικό γραμματέα καθηγητή κ. Νίκο Ματσανιώτη. Τον κ. Φωκά και την ομιλία του τίμησε με την παρουσία του ο τόσο αγαπητός πάντα τ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνος Στεφανόπουλος, επί της θητείας του οποίου τιμήθηκε με ανώτατο προεδρικό παράσημο ο Αθ. Φωκάς «για το έργο και τις έρευνές του, που λαμπρύνουν το ελληνικό όνομα στο εξωτερικό». Εκλεκτές παρουσίες, ο υφυπουργός Εξωτερικών κ. Πέτρος Δούκας, ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Ανάπτυξης καθηγητής κ. Τσουκαλάς, η πρόεδρος του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας κ. Νίκη Γουλανδρή, ο πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού καθηγητής κ. Γιώργος Μπαμπινιώτης, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Χρίστος Κίττας, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές κ. Πατσούρης, Θεοδοσιάδης, Μουτσόπουλος, Ρεσβάνης, Χαρ. Ρούσσος, Σουκάκος, Φραγκούλης, ο πρόεδρος του Ιδρύματος «Αικ. Λασκαρίδου» κ. Πάνος Λασκαρίδης, με τη σύζυγό του Μαριλένα, πρόεδρο της Βιβλιοθήκης «Κ. Λασκαρίδου». Στην Επιστημονική Επιτροπή του Ιδρύματος Πειραιώς πρόεδρος αναλαμβάνει ο ακαδημαϊκός κ. Αθ. Φωκάς, μαζί με επιστήμονες, λογίους και την ποιήτρια κ. Κική Δημουλά. Στην πρώτη σειρά επιβλητικές παρουσίες, ο μητροπολίτης Περγάμου καθηγητής κ. Ιω. Ζιζιούλας, ο μητροπολίτης Μεσογαίας κ. Νικόλαος. Σεμνός πάντα, λίγο παράμερα, ο πατήρ Γεράσιμος Φωκάς, ένα χρόνο μεγαλύτερος αδελφός του ομιλητού, πρωτοσύγκελλος της Εκκλησίας Κεφαλληνίας, φωτισμένος ιερωμένος χαμηλών τόνων και υψηλής μόρφωσης. Και την ανθρώπινη νότα στην Ανατολική Αίθουσα με τις σεβαστές προσωπικότητες και το επίλεκτο ακροατήριο έδιναν οι συμφοιτητές του ομιλητού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ιδίως η οικογένειά του, η σύζυγος, η μητέρα της και οι δύο κόρες του ζεύγους, η Αναστασία και η μικρή Ιωάννα. Το οικείο σημείο και η μνήμη «Θέλω να φέρω στο νου μου το πρόσωπο της κόρης μου Ιωάννας, να σταματήσω στη στιγμή της γέννησής της. Και δεν μπορώ. Γιατί περνούν ταυτόχρονα χίλιες άλλες εικόνες, με το πρόσωπο της Ιωάννας σε διαφορετικές στιγμές που τις έχει κρατήσει η μνήμη». Είναι ένα από τα πιο γλαφυρά παραδείγματα που χρησιμοποίησε στην ομιλία του ο κ. Αθ. Φωκάς μιλώντας για τις λεπτότατες επεξεργασίες της μνήμης. Εξήγησε πως τα εντυπωσιακά επιτεύγματα των επιστημονικών ανακαλύψεων, για τα οποία έπεσαν βροχή στα τέλη του 20ού αιώνα και αρχή του τωρινού τα Nobel, στηρίζονται στην αντίληψη, στη φαντασία, στη διαίσθηση, στην ενόραση, στη γλώσσα, στην ύπαρξη πολύπλοκων μαθηματικών δομών. Από την άλλη μεριά, αυτές οι έννοιες αποτελούν στοιχεία αυτού που ονομάζουμε συνείδηση για την οποία δεν υπάρχει μέχρι σήμερα ολοκληρωμένη επιστημονική θεωρία. Ο Πλάτων πίστευε πως υπάρχει έμφυτη γνώση, ενώ ο Αριστοτέλης επέμενε ότι ο εγκέφαλος είναι ένα λευκό πινάκιο που γεμίζει σαν αποτέλεσμα εμπειριών. Ερχόμενος στην εποχή μας ο ομιλητής εξήγησε πως έχουν σημειωθεί μεγάλες ανακαλύψεις στη νευροφυσιολογία, στη μοριακή βιολογία και σε απεικονιστικές τεχνικές που δημιουργούν πλέον κατάλληλο πλαίσιο για τη διαλεύκανση αυτών των ερωτημάτων και για την επιστημονική προσέγγιση της συνείδησης. Μεγάλη σημασία έχει η μελέτη της λειτουργίας και δυναμικής του εγκεφάλου και ο ρόλος των Μαθηματικών στην ανάπτυξη των σύγχρονων απεικονιστικών τεχνικών. Δεν ήταν μόνο ο μαθηματικός και ο ιατρός που μιλούσε, αλλά και ο άνθρωπος Φωκάς – όσο η επιστήμη προσεγγίζει για να εξηγήσει την απεραντοσύνη της γνώσης, τόσο ο άνθρωπος κατανοεί τη μικρότητά του και το θαύμα της Δημιουργίας», κατέληξε με χειροκροτήματα από το νοήμον κοινό του ο κ. Αθ. Φωκάς. Μένει σε μας να εφαρμόσουμε σωστά το σωκρατικό «εν οίδα, ότι ουδέν οίδα». Δεν το επικαλέστηκε ο ομιλητής, αλλά η αίσθηση αιωρείτο στην αίθουσα στη μακριά σειρά των συγχαρητηρίων. Και όταν αγκάλιασε τις κορούλες του στην οικογενειακή φωτογραφία για τη φίλη εφημερίδα «Καθημερινή», ο Κεφαλλονίτης, με ρίζες από Κωνσταντινούπολη Αθ. Φωκάς, με μητέρα από Σμύρνη, είχε το γελαστό πρόσωπο της ευτυχίας. Οσο για τις έρευνές του, μαζί με άλλους σοφούς της κλίμακός του ή με τις δικές του ανακαλύψεις, η ανταμοιβή δεν θα αργήσει. Λείπει στην Ελλάδα μας των δύο Nobel λογοτεχνίας ένα Nobel επιστήμης...